Türkiye’nin Dış Ticareti Haziran’da Hızlandı: İhracat %8, İthalat %15,3 Arttı
Ticaret Bakanlığı, haziran ayına ilişkin geçici dış ticaret istatistiklerini içeren veri bültenini yayımladı. Genel Ticaret Sistemi (GTS) kapsamında hazırlanan verilere göre, Türkiye’nin ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8 artışla 20 milyar 537 milyon dolara yükselirken, ithalatı yüzde 15,3 artarak 28 milyar 708 milyon dolara ulaştı. Böylece dış ticaret hacmi haziranda yüzde 12,1 artışla 49 milyar 245 milyon dolara çıktı.
Ancak dış ticaret açığı aynı dönemde yüzde 38,8 artış kaydederek 8 milyar 172 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise geçen yılın haziranına göre 4,8 puan azalarak yüzde 71,5’e geriledi. Enerji hariç bakıldığında bu oran yüzde 79,3; enerji ve altın hariç ise yüzde 84,1 olarak hesaplandı.
Ürün ve sektör bazında dış ticaret
Haziran ayında ihracatta en büyük pay yüzde 11,3 artışla 10 milyar 749 milyon doları bulan “ham madde (ara mallar)” grubuna ait oldu. Bu kalemi 6 milyar 541 milyon dolarla “tüketim malları” ve 2 milyar 823 milyon dolarla “yatırım malları” izledi. Sektörel açıdan bakıldığında ihracatın yüzde 94,8’i imalat sanayinden (19 milyar 477 milyon dolar) geldi. Tarım, ormancılık ve balıkçılığın payı yüzde 2,9; madencilik ve taş ocakçılığının payı ise yüzde 1,7 oldu.
İthalatta da benzer şekilde en büyük kalemi ham maddeler oluşturdu. Haziranda ithalat yüzde 11,8 artışla 19 milyar 416 milyon doları bulan ara mallarında yoğunlaştı. Bunu 5 milyar 62 milyon dolarla tüketim malları ve 4 milyar 191 milyon dolarla yatırım malları takip etti. İthalatın yüzde 83,5’i imalat sanayi kaynaklı olurken, madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 10,1, tarım ve ormancılık ise yüzde 4,2 pay aldı.
Ülke ve ülke gruplarına göre dağılım
Haziran ayında Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülke 1 milyar 729 milyon dolarla Almanya oldu. Onu 1 milyar 204 milyon dolarla ABD ve 1 milyar 168 milyon dolarla İngiltere izledi. İhracatta ilk 10 ülkenin toplam payı yüzde 47 olarak gerçekleşti. Ülke grupları bazında ise en büyük ihracat 9 milyar 377 milyon dolarla Avrupa Birliği ülkelerine yapıldı. AB’yi 3 milyar 88 milyon dolarla diğer Avrupa ülkeleri, 2 milyar 848 milyon dolarla Yakın ve Orta Doğu ülkeleri takip etti.
İthalatta ise ilk sırayı 3 milyar 833 milyon dolarla Çin aldı. Rusya 3 milyar 322 milyon dolarla ikinci, Almanya ise 2 milyar 701 milyon dolarla üçüncü sırada yer aldı. İthalatta ilk 10 ülkenin toplam payı yüzde 58,4’e ulaştı. Ülke gruplarına göre ise en fazla ithalat 9 milyar 518 milyon dolarla AB’den, 7 milyar 609 milyon dolarla Asya ülkelerinden ve 5 milyar 588 milyon dolarla diğer Avrupa ülkelerinden gerçekleştirildi.
Yılın ilk yarısında tablo nasıl?
Ocak-haziran dönemine bakıldığında Türkiye’nin ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1 artışla 131 milyar 440 milyon dolara çıktı. İthalat ise yüzde 7,2 artarak 180 milyar 869 milyon dolara yükseldi. Böylece yılın ilk yarısında dış ticaret hacmi yüzde 5,9 artışla 312 milyar 309 milyon dolara ulaştı. Aynı dönemde dış ticaret açığı yüzde 16,3 artarak 49 milyar 429 milyon dolara çıkarken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 72,7 oldu.
İhracat artıyor ancak açık hız kesmiyor
Türkiye’nin dış ticaret verileri, ihracatın artış eğilimini koruduğunu ancak ithalattaki daha hızlı büyümenin dış ticaret açığını genişletmeye devam ettiğini gösteriyor. İhracatın ithalatı karşılama oranının yıllık bazda hem enerji hariç hem enerji ve altın hariç olarak gerilemesi, dış ticaret dengesinde kırılganlığı artıran bir tabloya işaret ediyor.
Özellikle ithalatın yaklaşık yüzde 84’ünün imalat sanayine dönük olması, Türkiye’nin üretim yapısı gereği halen yüksek miktarda ara malı ve yatırım malı ithalatına bağımlı olduğunu gösteriyor. Bu durum, cari açığın da yüksek kalmasına yol açan başlıca faktörlerden biri olarak değerlendiriliyor.
