Dünyanın finans piyasalarında son 20 yılda en fazla büyüyen yatırım araçlarının başında ETF’ler yani Borsa Yatırım Fonları (Exchange Traded Funds) geliyor. Özellikle ABD ve Avrupa piyasalarında, küçükten büyüğe milyonlarca yatırımcının portföyünde bu fonların hatırı sayılır bir yeri var.
Peki ya Türkiye?
Türkiye’de ETF yatırımı son yıllarda ilgi görmeye başlamış olsa da, küresel piyasalarla karşılaştırıldığında hâlâ gelişim aşamasında. Bu yazıda, Türkiye’de ETF yatırımının sunduğu fırsatlara ve karşılaşılan sınırlamalara objektif bir gözle bakalım.
ETF Nedir?
Basitçe anlatmak gerekirse; ETF’ler, bir endeksi, emtiayı, döviz sepetini ya da belirli bir varlık grubunu birebir takip eden, borsada hisse senedi gibi alınıp satılabilen yatırım fonlarıdır.
Yani bir ETF aldığınızda, aslında tek işlemle birden fazla varlığa, endekse ya da sektöre yatırım yapmış olursunuz.
Türkiye’de ETF Piyasasının Fırsatları
1. Endeks Takibiyle Çeşitlendirilmiş Yatırım
Türkiye’de Borsa İstanbul’da işlem gören ETF’ler genellikle BIST 30, BIST 100 gibi endeksleri ya da altın, döviz ve bono gibi yatırım araçlarını birebir takip eder. Küçük bir yatırım bütçesiyle bile, bir endeksin tamamına yatırım yapma şansı tanır.
2. Düşük Maliyetli Yatırım İmkanı
ETF’lerin yönetim ücretleri, aktif olarak yönetilen yatırım fonlarına kıyasla çok daha düşüktür. Bu da uzun vadede yatırımcının getirisini olumlu etkiler.
3. Kolay Alım-Satım
Tıpkı bir hisse senedi gibi, ETF’ler de gün içinde dilediğiniz an borsadan alınır ve satılır. Fonların kapanışını beklemenize gerek kalmaz.
4. Vergisel Avantajlar
Türkiye’de uzun vadeli yatırım yapan bireysel yatırımcılar için ETF’lerde stopaj, hisse senetleriyle benzerdir. Eğer fon portföyü %51 oranında hisse senedinden oluşuyorsa, elde edilen kazanç %0 stopaj avantajına sahiptir.
Türkiye’de ETF Yatırımının Sınırlamaları
1. Ürün Çeşitliliği Kısıtlı
Amerika’da binlerce ETF varken, Türkiye’deki liste oldukça sınırlıdır. Genelde:
- BIST endekslerini takip eden fonlar
- Altın, gümüş gibi emtia bazlı ETF’ler
- Döviz ve bono bazlı birkaç ETF ile sınırlı bir yelpaze var.
Tematik ya da global sektörlere yönelik ETF’ler henüz yaygın değil.
2. Likidite Sorunları
Türkiye’deki bazı ETF’lerde işlem hacmi düşük olduğu için alım-satım farkları (spread) açılabiliyor. Bu da özellikle kısa vadeli yatırımcılar için maliyet anlamına geliyor.
3. Pasif Yönetim, Aktif Risk
ETF’ler endeksi veya varlığı pasif şekilde takip ettiği için, piyasa genelinin üzerinde getiri sağlamak zor. Piyasa düştüğünde fon da düşer. Yani ‘aktif yönetim’ avantajı yoktur.
Türkiye’de Yatırımcılar İçin Öneriler
Eğer Türkiye’de ETF yatırımına başlamak istiyorsanız, işte bazı stratejik ipuçları:
- Uzun Vadeli Plan Yapın:
ETF’ler kısa vadeli trade için değil, portföyü çeşitlendirmek ve dalgalanmaları yumuşatmak için idealdir. - Hangi Endeksi Takip Ettiğine Dikkat Edin:
Örneğin BIST 30 ETF, Türkiye’nin en büyük 30 şirketinin performansını yansıtırken, BIST Temettü 25 ETF, temettü odaklı bir yaklaşım sunar. - Yurtdışı ETF Alternatiflerini Araştırın:
Türkiye’deki sınırlı ürün yelpazesi nedeniyle, bazı yatırımcılar yurt dışı aracı kurumlar üzerinden S&P500, Nasdaq, MSCI Dünya gibi geniş kapsamlı ETF’lere erişim sağlıyor. Bu yöntem daha fazla çeşitlilik ve küresel koruma sunabilir.
Son Söz: Küçük Yatırımcı için Güçlü Bir Araç
Türkiye’de ETF yatırımı henüz emekleme aşamasında olsa da, finansal okuryazarlığını artırmak isteyen, portföyünü çeşitlendirmeyi hedefleyen ve dalgalı piyasalarda denge arayan küçük yatırımcılar için değerli bir seçenek sunuyor.
Ancak unutulmaması gereken şu ki, yatırım kararı asla kulaktan dolma bilgilerle verilmemeli. Hangi ETF’in neyi, nasıl takip ettiğini anlamak, Türkiye’deki sınırlamalarına göre strateji geliştirmek ve uzun vadeli düşünmek, bu yatırım aracından maksimum fayda sağlamanın altın kuralıdır.
