Türkiye ve dünya ekonomisi, son yıllarda hem içsel hem de dışsal şoklarla karşı karşıya kaldı. Pandemi, tedarik zinciri sorunları, enerji krizi ve jeopolitik gerilimler, ekonomilerin sürdürülebilir büyüme rotasında ilerlemesini zorlaştırdı. Bu zorlu süreçte ülkelerin makroekonomik istikrarı koruma ve yapısal reformlarla uzun vadeli büyümeyi destekleme konusundaki performansları, geleceğe dair beklentileri şekillendiren temel unsurlar oldu. Yeni dönemde, Türkiye’nin ekonomi politikalarının bu iki temel eksen etrafında şekillenmesi bekleniyor.
Makroekonomik İstikrarın Önemi
Makroekonomik istikrar, düşük enflasyon, sürdürülebilir borç dinamikleri, istikrarlı döviz kuru ve işsizlik oranlarının makul seviyelerde tutulması anlamına gelir. Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerde bu denge, sermaye akışlarının sürekliliği ve ekonomik güven ortamının sağlanması için kritik öneme sahiptir. Ancak yüksek enflasyon, cari açık ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar, bu istikrarı tehdit edebilecek unsurlar arasında yer alıyor.
Son dönemde enflasyonla mücadele için sıkı para politikalarına yönelme eğilimi gözlemleniyor. Ancak sıkı para politikasının büyümeyi ve yatırımları olumsuz etkilememesi için maliye politikalarının bu süreçte dengeleyici bir rol üstlenmesi gerekiyor. Kamu harcamalarının verimliliği artırılırken sosyal destek mekanizmalarının güçlendirilmesi, istikrarın toplumsal maliyetlerini azaltabilir.
Yapısal Reformların Gerekliği
Makroekonomik istikrarın sürdürülebilir olması, yapısal reformlarla desteklenmediği sürece mümkün değildir. Yapısal reformlar, ekonominin verimliliğini artıran ve büyüme potansiyelini yükselten uzun vadeli dönüşümleri ifade eder. Türkiye’nin mevcut ekonomik yapısında reform gerektiren alanlar arasında:
- İşgücü Piyasası Reformları: İşgücü piyasasında esneklik sağlanması ve kadın istihdamının artırılması için eğitim politikaları ve teşvik mekanizmalarının gözden geçirilmesi gerekiyor.
- Enerji Dönüşümü: Yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılması ve enerji verimliliğinin iyileştirilmesi, hem dışa bağımlılığı azaltacak hem de çevresel sürdürülebilirliği destekleyecektir.
- Adalet ve Hukuk Reformları: Yatırım ortamının iyileştirilmesi için hukukun üstünlüğü ve öngörülebilirliğin güçlendirilmesi gerekiyor. Güçlü bir hukuk sistemi, yerli ve yabancı yatırımcılar için güven ortamı sağlayacaktır.
- Ar-Ge ve Teknoloji Yatırımları: Katma değerli üretim için teknoloji yatırımları ve yenilikçi girişimlerin desteklenmesi büyük önem taşıyor. Özellikle yazılım, biyoteknoloji ve yeşil ekonomi alanlarında teşvik politikaları geliştirilebilir.
Yeni Dönem Beklentileri
Yeni dönemde Türkiye’nin ekonomi politikalarının, hem içsel dengeleri koruma hem de dışsal şoklara dayanıklılığı artırma amacı taşıması bekleniyor. Orta vadeli ekonomik planlarda bu iki hedefin birlikte ele alınması, güvenilir bir ekonomik yol haritası oluşturulması açısından kritik. Özellikle uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının ve yatırımcıların dikkatle takip ettiği yapısal reformların hayata geçirilmesi, uzun vadeli büyümenin temel taşı olacaktır.
Yeni dönem politikalarının başarısı, ekonomik karar alıcıların koordinasyonuna ve uygulama disiplinine bağlıdır. Makroekonomik istikrarın sağlanması, güven ortamını pekiştirirken, yapısal reformlarla birlikte Türkiye ekonomisinin rekabet gücünü artıracak bir dönüşüm sürecine girilmesi mümkündür.
Sonuç olarak, yeni dönem beklentileri, ekonomik istikrar ve dönüşüm arasındaki ince dengenin nasıl sağlanacağına odaklanmaktadır. Bu süreçte toplumsal mutabakat ve kapsayıcı politikaların önemi göz ardı edilmemelidir. Ekonomi yönetimi, yalnızca bugünü değil, geleceği de düşünerek hareket ettiğinde sürdürülebilir bir refah ortamı yaratmak mümkün olacaktır.
