Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın açıkladığı son haftalık para ve banka istatistikleri, bankacılık sektöründe dikkat çekici bir mevduat artışına işaret ediyor. 15 Ağustos ile biten haftada toplam mevduat, bir önceki haftaya göre 348 milyar 374 milyon 476 bin lira artarak 25 trilyon 1 milyar 953 milyon 202 bin liraya çıktı. Bu gelişme, hem TL mevduatlarında hem de yabancı para dengesinde yaşanan hareketlerle birlikte değerlendirildiğinde, ekonomideki yönelimleri anlamak açısından önemli ipuçları barındırıyor.
Söz konusu haftada TL cinsi mevduatlar yüzde 3,4 artış göstererek 13 trilyon 998 milyar 237 milyon 380 bin liraya ulaştı. Bu artış, son dönemde TL’ye yönelimin devam ettiğini gösterirken, kur istikrarı ve faiz politikalarının etkisinin hissedildiğini ortaya koyuyor. Buna karşılık yabancı para cinsi mevduatlar yüzde 0,2 oranında azalarak 7 trilyon 896 milyar 865 milyon 542 bin liraya geriledi. Parite etkisinden arındırılmış verilere göre yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatlarında 1 milyar 442 milyon dolarlık bir düşüş yaşandı. Bu tablo, dövizden TL’ye geçiş eğiliminin sürdüğüne işaret ediyor.
Bankalarda bulunan toplam yabancı para mevduatı 233 milyar 550 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu tutarın 194 milyar 252 milyon dolarlık kısmı yurt içi yerleşiklerin hesaplarında bulunuyor. Döviz hesaplarındaki bu çözülme, ekonomik aktörlerin beklentilerinde TL lehine bir değişime işaret ederken, aynı zamanda kur tarafındaki görece istikrarın da destekleyici rol oynadığı söylenebilir.
Öte yandan tüketici kredilerinde küçük de olsa bir gerileme yaşandı. Yurt içi yerleşiklerin tüketici kredileri yüzde 0,2 azalarak 4 trilyon 798 milyar 501 milyon 327 bin lira oldu. Bu kredilerin 600 milyar 622 milyon 795 bin lirasını konut, 54 milyar 306 milyon 929 bin lirasını taşıt, 1 trilyon 786 milyar 908 milyon 161 bin lirasını ihtiyaç kredileri, 2 trilyon 356 milyar 663 milyon 442 bin lirasını ise bireysel kredi kartları oluşturdu. İhtiyaç kredilerinin ve kredi kartlarının toplam hacimdeki ağırlığı, tüketim finansmanının kredi piyasasındaki belirleyici rolünü bir kez daha ortaya koyuyor.
Bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi ise aynı dönemde 111 milyar 283 milyon 482 bin lira artarak 19 trilyon 673 milyar 627 milyon 800 bin liraya yükseldi. Bu artış, kredi genişlemesinin kontrollü biçimde sürdüğünü gösteriyor.
Burada önemli olan TL mevduatındaki artış ile yabancı para mevduatlarındaki çözülmenin birlikte değerlendirilmesi gerektiği. Bu tablo, bir yandan finansal istikrar açısından olumlu görünse de, aynı zamanda faizlerin yüksek seyrinin mevduatları TL’ye çektiğinin de bir göstergesi. Yani TL lehine gelişen bu tablo, kalıcı bir güven unsuruna mı işaret ediyor yoksa yalnızca yüksek getiri beklentisinin yarattığı geçici bir yönelim mi sorusu önümüzdeki dönemin en kritik başlıklarından biri olacak. Ekonomik politikaların sürdürülebilirliği ve kur tarafındaki istikrar, bu dengeyi belirleyecek en önemli faktörler arasında yer alıyor.
