Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 yılı Temmuz ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini 300 baz puan indirerek yüzde 46’dan yüzde 43’e çekti. Bu indirim, piyasada yaygın olarak beklenen 250 baz puanlık indirimin üzerinde gerçekleşti. TCMB ayrıca gecelik borç verme faizini yüzde 49’dan yüzde 46’ya, borçlanma faizini ise yüzde 44,5’ten yüzde 41,5’e düşürdü. Karar, Merkez Bankası’nın son aylarda izlediği sıkı para politikasında belirli bir gevşemeye gidildiğini gösterse de, karar metninde dezenflasyon sürecine güçlü vurgu yapıldı ve politika çerçevesinin temkinli bir şekilde şekillendirileceği belirtildi.
Karar metninde en dikkat çeken unsur, dezenflasyon sürecine ilişkin değerlendirmeler oldu. TCMB, haziran ayında enflasyonun yatay bir seyir izlediğini ancak temmuz ayında aya özgü unsurlar nedeniyle geçici bir artış beklediğini belirtti. Bununla birlikte, yakın dönemde talep koşullarının zayıflayarak dezenflasyonist etkilerin güçlendiği ifade edildi. Bu, Merkez Bankası’nın enflasyondaki geçici artışları tolere edebileceği ve temel eğilime odaklanarak faiz kararlarını şekillendirdiği anlamına geliyor.
Kurul, fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceğini vurgularken, bu sürecin talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerindeki düzelme gibi unsurlar üzerinden destekleneceğini belirtti. Açıklamada, “Kurul politika faizine ilişkin atılacak adımları enflasyon gerçekleşmelerini, ana eğilimini ve beklentilerini göz önünde bulundurarak öngörülen dezenflasyonun gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirleyecektir” ifadesi yer aldı. Bu vurgu, faiz indirim sürecinin otomatik değil, veri odaklı ve temkinli şekilde yürütüleceğinin altını çiziyor.
TCMB, jeopolitik gelişmeleri ve küresel ticarette artan korumacılığı dezenflasyon süreci açısından potansiyel riskler olarak değerlendirdiğini ifade etti. Ayrıca enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının hâlâ risk unsuru olarak görüldüğünü belirterek, para politikasının yönünü şekillendiren temel unsurlar arasında bu faktörlerin izlenmeye devam edeceğini kaydetti.
Kurul, kredi ve mevduat piyasalarında beklenmeyen gelişmeler olması halinde parasal aktarım mekanizmasının ilave makroihtiyati önlemlerle destekleneceğini açıkladı. Bu ifade, Merkez Bankası’nın para politikasının etkinliğini sadece faiz oranlarıyla değil, aynı zamanda diğer düzenleyici araçlarla da sağlamakta kararlı olduğunu ortaya koyuyor.
TCMB ayrıca likidite koşullarının izleneceğini ve likidite yönetimi araçlarının etkin kullanılacağını belirtti. Bu yaklaşım, piyasada oluşabilecek oynaklıklara karşı esnek bir para politikası duruşunun benimsendiğine işaret ediyor.
TCMB Temmuz 2025 Karar Metni Özeti
- Politika Faizi İndirildi:
Bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 46’dan yüzde 43’e indirildi (300 baz puanlık indirim). - Gecelik Faiz Oranları:
- Gecelik borç verme faizi: %49 → %46
- Gecelik borçlanma faizi: %44,5 → %41,5
- Enflasyon Değerlendirmesi:
- Haziran ayında enflasyon yatay seyretti.
- Temmuz ayında ise aya özgü geçici unsurlar nedeniyle enflasyonda artış bekleniyor.
- Dezenflasyon Süreci:
- Talep koşullarındaki yavaşlama dezenflasyonist etkiyi artırıyor.
- Fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para politikası sürdürülecek.
- Jeopolitik Riskler:
- Küresel ticarette artan korumacılık ve jeopolitik gelişmeler dezenflasyon sürecini etkileyebilir.
- Fiyatlama Davranışları ve Beklentiler:
- Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları halen risk oluşturmaya devam ediyor.
- Politika Adımlarının Belirlenmesi:
- Atılacak adımlar, enflasyon gerçekleşmeleri, ana eğilim ve beklentilere göre şekillendirilecek.
- Adımlar toplantı bazlı ve ihtiyatlı bir yaklaşımla değerlendirilecek.
- Bozulma Durumunda Önlem:
- Enflasyonda belirgin ve kalıcı bozulma öngörülürse, tüm para politikası araçları kullanılacak.
- Kredi ve Mevduat Piyasaları:
- Beklentilerin dışındaki gelişmelerde, makroihtiyati adımlar ile parasal aktarım desteklenecek.
- Likidite Politikası:
- Likidite koşulları yakından izlenecek, araçlar etkin şekilde kullanılacak.
- Orta Vadeli Hedef:
- Politikalar, enflasyonu orta vadede %5 hedefine ulaştırmayı amaçlayacak.
- İletişim İlkeleri:
- Kurul kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacak.
Sonuç olarak TCMB, temmuz ayında faiz indirimine gitmiş olsa da, karar metninde dezenflasyon sürecine olan bağlılığını açık şekilde ortaya koydu. Faiz indirimi, enflasyonun ana eğiliminde bir bozulma gözlenmemesi koşuluyla gerçekleştirilmiş görünüyor. Gelecek dönemde faiz adımlarının “toplantı bazlı” ve “ihtiyatlı” şekilde alınacağı vurgusu ise, ani ve sert yön değişikliklerinden kaçınılacağının göstergesi. TCMB’nin 11 Eylül’de yapılacak bir sonraki toplantısı, mevcut dezenflasyon sürecine ilişkin daha net sinyallerin alınabileceği kritik bir dönemeç olacak.
Ek olarak, açıklamanın genel tonunun, Merkez Bankası’nın sadece faiz oranlarına değil, aynı zamanda piyasa koşullarına, maliye politikasıyla eşgüdüme ve beklenti yönetimine de büyük önem verdiğini ortaya koyduğu söylenebilir. Bu çok boyutlu yaklaşım, sadece kısa vadeli enflasyon hareketlerine değil, orta vadeli fiyat istikrarına odaklı stratejinin sürdürüldüğünü gösteriyor.
