ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS), Mayıs 2025’e ait Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) raporunu yayımladı.
Rapor, enflasyonun aylık ve yıllık bazda piyasa beklentilerinin altında kaldığını gösteriyor. TÜFE, mevsimsel olarak düzeltilmiş verilerle Mayıs ayında %0,1 oranında arttı. Nisan ayında bu oran %0,2 seviyesindeydi. Yıllık bazda ise TÜFE %2,4 artış kaydetti. Ekonomistler, Mayıs ayında aylık %0,2 ve yıllık %2,5 oranında artış bekliyordu.
Enflasyon Beklentilerin Altında
TÜFE verilerinin beklentilerin altında gelmesi, enflasyonist baskıların bir miktar hafiflediğine işaret ediyor. Yıllık %2,4’lük artış, son dönemde enflasyonla mücadelede kaydedilen ilerlemeyi teyit ederken, Fed’in para politikası kararları açısından önemli sinyaller veriyor.
Barınma ve Gıda Fiyatları Yükselişte
Mayıs ayında barınma maliyetleri %0,3 oranında artarak, genel fiyat artışına en fazla katkıyı sağlayan kalem oldu. Bu artış, özellikle kira ve ev sahipliği maliyetlerinin yüksek seyrini sürdürdüğünü gösteriyor. Barınma fiyatlarındaki bu sürekli artış, konut arzının yetersizliğini ve kira piyasasındaki baskıyı ortaya koyuyor.
Gıda fiyatları da aylık bazda %0,3 arttı. Evde tüketilen gıda ve dışarıda yemek yemenin maliyetleri paralel şekilde yükseldi. Özellikle tahıllar ve unlu mamuller %1,1, diğer ev gıdaları %0,7 ve meyve-sebze fiyatları %0,3 artarken; et, balık, yumurta ve kümes hayvanlarında %0,4’lük bir düşüş yaşandı. Yumurta fiyatlarında %2,7’lik kayda değer bir gerileme dikkat çekti.
Enerji Fiyatlarında Düşüş Devam Ediyor
Mayıs ayında enerji fiyatları genel olarak %1,0 oranında düştü. Bu düşüşte en büyük etkiyi, %2,6 oranında gerileyen benzin fiyatları sağladı. Doğal gaz fiyatları da %1,0 azaldı. Ancak, elektrik fiyatları %0,9 arttı. Bu gelişme, enerji maliyetlerindeki genel düşüşe rağmen bazı alt kalemlerde maliyet baskısının sürdüğünü gösteriyor.
Yıllık bazda bakıldığında, enerji fiyatları genel olarak %3,5 düşerken, elektrik %4,5 ve doğal gaz %15,3 oranında arttı. Bu tablo, enerji maliyetlerinde karmaşık bir yapı olduğunu ve tüketici faturaları üzerindeki etkinin kategoriye göre değiştiğini ortaya koyuyor.
Diğer Ürün ve Hizmetlerde Karışık Seyir
Barınma dışı çekirdek ürün ve hizmetlerde fiyat hareketleri farklılaştı. Özellikle:
- Motorlu taşıt sigortası: %0,7 artış
- Sağlık hizmetleri: %0,3 artış
- Eğitim hizmetleri: %0,3 artış
- Kişisel bakım ve ev eşyaları: Fiyatlarda genel artış
Buna karşılık, bazı kalemlerde fiyat düşüşleri gözlemlendi:
- Uçak bileti fiyatları: %2,7 azalma
- İkinci el araçlar, yeni araçlar ve giyim: Düşüş eğiliminde
Bu farklılıklar, tüketici harcamalarının seyrinde değişkenliğe neden olabilir.
Enflasyonun Seyri Ne Anlama Geliyor?
Mayıs verileri, ABD ekonomisinde enflasyonun kontrol altında tutulmaya devam ettiğini gösterse de, gıda ve barınma gibi temel ihtiyaç kalemlerindeki artışlar, yaşam maliyetlerinin düşük gelirli haneler üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiğini gösteriyor.
Enerji fiyatlarındaki düşüş, tüketici bütçeleri açısından rahatlatıcı bir etki yaratıyor. Ancak elektrik ve doğal gaz gibi kalemlerdeki yıllık artışlar, bu rahatlamayı sınırlıyor.
Fed’in politika duruşu açısından bakıldığında, bu veriler faiz oranlarında hızlı bir indirimin önünü açmaktan uzak olsa da, sıkı para politikasının gevşetilmesini savunanlar için destekleyici olabilir. Özellikle enflasyonun hedefe yakın seviyelere düşmesi, Fed’in yılın ilerleyen aylarında faizleri sabit tutmasına ya da sınırlı bir indirime gitmesine olanak tanıyabilir.
Enflasyon Kontrol Altında Ama Temel Harcamalar Yüksek
2025 Mayıs TÜFE verileri, ABD’de genel enflasyon eğiliminin yataylaştığını ancak bazı harcama kalemlerinde baskıların sürdüğünü ortaya koyuyor. Konut ve gıda gibi temel tüketim alanlarındaki fiyat artışları, gelir dağılımı üzerindeki etkiler açısından önem taşıyor. Bu tablo, düşük gelirli hanelerin yaşam maliyetlerini daha ağır şekilde hissetmeye devam ettiğini gösteriyor.
Tüketici harcamalarında dikkat edilmesi gereken alanlar, artık yalnızca toplam enflasyon oranı değil; barınma, sağlık, enerji ve gıda gibi doğrudan yaşamı etkileyen kalemlerdeki değişimlerle daha çok belirleniyor.
