Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık 2024 dönemine ait Dış Ticaret Endeksleri verilerini yayımladı. Rapora göre, hem ihracat hem de ithalat birim değer endekslerinde artış kaydedildi.
İhracat Birim Değer Endeksi %1 Arttı
Aralık 2024’te ihracat birim değer endeksi, önceki yılın aynı dönemine kıyasla %1 artış gösterdi. Bu yükselişte özellikle:
- Gıda, içecek ve tütün sektörü: %8,3 artış
- Ham maddeler (yakıt hariç): %7,6 artış dikkat çekerken,
- Yakıt ürünlerinde %5,9’luk düşüş,
- İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %0,3’lük azalma görüldü.
Bu veriler, Türkiye’nin gıda ve içecek sektöründe rekabetçiliğini koruduğunu ancak sanayi üretiminde bazı zorluklarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
İhracat Miktar Endeksi %1,1 Arttı
İhracat miktar endeksi, Aralık 2024’te yıllık bazda %1,1 artış gösterdi. Ancak:
- Gıda, içecek ve tütün kategorisinde %7,0’lik düşüş,
- Ham maddelerde (yakıt hariç) %7,3’lük azalma,
- Yakıt ürünlerinde %8,0’lik gerileme yaşandı.
Öte yandan, imalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) %4,8 artarak ihracatta katma değeri yüksek ürünlerin ön plana çıktığını gösterdi.
İthalat Birim Değer Endeksi %0,7 Arttı
TÜİK verilerine göre, ithalat birim değer endeksi Aralık 2024’te bir önceki yılın aynı ayına göre %0,7 oranında arttı.
- Gıda, içecek ve tütünde %5,0 artış,
- Ham maddelerde (yakıt hariç) %2,6 yükseliş,
- İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %3,6’lık azalma görüldü.
Yakıt fiyatlarındaki %4,3’lük düşüş ise enerji maliyetlerinde yaşanan gerilemenin bir göstergesi oldu.
İthalat Miktar Endeksi %10,2 Arttı
İthalat miktar endeksi, Aralık 2024’te %10,2 artış kaydetti.
- Gıda, içecek ve tütünde %5,5 düşüş yaşanırken,
- Ham maddelerde (yakıt hariç) %8,3,
- Yakıt ithalatında %6,9,
- İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %18,0 artış görüldü.
Bu artış, sanayi sektörünün üretim kapasitesini artırma çabalarının ve yakıt ihtiyacındaki büyümenin bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Veriler
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre:
- İhracat miktar endeksi, Kasım 2024’teki 151,4 seviyesinden %3,1 artarak Aralık 2024’te 156,2’ye yükseldi.
- Takvim etkisinden arındırılmış ihracat miktar endeksi, Aralık 2023’e göre %2,8 düşüşle 165,5 olarak kaydedildi.
- İthalat miktar endeksi, Kasım ayında 126,3 iken %1,6 artarak Aralık ayında 128,4’e yükseldi.
- Takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi, 2023 Aralık ayında 128,3 iken %6,9 artışla 137,2’ye çıktı.
Dış Ticaret Haddi 85,0 Oldu
Dış ticaret haddi, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanarak Aralık 2024’te 85,0 olarak belirlendi. Bu oran, 2023 Aralık ayında 84,8 olarak kaydedilmişti ve yıllık bazda 0,2 puanlık bir artış gerçekleşti.
Sonuç olarak, Türkiye’nin dış ticaretinde belirli sektörlerde farklı dinamikler gözlemlenirken, ihracat ve ithalat miktarlarındaki değişimler küresel ekonomik eğilimleri ve yerel üretim kapasitesini yansıtıyor.
