Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlık platformlarına yönelik yeni bir düzenlemeye giderek, faaliyet izni başvuruları öncesinde zorunlu hale getirilen rezerv kanıtı denetimi sürecinde uyulacak ilke ve esasları açıkladı.
Denetim Sözleşmesi ve Süresi
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ile bağımsız bilgi sistemleri denetim kuruluşları arasında, her 3 aylık denetim döneminin ilk ayında sözleşme imzalanması zorunlu olacak. Bu sözleşmeler yıllık olarak da topluca yapılabilecek.
Ayrıca:
- Aynı denetim şirketiyle en fazla 12 dönem üst üste çalışılabilecek.
- Aynı başdenetçi, bir platform için en fazla 4 dönem üst üste rapor imzalayabilecek.
Denetime Hazırlık Yükümlülükleri
Kripto varlık hizmet sağlayıcılar, denetime konu olan tüm kayıtları, belgeleri ve sistemleri denetime hazır hale getirmekle yükümlü olacak.
Raporlarda Yer Alması Gereken Bilgiler
Denetim raporlarında asgari olarak şu bilgilerin yer alması gerekecek:
- Platformun işlediği kripto varlıkların listesi
- Müşterilere ait kripto varlıkların cari değeri
- Varlıkların bulunduğu blokzincir ağları
- Saklama modeli ve erişim kontrol mekanizmaları
- Cüzdan listeleri ve adresleri
- Müşteri nakit bakiyeleri
- Platforma ait kripto ve nakit varlıkların toplam değeri
- Saklama kuruluşları ve banka/hesap bilgileri
Likit Rezervlerin Tamamı Denetime Tabi
Kripto varlık platformlarının likit rezervlerinde tutulan tüm varlıklar denetime dahil edilecek ve bu varlıklara dair sonuçlar raporda ayrı başlık altında sunulacak.
Denetimde, kapsamda yer alan tüm kripto varlıkların %100’ünün varlığı teyit edilmek zorunda.
Rastgele Tarih Seçimi ve Gizlilik
Bilgi sistemleri denetçisi, denetim dönemi içinde rastgele iki farklı tarih belirleyecek. Bu tarihlerde, platform kayıtları ile blokzincir üzerindeki varlıklar karşılaştırılacak. Denetim tarihleri önceden platforma bildirilmeyecek, sadece bir gün öncesinde paylaşılabilecek.
Cüzdan Doğrulama ve Araçlar
Denetçi, platformun bildirdiği cüzdanların gerçekten platforma ait olup olmadığını doğrulamakla yükümlü olacak. Bu doğrulama yöntemi ve kullanılan araçlar da raporda yer alacak.
Raporlama ve Bildirim Süreci
Denetim raporu:
- Başdenetçi tarafından imzalanacak,
- Denetim döneminin bitimini takip eden 10 iş günü içinde platformun yönetim kuruluna teslim edilecek,
- 15 iş günü içinde de SPK’ya iletilecek.
Raporlar yalnızca platform yönetimi ve SPK ile paylaşılacak.
Rapor Formatı ve İçeriği
Raporun giriş bölümünde:
- Denetimin amacı, kapsamı,
- Kullanılan araçlar, tarihler,
- Görevli denetçilerin isim ve unvanları,
- Denetimin kaçıncı kez yapıldığı gibi bilgiler yer alacak.
Ayrıca, raporda giriş, değerlendirme ve sonuç bölümleri bulunacak ve bu bölümlerde yer alması gereken minimum içerik de SPK tarafından belirlenmiş durumda.
Değerlendirme
SPK’nın bu adımı, kripto varlık platformlarının şeffaflık ve güvenilirlik düzeyini artırmayı amaçlıyor. Denetimlerin sürpriz tarihlerde yapılacak olması, potansiyel manipülasyon riskini azaltabilir. Ancak bu süreç, özellikle küçük ve orta ölçekli platformlar için ciddi bir operasyonel yük anlamına da gelebilir. Uygulamanın sektördeki etkilerini önümüzdeki dönemde daha net göreceğiz.
