Türkiye, genç nüfus potansiyeliyle uzun yıllar boyunca dinamik bir demografik yapıya sahip bir ülke olarak öne çıktı. Ancak bu potansiyelin ekonomik, sosyal ve toplumsal açıdan bir avantaja dönüşmesi, yalnızca sayısal çoklukla değil; eğitim, istihdam ve üretkenliğe katılım gibi alanlarda sağlanan ilerlemeyle mümkün olabilir. Son yıllarda özellikle genç işsizlik oranlarının yüksek seyretmesi, gençlerin iş gücü piyasasına katılımındaki sorunlar ve eğitim-istihdam uyumsuzluğu gibi başlıklar, bu potansiyelin yeterince değerlendirilemediğini gösteriyor.
Genç işsizliği, Türkiye’nin kronik sorunlarından biri haline gelmiş durumda. 15-24 yaş aralığını kapsayan genç nüfus içerisinde işsiz olanların oranı, genel işsizlik oranının oldukça üzerinde seyrediyor. Bu durum sadece ekonomik anlamda değil, sosyal huzur ve toplumsal bütünlük açısından da ciddi riskler barındırıyor. Üniversite mezunu işsizlerin sayısındaki artış, eğitim sisteminin iş gücü piyasasının ihtiyaçlarına cevap veremediğini gözler önüne seriyor. Gençler yıllarca eğitim gördükten sonra, mezun olduklarında karşılarında istihdam olanaklarının yetersizliğini buluyor ve bu durum ciddi bir motivasyon kaybına, umut kırıklığına ve beyin göçüne neden oluyor.
İş gücüne katılım oranları incelendiğinde, gençler arasında bu oranın düşük olduğu görülüyor. Özellikle kadınlarda bu oran daha da geriliyor. Sosyo-kültürel baskılar, toplumsal cinsiyet rolleri, eğitime erişimdeki eşitsizlikler ve iş hayatında karşılaşılan engeller, kadınların iş gücüne katılımını olumsuz etkiliyor. Erkek gençlerde ise askerlik, uzun süren eğitim hayatı ve işsizlik nedeniyle iş gücüne dahil olamama gibi nedenler ön plana çıkıyor. Bu tablo, Türkiye’nin hem ekonomik kalkınma hedefleri hem de toplumsal gelişmişlik düzeyi açısından alarm verici bir nitelik taşıyor.
Gençlerin iş gücüne entegrasyonu sadece ekonomik değil, aynı zamanda politik bir konudur. İşsiz kalan, üretime katılamayan ve geleceğe dair umudu azalan gençler, zamanla sosyal hayattan uzaklaşmakta, alternatif yaşam yollarına yönelmekte ya da ülke dışına göç etmeyi tercih etmektedir. Türkiye’nin eğitim politikaları, iş gücü planlaması, mesleki eğitim sistemleri ve özel sektörle kurulan iş birlikleri bu nedenle yeniden ele alınmalıdır. Gençlerin yetkinliklerinin artırılması, çağın ihtiyaçlarına uygun becerilerle donatılması ve fırsat eşitliği temelinde bir istihdam politikasının inşa edilmesi elzemdir.
Ayrıca, girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması, gençlere kendi işlerini kurmaları yönünde destek sağlanması ve teknolojik alanlarda istihdam yaratacak yatırımların artırılması da önemli adımlar arasında yer almalıdır. Tarım, teknoloji, yenilenebilir enerji, hizmet sektörü gibi alanlarda gençler için yeni fırsatlar yaratılmalı; bölgesel farklılıklar göz önünde bulundurularak istihdam projeleri geliştirilmelidir.
Sonuç olarak, Türkiye’nin genç nüfusu bir avantajdan çok bir risk faktörüne dönüşme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu tablonun değişmesi, gençlerin potansiyelinin doğru yönlendirilmesiyle mümkündür. Eğitimden istihdama uzanan zincirde bütüncül ve sürdürülebilir politikalar uygulanmadığı sürece, genç işsizliği Türkiye’nin en temel yapısal sorunlarından biri olmaya devam edecektir. Bu nedenle genç nüfusun sorunlarını sadece istatistiklerle değil, toplumsal bir öncelik olarak ele almak ve çözüm üretmek zorundayız.
