Türkiye otomotiv sanayisi, 2025 yılının ilk çeyreğinde üretim, pazar ve ihracat verilerinde dalgalanmalar yaşadı.
Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) açıkladığı verilere göre, toplam üretim yılın ilk üç ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 düşüş göstererek 344 bin 120 adede geriledi. Traktör üretimi de dahil edildiğinde toplam üretim rakamı 352 bin 299 adet oldu.
Ticari Araç Üretiminde Sert Daralma
Ticari araç üretiminde düşüş daha belirgin hissedildi. Ocak-Mart döneminde ticari araç üretimi yüzde 11 azalırken, ağır ticari araç grubunda bu daralma yüzde 32’yi buldu. Hafif ticari araç üretimi ise yüzde 9 oranında geriledi.
Pazarda da benzer bir tablo oluştu. Ticari araç pazarı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16, ağır ticari araç pazarı yüzde 20 ve hafif ticari araç pazarı ise yüzde 16 oranında daraldı.
Kapasite Kullanımı Yüzde 65’te Kaldı
Otomotiv sanayisinin bu dönemdeki kapasite kullanım oranı da yüzde 65 olarak gerçekleşti. Araç gruplarına göre kapasite kullanım oranları ise şöyle sıralandı:
- Hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari) yüzde 66,
- Kamyon grubunda yüzde 47,
- Otobüs-midibüs grubunda yüzde 60,
- Traktör üretiminde ise yüzde 44.
İhracatta Liderlik Sürse de Adet Bazında Düşüş
İhracat tarafında ise otomotiv sanayisi, Türkiye’nin sektörel ihracat liderliğini korumayı başardı. Yılın ilk çeyreğinde toplam otomotiv ihracatı, 2024’ün aynı dönemine göre dolar bazında yüzde 2 artarak 9,4 milyar dolara ulaştı. Euro bazında ise ihracat yüzde 1,4 artarak 8,6 milyar euro seviyesinde gerçekleşti.
Ancak adet bazında tablo farklı:
Toplam otomotiv ihracatı yüzde 1, otomobil ihracatı ise yüzde 3 oranında azaldı. Ticari araç ihracatında yüzde 2’lik artış yaşanırken, traktör ihracatı dikkat çekici şekilde yüzde 45 azalarak 2 bin 529 adete geriledi.
Yerli Araçların Pazar Payı Azaldı
Türkiye otomotiv pazarında satışlar da ilk çeyrekte gerileme yaşadı. Toplam pazar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7 küçülerek 285 bin 818 adete düştü. Otomobil satışları yüzde 4 azalarak 223 bin 793 adet olarak kaydedildi.
Yerli üretim araçların pazar payı ise bir önceki yılın ilk çeyreğine kıyasla 2 puan düşerek yüzde 31 seviyesine indi. Otomobil pazarında yerli araç payı yüzde 32, hafif ticari araç pazarında ise yüzde 22 olarak kaydedildi.
Zayıflayan Talep ve Dış Etkenler Etkili
Türkiye otomotiv sanayisi, 2025 yılının ilk çeyreğinde üretimdeki düşüş, kapasite kullanımındaki sınırlı seviye ve iç pazardaki daralmayla, zorlu bir döneme girdiğinin sinyallerini verdi. Küresel otomotiv piyasalarında süregelen yavaşlama, yüksek faiz ortamı ve talep dalgalanmaları, Türkiye’deki üreticilerin performansını da etkiliyor.
İhracatın döviz bazında artış göstermesi, sanayi için olumlu bir sinyal olsa da adet bazındaki gerileme, piyasalarda zayıf talebin devam ettiğini gösteriyor.
