Rus enerji devi Gazprom, Avrupa’daki doğalgaz pazarında yaşadığı kayıpları telafi etmek amacıyla Türkiye’de kurmayı planladığı doğalgaz dağıtım merkezi projesini iptal etti.
Projenin Arkasında Avrupa Kaybını Telafi Etme Arayışı Vardı
Uzun süren teknik değerlendirmeler sonucunda projenin fizibilitesinin yetersiz olduğu ve mevcut altyapının hedefleri karşılamada yetersiz kaldığı gerekçesiyle plan rafa kaldırıldı.
Gazprom’un Türkiye planı, Ukrayna savaşı sonrasında Avrupa doğalgaz pazarındaki pozisyonunun zayıflamasıyla gündeme gelmişti. Nord Stream boru hatlarının devre dışı kalması ve 2024’te Ukrayna üzerinden gaz taşıma anlaşmasının sona erecek olması, şirketi yeni stratejiler geliştirmeye zorladı. Bu bağlamda, Türkiye’de bir doğalgaz ticaret ve dağıtım merkezi kurmak, Gazprom’un Avrupa’ya dönüşünde kritik bir adım olarak görülüyordu.
Altyapı Eksiklikleri ve Fizibilite Sorunları Projeyi Bitirdi
Bloomberg’in aktardığına göre Gazprom, aylara yayılan teknik analizlerin ardından projenin sürdürülebilir olmadığı sonucuna ulaştı. Türkiye’nin Bulgaristan ve Yunanistan’a açılan mevcut boru hatlarının sınırlı kapasitesi ve bölgesel iletim altyapısının yetersizliği, planın uygulanabilirliğini ciddi şekilde engelledi.
Siyasi Baskı Şirket İçi Uyum Sorunu Yarattı
Projenin asıl çıkış noktasının Gazprom değil, Kremlin’e yakın siyasi çevreler olduğu belirtiliyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ekim 2024’te projeyi kamuoyuna duyurması, şirket içinde hazırlıksızlık yarattı. Şirket yöneticilerinin, duyurunun zamanlaması ve içeriği konusunda daha önceden bilgilendirilmediği iddia edildi. Bu durum, Gazprom içinde ciddi bir stratejik uyumsuzluk olarak değerlendirildi.
Avrupa’ya Dönüş Stratejisi Sekteye Uğradı
Türkiye üzerinden kurulacak merkez, Gazprom’un Avrupa’ya yaptığı doğalgaz ihracatından elde ettiği aylık yaklaşık 8 milyar dolarlık gelirin yeniden kazanılması için büyük önem taşıyordu. Ancak bu planın iptaliyle birlikte Gazprom’un Avrupa’ya yönelik stratejik dönüş hedefleri önemli ölçüde ertelenmiş oldu.
Proje Ekonomik ve Jeopolitik Gerçeklerle Uyuşmadı
Gazprom’un Türkiye planının başarısızlığı, sadece teknik değil aynı zamanda siyasi gerçekliklerle de ilgilidir. Enerji altyapısı yatırımları büyük sermaye, koordinasyon ve uzun vadeli taahhütler gerektirir. Ancak bu proje, siyasi motivasyonla hızla lanse edilip şirket içi hazırlık süreci atlandığı için, daha baştan zayıf bir zemine oturdu.
Bu gelişme, sadece Gazprom’un değil, Rusya’nın enerji diplomasisindeki manevra alanının da daraldığını gösteriyor. Türkiye’nin enerji merkezi olma hedefi ise bu iptale rağmen bölgesel iş birlikleriyle farklı biçimlerde ilerlemeye devam edebilir.
