Hindistan, Türkiye ile Ticari ve Akademik İşbirliklerini Gözden Geçiriyor
Hindistan, Türkiye ile olan bazı stratejik ve ticari işbirliklerini “ulusal güvenlik” gerekçesiyle askıya almaya başladı. Gerginliğin temelinde, Türkiye’nin Pakistan’la yakın ilişkileri ve son Keşmir geriliminde sergilediği tutum yatıyor.
THY ve IndiGo İş Birliği Gözden Geçiriliyor
Hindistan hükümeti 23 Mayıs’ta, Türk Hava Yolları (THY) ile Hindistan’ın en büyük havayollarından biri olan IndiGo arasında yürürlükte olan ortak uçuş (codeshare) ve uçak kiralama (leasing) anlaşmalarının, ulusal güvenlik kurumları tarafından gözden geçirileceğini duyurdu.
IndiGo, 2018’den bu yana THY ile ortak uçuş programında yer alıyor ve 2023’ten itibaren leasing anlaşması yürütüyordu. Şirket, bu işbirliğinin Hint yolculara büyük fayda sağladığını savunmuştu.
Çelebi’nin Lisansı İptal Edildi
Türk havacılık firması Çelebi Hava Servisi’nin, Hindistan’da Delhi, Mumbai ve Bengaluru gibi büyük şehirlerde yürüttüğü yer hizmetleri operasyonları durduruldu. Hükümet, güvenlik lisansını iptal ettiğini açıkladı. Çelebi, karara karşı dava açarak, sürecin şirketle paylaşılmadan yürütüldüğünü ve 3.791 kişinin istihdam kaybı riskiyle karşı karşıya kalındığını belirtti. Dava 19 Mayıs Pazartesi günü görülecek.
İthalat, İhracat ve Akademik İşbirlikleri Askıya Alınıyor
Hindistan Ticaretçileri Konfederasyonu (CAIT), 16 Mayıs’ta Türkiye ve Azerbaycan’la tüm ithalat ve ihracatı durdurma çağrısı yaptığı bir ulusal konferans düzenledi. Türkiye’den meyve-sebze alan distribütörler federasyonu, ithalatı süresiz olarak durdurduğunu duyurdu.
Ayrıca, Jawaharlal Nehru Üniversitesi, Jamia Millia Islamia ve Maulana Azad Ulusal Urdu Üniversitesi gibi önde gelen Hint üniversiteleri, Türk üniversiteleriyle yürüttükleri akademik işbirliklerini “ulusal güvenlik gerekçesiyle” dondurdu.
Türk Markalarına Boykot ve Satış Durdurma Kararı
Bazı büyük e-ticaret platformları, Türk markaları olan Koton, Mavi ve LC Waikiki’nin satışını durdurdu. Sosyal medya kullanıcıları ise Türkiye’den ithal edilen malların listelerini paylaşarak boykot çağrısı yaptı. Bazı meyve satıcıları da Türkiye’den elma alımını bıraktı.
Türkiye’ye Turist Sayısında Düşüş
Keşmir gerilimi sonrası sosyal medyada Türkiye’ye yönelik boykot çağrıları etkisini göstermeye başladı. Hintli milletvekili Rajeev Chandrasekhar, sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “Hintliler artık kazandıkları parayı ülkemizin düşmanlarını destekleyen ülkelere harcamıyor” dedi.
Seyahat acenteleri, Türkiye ve Azerbaycan’a yönelik satışların %60 azaldığını, iptallerin ise %250 arttığını bildirdi. Turistler alternatif olarak Gürcistan, Sırbistan, Tayland, Yunanistan ve Vietnam’ı tercih etmeye başladı.
Platformlardan biri olan ixigo, Türkiye, Azerbaycan ve Çin’e yönelik bilet ve otel satışlarını tamamen durdurduklarını açıkladı.
Gerginliğin Temelinde Pakistan Var
Gelişmelerin merkezinde, Türkiye’nin Pakistan’la olan yakın siyasi ve askeri ilişkileri yer alıyor. Türkiye’nin Keşmir gerilimi sırasında yaptığı açıklamalar, Hindistan kamuoyunda Pakistan yanlısı olarak algılandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ateşkes sonrası yaptığı açıklamada “Kardeş Pakistan halkına desteğimizi açıkça beyan ettik” ifadelerini kullandı. Pakistan, Türkiye’den silahlı insansız hava araçları (SİHA) dahil çeşitli askeri ekipmanlar satın alıyor. Hindistan ise bu SİHA’ların son çatışmalarda Pakistan tarafından kullanıldığını iddia ediyor.
Ekonomik Etkiler Sınırlı Kalabilir
Uzmanlar, iki ülkenin birbirine ekonomik açıdan büyük ölçüde bağımlı olmadığını ve boykotların sınırlı etki yaratabileceğini belirtiyor. TÜİK verilerine göre, Türkiye’nin 2024’teki ithalatının sadece %2’si Hindistan’dan yapılırken, ihracatının sadece %0.5’i bu ülkeye gerçekleşti. Türkiye’ye gelen 52 milyondan fazla turist içinde Hindistan’dan gelenlerin sayısı sadece 330 bin kişi ile sınırlı kaldı.
Bu nedenle, Türkiye’nin Pakistan’a verdiği açık desteğin, Hindistan’la ekonomik ilişkiler açısından ciddi bir kayıp yaratmayacağı değerlendirmeleri yapılıyor. Buna karşın Körfez ülkelerinin Hindistan’la olan yoğun ekonomik ilişkileri nedeniyle daha temkinli açıklamalar yaptığı belirtiliyor.
Değerlendirme
Hindistan ve Türkiye arasında yaşanan bu diplomatik ve ekonomik gerilim, büyük ölçüde jeopolitik çıkar çatışmalarına dayanıyor. Keşmir meselesi gibi hassas konularda tarafların açık tavır alması, ikili ilişkilerin farklı sektörlere sıçramasına neden oluyor. Ancak mevcut ekonomik veriler, Türkiye’nin Hindistan’dan gelen tepkilere karşı görece dirençli bir pozisyonda olduğunu gösteriyor.
