Yatırım yapmak… Ne kadar asil bir kavram değil mi? İnsanın geleceğini “garanti altına alma” çabası. Ama garip bir şey var: Zenginle fakirin yatırım anlayışı bambaşka!
Birinin yatırım planı “serveti büyütmek”, diğerinin yatırım planıysa “hayatta kalmak.” İroni burada başlıyor.
Fakir Ne Yapar? “Kurtuluş Bileti” Peşinde Yatırım!
Fakir yatırım yapmaz, “umut bağlar.” O yüzden fakirin en popüler yatırım aracı piyango biletidir.
Küçük miktarla “bir gecede zengin” olma hayali, fakirin Wall Street borsasıdır.
Piyango almazsa? Kuyumcunun camına yapışır: “Abi, gram altın ne olmuş?”
Fakir için yatırım, “yarını garantilemek” değil, bugünü kurtarmaktır. Mesela:
- Çeyrek altın, yastık altına.
- Bozukluk, saklama kabına.
- 5 lira fazla verip marketten deterjan stoğu yapmak, enflasyondan korunmanın yerel halk versiyonu.
Zengin Ne Yapar? “Paradan Para” Kazanır.
Zengin için yatırım, matematik değil: Psikoloji, network ve vergi avantajıdır.
Fakir altın alır, zengin borsa şirketi satın alır.
Fakir kredi çeker, zengin krediyle yatırım yapar.
Fakir “ev alayım” der, zengin “10 daire alıp kiraya vereyim” der.
Zengin yatırım yaparken asla ‘kendisi’ çalışmaz. Parası, gayrimenkulü, hissesi ya da fon yöneticisi onun yerine çalışır. Fakirin yatırımı ise genelde tek bir cümlede biter: “Biraz biriktirebilirsem, kenara koyarım.”
Yatırımda En Büyülü Kural: Para, Parayı Çeker!
Zenginin yatırımı her zaman “büyüyen bir pastadır”, fakirin yatırımıysa “ufalanmasın diye korunan bir ekmek kırıntısı.” Çünkü finans dünyasının yazılmamış anayasası şudur:
Zaten paran varsa, daha çok para kazanırsın. Paran yoksa, tasarruf bile sana pahalı gelir.
Sonuç: Yatırım Stratejisi Kader Değildir, Sistemdir!
Zengin ve fakirin yatırım anlayışı farklı çünkü biri “seçme şansına” sahip, diğeri değil. Biri “risk alır çünkü kaybederse bile aç kalmaz”, diğeri “hiç kaybetmemeli çünkü zaten hep kenarda.”
İşin ironik tarafı, fakir hayatta kalmaya çalışırken, zengin daha çok zengin olur. Finans dünyası için bu normaldir, etik dünyası için biraz tartışmalıdır.
Ama bu düzenin içinde tek ortak gerçek şudur:
Zengin yatırım yapar, fakir dua eder.