Kripto Paralar Ana Akıma Yerleşiyor mu? Küresel Belirsizliklerin Gölgesinde Yeni Bir Finansal Dönem
Küresel finans piyasaları, klasik enstrümanlardan kripto varlıklara doğru önemli bir evrim yaşıyor. ABD ekonomisindeki belirsizlikler, siyasi öngörülemezlik ve yapısal riskler devam ederken, yatırımcılar hem geleneksel hem de alternatif yatırım araçlarına yöneliyor. Bu dönemde dikkat çeken en önemli gelişmelerden biri ise kripto para piyasalarında yaşanan ciddi ralli ve bu varlık sınıfının artık geçici bir heves olmanın ötesine geçmeye başlaması.
ABD’de 4 Temmuz’da yürürlüğe giren OBBBA (One Big Beautiful Bill Act) yasası ve gümrük vergilerinde süregelen dalgalanmalar, yalnızca ülke ekonomisi için değil, küresel büyüme için de önemli riskler yaratıyor. Avrupa Birliği ve Meksika’ya uygulanan %30’luk gümrük tarifesi gibi adımlar, ticaret savaşlarının yeniden şiddetlenebileceği endişesini doğuruyor. Bu gelişmelere rağmen ABD borsalarının gösterdiği dirençli performans bazı analistlerce bir “balon” işareti olarak değerlendirilirken, piyasalarda 2008 öncesi dönemde sıkça kullanılan “irrational exuberance” (akıldışı coşku) terimi yeniden dolaşıma girmiş durumda.
Tam bu noktada dikkat çeken bir diğer cephe ise kripto para piyasaları. Bitcoin’in liderliğinde yaşanan yükseliş, sıradan bir fiyat dalgalanmasından çok daha fazlasını ifade ediyor. Uzun süredir yatırımcısını hayal kırıklığına uğratan ve 60 bin dolar seviyesinin üzerine tekrar çıkması yıllar alan Bitcoin, son haftalarda 120 bin dolar seviyelerini test ederek yatırımcıların güvenini yeniden kazandı. Bu artışın temelinde yalnızca piyasa psikolojisi değil, aynı zamanda yapısal ve düzenleyici bazı gelişmeler de yer alıyor.
2024 yılı itibarıyla ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) onayladığı Bitcoin spot yatırım fonlarına yönelen rekor düzeydeki kurumsal ilgi, bu yükselişin arkasındaki en önemli itici güçlerden biri olarak öne çıkıyor. Yıl içinde bu fonlara yaklaşık 15 milyar dolarlık giriş olduğu tahmin ediliyor. Bu fonlar sayesinde yatırımcılar, doğrudan kripto cüzdanı sahibi olmadan, düzenlenmiş piyasalarda Bitcoin’e yatırım yapabiliyor. Bu erişim kolaylığı, kripto varlıkların tabana yayılmasını ve geleneksel finans sistemine entegre olmasını hızlandırıyor.
Aynı dönemde büyük yatırımcılar olarak bilinen “balinaların” Bitcoin biriktirmeye başladığı da gözlemleniyor. Bitcoin’in piyasa değeri bir yılda yaklaşık %85, tüm kripto paraların toplam piyasa değeri ise %55 artmış durumda. Bu gelişme, piyasada hem güvenin hem de uzun vadeli pozisyonların arttığını gösteriyor. Büyük oyuncuların pozisyon alması, bireysel yatırımcıların da iştahını kabartıyor.
ABD Kongresi’nde görüşülmekte olan üç önemli yasa tasarısı da bu yükselişin zeminini oluşturuyor. CLARITY Yasası, kripto varlıkların menkul kıymet mi yoksa emtia mı olduğu konusunda netlik kazandıracak. GENIUS Yasası ise stablecoin’ler için yasal bir çerçeve oluşturmayı hedefliyor. Üçüncü yasa olan Anti-CBDC, Fed’in dijital para çıkarmasını engellemeye yönelik olsa da geçmesi pek olası görülmüyor. Bu yasal düzenlemeler kripto piyasalarının uzun süredir ihtiyaç duyduğu belirliliği sağlayarak, sektöre duyulan kurumsal güveni artırıyor.
Makroekonomik risklerin yoğunlaştığı bir dönemde kripto varlıkların alternatif bir korunma aracı olarak görülmeye başlanması da dikkat çekici. Doların zayıfladığı, enflasyonun yüksek seyrettiği bir ortamda, kripto paralar altına benzer şekilde güvenli liman olarak algılanmaya başladı. Ancak altının aksine, kripto varlıkların hem değer saklama hem de mübadele aracı olma özelliği, onları daha esnek bir yatırım haline getiriyor.
Piyasa psikolojisi de bu yükselişi destekliyor. İlk 100 kripto paranın 92’sinin son dönemde yükseliş göstermesi, yatırımcıların genel olarak yükseliş beklentisi içinde olduğunu gösteriyor. Teknik olarak da önemli direnç seviyelerinin kırılması, örneğin Bitcoin’in 118 bin direncini aşması, piyasadaki pozitif momentumun sürdürülebilir olabileceğine işaret ediyor.
Tüm bu gelişmeler, kripto paraların artık geçici bir yatırım aracı olmaktan çıkıp, finansal sistemin kalıcı bir bileşeni haline gelebileceğini düşündürüyor. Elbette ki bu piyasada dalgalanmalar devam edecektir. Ancak, regülasyonların netleşmesi, kurumsal benimsenmenin artması ve yatırım araçlarının çeşitlenmesiyle birlikte kripto varlıkların artık görmezden gelinemez bir ekonomik gerçeklik haline geldiği söylenebilir.
Eklemek gerekirse, bu dönüşüm yalnızca teknolojik bir yeniliğin ya da piyasa hevesinin sonucu değil. Aynı zamanda mevcut küresel finansal mimarinin sınırlarını zorlayan yapısal bir dönüşüm. Devletlerin ve merkez bankalarının bu yeni varlık sınıfını nasıl tanımlayacağı, vergilendireceği ve denetleyeceği, önümüzdeki dönemin ekonomik çerçevesini büyük ölçüde belirleyecek.
Sonuç olarak, kripto paraların kalıcı olarak hayatımıza girdiği bir dönemin eşiğinde olabiliriz. Bu sürecin sağlıklı ilerlemesi için hem yatırımcıların bilinçli hareket etmesi hem de düzenleyicilerin hızlı ama dengeli adımlar atması gerekecek. Aksi takdirde bugün yaşanan “ralli”, yarının “balonu” olabilir. Ancak doğru bir kurumsal altyapı ile kripto paralar, yalnızca bir yatırım aracı değil, küresel finansal sistemin yeniden şekillenmesinde anahtar rol oynayabilir.
