MÜSİAD İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sektör Kurulu tarafından hazırlanan rapor, Türkiye’deki konut sorununa ilişkin çarpıcı veriler ve çözüm önerileri sundu. Raporda, konuta erişilebilirlik, sektörün mevcut sorunları ve çözüm yolları detaylı bir şekilde ele alındı.
Yeni Konut İhtiyacı ve Üretimdeki Daralma
MÜSİAD İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sektör Kurulu Başkanı Cemil Yüksekdağ, Türkiye’nin yıllık konut ihtiyacının 800 bin ile 1 milyon arasında olduğunu belirtti. Ancak, son yıllarda artan inşaat maliyetleri, azalan arsa stokları ve sektörün daralması nedeniyle üretimde ciddi bir düşüş yaşandığını ifade etti. Yüksekdağ, “Son 5 yılda yeni konut üretiminde alınan inşaat ruhsatları 400-500 bin adet seviyesine kadar geriledi” dedi. Ayrıca, 2025 yılında konut satışlarının 1,5 milyona yaklaşmasının beklendiğini kaydetti.
Ev Sahipliği Oranında Geri Kalma
Rapora göre, Türkiye’deki ev sahipliği oranı %56,2 ile Avrupa ortalamasının (%69,1) gerisinde kalıyor. Raporda, Türkiye’nin Avrupa’nın en kalabalık ikinci ülkesi olmasına rağmen konut erişim sorunu yaşadığı vurgulandı. Son 10 yılda ülkede yıllık ortalama 1,3 milyon konut satıldığı ifade edildi.
İstanbul’dan Tersine Göç Önerisi
Raporda, Türkiye’deki konut ihtiyacının artmasının başlıca nedenleri arasında nüfus artışı, göç hareketleri, kentleşme ve ekonomik sorunlar sıralandı. Kahramanmaraş merkezli depremler ve göç dalgalarının konut talebini artırdığı, mevcut konut stokunun ise eskimesi ve plansız yapılaşma nedeniyle sorunu büyüttüğü belirtildi. İstanbul’un deprem riski, göçmen nüfusu ve yetersiz konut stoku nedeniyle cazibe merkezi olmaktan çıkarılması, Anadolu’ya tersine göç politikalarının uygulanması gerektiği ifade edildi.
Finansman Sorunları ve Çözüm Önerileri
Raporda mevcut bankacılık odaklı konut finansman modellerinin günümüz koşullarında yeterli olmadığına dikkat çekildi. Özellikle faizsiz finansman sistemlerine olan ilginin arttığı belirtildi. Markalı konut projelerinde uygulanan “önce arsa, sonra konut sahipliği” modelinin de erişilebilirlik sorununa çözüm olarak kullanılabileceği vurgulandı.
Raporda öne çıkan çözüm önerileri şunlar:
- Finansman Modelleri: Tüketici ve üretici tarafında uygun finansman modelleri geliştirilmeli.
- Bireysel Emeklilik Sistemi: Emeklilik birikimlerinin konut alımında kullanılabilmesi için yeni düzenlemeler yapılmalı.
- Kentsel Dönüşüm: Kentsel dönüşüm süreçlerinde devlet destekli fon mekanizmaları uygulanmalı.
- Konut Kooperatifleri: Orta gelir grupları için erişilebilir konut üretimi teşvik edilmeli.
- Arsa Temini: Geliştiricilere uygun fiyatlı arsa temin edilerek üretim maliyetleri azaltılmalı.
- Yeni Finansman Ekosistemleri: Sermaye piyasaları odaklı, sürdürülebilir finansman modelleri oluşturulmalı.
Bu önerilerle konut erişilebilirliğinin artırılması ve sektörün dar boğazdan çıkarılması hedefleniyor.
