ABD Başkanı Donald Trump’ın ithalata yönelik yeni gümrük vergisi kararı finans piyasalarında şok etkisi yarattı. Kararın ardından sanayi metalleri, özellikle de bakır, küresel ekonomik endişeler nedeniyle sert bir şekilde geriledi. Uzmanlar, fiyatlardaki zayıflığın bir süre daha devam edebileceği uyarısında bulunuyor.
Trump, ithalata yüzde 10’luk temel vergi getirirken, başta Çin (%34), Avrupa Birliği (%20), Japonya (%24) ve Hindistan (%26) olmak üzere büyük ticaret ortaklarına daha yüksek oranlarda ek vergiler uyguladı. Ayrıca ithal araçlara %25, Kanada, Meksika ve AB’den gelen çelik ile alüminyuma %25, Rus alüminyumuna ise %200 oranında gümrük vergisi getirdi. Bu kararlar 12 Mart itibarıyla yürürlüğe girdi. Buna karşılık Kanada, Rusya’dan alüminyum ve çelik ithalatını tamamen yasakladı.
Özellikle bakır piyasası bu gelişmelerden büyük darbe aldı. Beyaz Saray’ın ulusal güvenlik gerekçesiyle başlattığı soruşturmanın ardından bakır fiyatları yükselmişti. Ancak vergi kararları sonrasında Londra Metal Borsası’nda 3 ay vadeli bakırın ton fiyatı haftalık bazda %11 düşerek 8.780 dolara kadar geriledi. New York’ta ise düşüş daha sert oldu: Pound başına fiyat %14,2 düşüşle 4,37 dolara indi.
Alüminyum fiyatları da son yedi ayın en düşük seviyesi olan ton başına 2.380 dolara düştü. Haftalık kayıp %6,8, aylık kayıpsa %10 seviyesinde gerçekleşti. Artan korumacılık eğilimi ve ticaret gerginlikleri bu düşüşte etkili oldu.
Nikel fiyatları da büyük düşüş yaşadı. Endonezya’daki arz fazlası ve küresel talepteki zayıflama nedeniyle ton başına fiyat Eylül 2020’den bu yana en düşük seviye olan 14.650 dolara indi. Haftalık değer kaybı %10,73’e ulaştı. Londra’daki nikel stoklarının artması ve Çin’deki işlenmiş Endonezya nikeli oranının %11’den %50’nin üzerine çıkması da bu baskıyı artırdı.
Çinko fiyatları da inşaat sektöründeki toparlanma beklentilerinin zayıf kalması nedeniyle haftalık bazda %6,8 düşerek ton başına 2.660 dolara geriledi. Kurşun fiyatları ise %6’lık düşüşle ton başına 1.907 dolara indi.
Öte yandan Çin, ABD’nin yüksek oranlı gümrük vergilerine karşılık olarak kritik öneme sahip nadir toprak elementlerinin ihracatına kısıtlama getirdi. 4 Nisan itibarıyla samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lütesyum, skandiyum, itriyum ve bunların alaşımlarını içeren 7 kategori ihracat kontrol listesine alındı. Bu hamle, Çin’in bu elementlerdeki küresel hakimiyeti nedeniyle dikkatle izleniyor.
