Tahsisli sermaye artırımı, bir şirketin sermayesini belirli bir grup yatırımcıya veya stratejik ortaklara yönlendirerek artırma yöntemidir. Bu yöntem, genellikle halka açık veya kapalı şirketlerin sermaye ihtiyacını hızlı ve hedefe yönelik bir şekilde karşılamasını sağlar. Genel halka açık bir sermaye artırımından farklı olarak, sınırlı bir kitleye hisse senedi veya sermaye benzeri araçların satışıyla gerçekleştirilir.
Tahsisli Sermaye Artırımının Hukuki Çerçevesi
Türkiye’de Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Sermaye Piyasası Kanunu (SPK) çerçevesinde düzenlenmiştir. Bu artırımın yapılabilmesi için aşağıdaki koşullar genelde aranır:
- Genel Kurul Onayı: Şirketin yönetim kurulu, tahsisli sermaye artırımı kararı alır ve bu kararın genel kurul tarafından onaylanması gerekir.
- Pay Sahiplerinin Haklarının Korunması: Mevcut pay sahiplerinin haklarını koruyacak şekilde bir fiyatlandırma yapılmalıdır. Bu genellikle, bağımsız değerleme raporlarıyla belirlenir.
- SPK Onayı: Halka açık şirketlerde tahsisli sermaye artırımı için SPK’nın izni gerekir.
Tahsisli Sermaye Artırımının Amacı
Şirketlerin finansal ihtiyaçlarını karşılamada stratejik bir araçtır. Bu yöntemin tercih edilmesinin başlıca nedenleri şunlardır:
- Stratejik Ortak Kazanımı: Şirketler, belirli bir yatırımcı grubuna tahsis yaparak stratejik ortaklıklar oluşturabilir.
- Hızlı Fonlama: Genel halka arz yöntemine kıyasla daha hızlı bir şekilde sermaye sağlanabilir.
- Mevcut Pay Sahiplerine Avantaj Sağlama: Şirket, tahsisli artırımla yalnızca belirli yatırımcıları hedef alarak mevcut pay sahiplerinin zarar görmesini engelleyebilir.
- Borçların Ödenmesi: Şirket, finansal yükümlülüklerini azaltabilir.
Tahsisli Sermaye Artırımının Avantajları
- Hedefe Yönelik Sermaye Girişi: Yatırımcı grubu önceden belirlenir, bu da finansmanın daha etkili kullanılmasını sağlar.
- Daha Az Regülasyon Yükü: Genel halka arz süreçlerine kıyasla daha az prosedür gerektirir.
- Stratejik İşbirlikleri: Şirketin büyümesi ve rekabet avantajı sağlaması için güçlü ortaklıklar kurulabilir.
Tahsisli Sermaye Artırımının Dezavantajları
- Hissedarların Seyrelmesi: Mevcut hissedarların sahiplik oranları düşebilir.
- Manipülasyon Riski: Tahsisli artırımlarda fiyat manipülasyonu riski bulunmaktadır.
- Düşük Piyasa Likiditesi: Eğer tahsisli artırımla gelen hisseler piyasada sınırlı işlem görürse, likidite düşebilir.
Tahsisli Sermaye Artırım Süreci
- Değerleme Çalışması: Şirketin piyasa değeri bağımsız kuruluşlar tarafından hesaplanır.
- Yatırımcı Seçimi: Hangi yatırımcılara tahsis yapılacağı belirlenir.
- Sözleşmelerin Hazırlanması: Tahsisli artırıma ilişkin anlaşmalar yapılır.
- Sermaye Artırımının Tescili: Tüm süreçler tamamlandıktan sonra sermaye artışı tescil edilir.
Türkiye’de Tahsisli Sermaye Artırımı Örnekleri
Son yıllarda Türkiye’deki büyük şirketlerin tahsisli sermaye artırımı yaptığı görülmektedir. Örneğin:
- Banka ve Finans Sektöründe likidite krizleri esnasında tahsisli sermaye artırımı yapılarak sermaye güçlendirilmiştir.
- Enerji ve Teknoloji Şirketleri, stratejik ortaklıklar kurmak amacıyla bu yöntemi tercih etmektedir.
Değerlendirme
Şirketlerin sermaye ihtiyaçlarını karşılamada esnek ve hedefe yönelik bir yöntemdir. Ancak bu süreçte hissedarların haklarının korunması ve piyasa düzenlemelerine uyulması büyük önem taşır. Doğru bir şekilde uygulandığında, hem şirketler hem de yatırımcılar için kazançlı bir strateji haline gelebilir.
