Dünya ekonomisini şekillendiren, teknolojik devrimi yöneten ve günlük hayatımızın her alanına dokunan Microsoft, Apple, NVIDIA, Alphabet (Google), Amazon, Meta (Facebook) ve Tesla—namıdiğer Muhteşem Yedili—hakkında bilinmeyen gerçekler, bu haberle gün yüzüne çıkıyor. İşte bu dev şirketlerin etkileri, skandalları ve geleceğimizi nasıl kontrol ettiklerine dair çarpıcı detaylar…
1. Dünya Ekonomisinin %10’unu Kontrol Ediyorlar!
Muhteşem Yedili’nin toplam piyasa değeri 13.5 trilyon doları aşıyor. Bu rakam, Almanya, Hindistan ve Birleşik Krallık’ın GSYİH’sının toplamından daha fazla. Tek başına Microsoft ve Apple’ın değeri (3’er trilyon dolar), Türkiye’nin GSYİH’sının yaklaşık 4 katı. NVIDIA ise yapay zeka çiplerindeki tekeliyeti sayesinde son 5 yılda değerini 1.900% artırdı.
2. Her Saniye 1 Milyon Dolardan Fazla Veri Topluyorlar
- Meta, kullanıcıları hakkında günde 2.5 milyar GB veri topluyor. Bu, her bir kullanıcının günlük 500 sayfalık doküman paylaşmasına eşdeğer.
- Amazon, Alexa ve satın alma alışkanlıkları üzerinden elde ettiği verilerle, bir kullanıcının gelecekte ne satın alacağını %85 doğrulukla tahmin edebiliyor.
- Alphabet’ın Google aramaları ve YouTube izlenme verileri, dünya nüfusunun %93’ünün dijital profilini çıkarıyor.
3. Çevresel Etkileri Ülkeleri Geride Bırakıyor
- Amazon’un lojistik ağı, yılda 60 milyon ton karbon salınımına neden oluyor; bu, İsviçre’nin yıllık salınımına eşit.
- Tesla’nın elektrikli araç pilleri için Kongo’da çocuk işçilerin çalıştığı kobalt madenleri kullanılıyor. Şirket, 2022’de bu iddiaları reddetse de insan hakları örgütleri raporları güncelliyor.
- Microsoft ve Google, “karbon nötr” iddialarına rağmen veri merkezlerinin soğutulması için yılda 5.7 milyar litre su tüketiyor.
4. Zihin Kontrolü ve Bağımlılık Yaratma Stratejileri
- Meta’nın Instagram’ı, genç kızların %32’sinde beden algısı bozukluğuna yol açtığını itiraf eden iç belgeler sızdırıldı.
- Apple, iPhone’lardaki “dopamin etkisi” için bildirimleri rastgele zamanlarda göndererek kullanıcıları ekrana kilitlemeyi hedefliyor.
- Netflix (Muhteşem Yedili dışında) ile yarışan Amazon Prime Video, izleyicileri “sonraki bölüm” tuşuna basmaya yönlendirmek için davranışsal psikoloji uzmanları çalıştırıyor.
5. Devletlerden Daha Güçlüler: Regülasyon Savaşları
- Google, Avrupa Birliği’nin 8.2 milyar euroluk cezalarını ödediği halde arama motoru pazar payını (%92) korumayı başardı.
- Apple, Hollanda’da App Store’da alternatif ödeme sistemlerine izin vermemek için 50 milyon euroluk cezaları göze aldı.
- Elon Musk’ın Starlink projesi, Ukrayna savaşında iletişimi kontrol ederek jeopolitik güç haline geldi.
6. Geleceğin Silahları: Yapay Zeka ve Metaverse
- NVIDIA’nın geliştirdiği yapay zeka çipleri, ABD ordusunun insansız hava araçlarında kullanılıyor.
- Meta, Metaverse için 2023’te 16 milyar dolar kaybetti, ancak Zuckerberg “insanlığın dijital göçü” projesinden vazgeçmiyor.
- Microsoft’un OpenAI ile geliştirdiği ChatGPT, eğitimden sağlığa kadar 50 milyon kişi tarafından günlük kullanılıyor.
7. Çalışan Hakları ve Gelir Uçurumu
- Amazon’da bir depo çalışanının CEO Andy Jassy’nin maaşını kazanması için 6.000 yıl çalışması gerekiyor.
- Tesla fabrikalarında yaralanma oranı, otomotiv sektörü ortalamasının 2 katı.
- Apple, Çin’deki tedarikçi Foxconn’un çalışanlarını 24 saatlik vardiyalara zorladığı iddialarını görmezden gelmekle suçlanıyor.
Muhteşem Yedili, inovasyonla gücü birleştirerek dünyayı dönüştürürken, etik, çevre ve insan hakları konularında sorgulanmayı sürdürüyor. Bu devler olmadan modern hayat düşünülemez, ancak kontrolsüz büyümeleri, insanlığı yeni bir dystopyaya sürüklüyor olabilir mi? Cevap, önümüzdeki 10 yılda şekillenecek…
