Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan Eylül 2024 Dış Ticaret Endeksleri raporuna göre, ihracat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına kıyasla %3,6 oranında arttı. Gıda, içecek ve tütün sektöründe %11,6, imalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) %3,2’lik yükselişler bu artışa katkıda bulunurken, yakıt sektöründe %12,1 oranında bir düşüş yaşandı. Ayrıca, ham maddeler (yakıt hariç) kategorisinde %6,2’lik artış dikkat çekti. Bu gelişmeler, ihracat değerinin arttığını ancak sektörler bazında farklı dinamiklerin etkili olduğunu ortaya koyuyor.
Türkiye’nin Eylül 2024 Dış Ticaret Rakamları: İhracat Değeri Arttı, Miktarı Azaldı.
İhracat Miktarında %5,2 Azalma
Eylül 2024’te ihracat miktar endeksi, geçen yılın aynı ayına göre %5,2 azaldı. Özellikle yakıt sektöründe %34,3 ve gıda, içecek, tütün sektöründe %11,8 oranındaki düşüşler, bu azalmada önemli rol oynadı. Ham maddelerde (yakıt hariç) %12,6 oranında bir daralma yaşanırken, imalat sanayi (gıda, içecek ve tütün hariç) %1,3 artış gösterdi. Bu durum, ihracat sektörünün miktar bazında küçüldüğünü, fakat sektörler arası farklı eğilimlerin görüldüğünü yansıtıyor.
İthalat Birim Değer Endeksi %4,7 Yükseldi
Eylül 2024’te ithalat birim değer endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,7 arttı. Bu artışta, gıda, içecek ve tütün sektöründe %8,2 ve ham maddelerde (yakıt hariç) %5,3 oranındaki yükselişler etkili olurken, yakıt sektöründe %3,7 oranında bir düşüş kaydedildi. Bu veriler, ithalat maliyetlerinde genel bir artışa işaret ediyor.
İthalat Miktar Endeksinde %5,8 Azalma
İthalat miktar endeksi, bir önceki yılın Eylül ayına göre %5,8 oranında azaldı. Gıda, içecek ve tütün sektöründe %9,0, yakıt sektöründe %13,1 oranında düşüşler yaşanırken, ham maddeler (yakıt hariç) %4,1 ve imalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) %2,1 oranında artış gösterdi. Bu farklılıklar, ithalat hacminde dalgalanmalara işaret ederken, bazı sektörlerde toparlanma eğilimlerini yansıtıyor.
Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış İhracat ve İthalat Endeksleri
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi, Ağustos 2024’e göre %4,6 azalarak 155,5’ten 148,4 seviyesine geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre, 2023 Eylül ayında 160,3 olan endeks, bu yıl %5,2 düşerek 151,9’a indi. İthalat miktar endeksi ise Ağustos 2024’e göre %0,7 azalarak 117,9’dan 117’ye geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre de %5,8 düşüşle 122,0’dan 114,9 seviyesine düştü. Bu veriler, dış ticaretteki hacim daralmasını ortaya koyuyor.
Dış Ticaret Haddi 86,7’ye Geriledi
Türkiye’nin Eylül 2024’teki dış ticaret haddi, geçen yılın aynı ayındaki 87,7 seviyesinden 86,7’ye düştü. Bu oran, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine oranını gösterirken, ticaret koşullarında yaşanan değişimleri ve Türkiye’nin ticaret dengesindeki yıllık bazdaki farklılıkları yansıtıyor.
Bu veriler, ekonomik koşullar ve küresel piyasa dinamiklerinin Türkiye’nin dış ticaret performansı üzerinde etkili olduğunu gösteriyor.
