Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) hazırladığı “Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması Hakkında Genel Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ“, Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemeler, vergi muafiyeti statüsüne sahip vakıfların faaliyetlerinde ve harcama süreçlerinde önemli değişiklikler getiriyor.
Doğal Afet Yardımları “Amaca Yönelik Harcama” Sayılacak
Düzenlemeye göre, vergi muafiyeti bulunan vakıfların amaç maddelerinde belirtilmemiş olsa bile, doğal afet bölgelerinde yapacakları harcamalar ve yardımlar “amaca yönelik harcama” olarak değerlendirilecek. Daha önce, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası yapılan geçici düzenlemeyle bu tür harcamalar belirli bir süre için “amaca yönelik” sayılmıştı. Yeni düzenleme ile bu uygulama kalıcı hale getirildi.
Vergi Muafiyeti Şartlarına Netlik Getirildi
Vergi muafiyeti tanınan vakıflara yönelik şartların, muafiyetin devamı süresince aranmaması gerektiği açıkça belirtildi. Bu düzenleme ile vakıfların statülerine ilişkin yaşanan tereddütlerin giderilmesi amaçlanıyor.
Geçici Gelirler İçin Özel Hesap Zorunluluğu
Vakıfların olağan dışı yollarla elde ettikleri geçici gelirler, belirli bir oranı aştığında 5 yıl boyunca özel bir hesapta tutulacak. Bu gelirlerin süresi içinde vakfın amaçlarına uygun şekilde harcanması veya gelir getirici mal varlıklarına dönüştürülmesi sağlanacak. Örneğin, gayrimenkul ve iştirak hissesi alımı ya da iktisadi işletmelere sermaye olarak aktarılması bu kapsamda değerlendirilecek.
Vakıfların Harcama Yükümlülükleri
Vergi muafiyeti bulunan vakıfların gelirlerinin en az üçte ikisinin vakıf amaçları doğrultusunda harcanması gerekiyor. Ancak, vakfın iktisadi işletmesine veya ticari şirketlere aktarılan kaynaklar ile gayrimenkul alımları “amaca yönelik harcama” olarak kabul edilmeyecek.
Yeminli Mali Müşavir Denetimi
Vakıfların vergi muafiyeti statüsü kapsamında yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri, yeminli mali müşavirler tarafından düzenli olarak denetlenecek. Hazırlanan raporlarda bu yükümlülüklere uyum detaylı bir şekilde açıklanacak.
Devlet Üniversitelerine Destek Veren Vakıflara Düzenleme
Tebliğ, devlet üniversitelerinin faaliyetlerini desteklemek amacıyla kurulan vakıflara yönelik de düzenlemeler içeriyor. Bu vakıflar, gelirlerini üniversitelerin desteklenmesi ve sürdürülebilirliği için kullanacak şekilde yönlendirebilecek.
Yeni düzenlemeler, vakıfların vergi muafiyeti statüsünü korumasını kolaylaştırırken, bu statüyü kötüye kullanma ihtimalini azaltmayı hedefliyor. Ayrıca, doğal afet bölgelerine yapılan yardımların teşvik edilmesi ve vakıf gelirlerinin şeffaf bir şekilde denetlenmesi, vakıf sisteminin daha etkin çalışmasını sağlayacak.