İktisat politikası, bir ülkenin ekonomik yapısını istikrarlı, sürdürülebilir ve toplum refahını artırıcı bir şekilde yönlendirmek amacıyla oluşturulan hedefler bütünüdür. Bu hedefler, ekonomik gelişmenin çeşitli boyutlarını dengeli biçimde ele alır ve kamu otoriteleri tarafından uygulamaya konan maliye politikası, para politikası, gelirler politikası ve dış ticaret politikası gibi araçlarla hayata geçirilir. İktisat politikası, yalnızca ekonomik büyümeyi değil aynı zamanda ekonomik ve sosyal adaleti, istihdamı, fiyat istikrarını ve dış ekonomik dengeyi de göz önünde bulundurur. Dolayısıyla amaçlar arası denge ve öncelik, içinde bulunulan dönemin koşullarına, ülkenin kalkınma düzeyine ve dünya ekonomisinin genel eğilimlerine göre değişiklik gösterebilir.
İktisat politikasının en başat amaçlarından biri ekonomik büyümedir. Bu hedef, ülke ekonomisinin üretim kapasitesinin sürekli olarak artırılması anlamına gelir. Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) artışıyla ölçülen büyüme, toplumun daha fazla mal ve hizmet tüketebilmesi, yatırım yapılabilir kaynakların artması ve kişi başına gelirin yükselmesi bakımından merkezi öneme sahiptir. Ancak büyümenin istikrarlı ve dengeli olması, sosyal huzurun ve ekonomik sürdürülebilirliğin sağlanması için şarttır.
Bir diğer temel amaç tam istihdamın sağlanmasıdır. İş gücünün en verimli şekilde değerlendirilmesi, üretkenliğin artırılması ve işsizlik oranlarının azaltılması iktisat politikalarının öncelikli hedefleri arasında yer alır. Yüksek işsizlik, hem sosyal problemleri hem de ekonomik kaynak israfını beraberinde getirir. Bu nedenle hükümetler iş gücü piyasasını canlandırıcı ve istihdamı teşvik edici önlemleri sıkça uygular.
Fiyat istikrarı, iktisat politikasının üçüncü ana hedefidir. Enflasyon ya da deflasyon gibi fiyat istikrarsızlıkları, hem bireylerin satın alma gücünü hem de yatırım ortamının güvenilirliğini olumsuz etkiler. Özellikle yüksek enflasyon, gelir dağılımını bozarak sabit gelirlileri zora sokar ve ekonomik öngörülebilirliği azaltır. Bu nedenle merkez bankaları genellikle fiyat istikrarını sağlama görevini üstlenir ve para politikalarını bu doğrultuda belirler.
İktisat politikalarının bir diğer önemli hedefi gelir dağılımında adalet sağlamaktır. Ekonomik kalkınmanın tüm toplumsal kesimlere yayılması, yoksullukla mücadele edilmesi ve fırsat eşitliğinin geliştirilmesi sosyal bütünlük açısından vazgeçilmezdir. Vergi politikaları, sosyal harcamalar ve destekleme programları bu amaca ulaşmak için kullanılan başlıca araçlardır.
Dış ekonomik denge de iktisat politikalarının temel hedeflerinden biridir. Cari açık ya da dış ticaret dengesizlikleri, ülke ekonomisinin döviz gelirleri ile giderleri arasındaki yapısal uyumsuzlukları gösterir. Bu durum, dış borçlanmaya bağımlılığı artırabilir ve ekonomik kırılganlıkları derinleştirebilir. Bu yüzden ihracatın teşvik edilmesi, ithalatın kontrol altına alınması ve döviz kurlarının dengeli bir seviyede tutulması önemlidir.
Son olarak, ekonomik istikrar genel bir çerçeve olarak tüm bu hedeflerin sürekliliğini ve birbiriyle uyumlu biçimde gerçekleştirilmesini içerir. Ani dalgalanmalar, ekonomik krizler ya da aşırı iniş-çıkışlar, hem bireylerin hem de işletmelerin karar alma süreçlerini olumsuz etkiler. Bu nedenle iktisat politikaları, makroekonomik göstergelerin öngörülebilirlik içinde seyretmesini sağlamaya çalışır.
Sonuç olarak iktisat politikasının temel amaçları birbirini tamamlayan bir bütün oluşturur. Bu hedefler arasında zaman zaman çıkar çatışmaları yaşansa da, akılcı, dengeli ve uzun vadeli planlamalarla bu hedeflerin uyum içinde gerçekleştirilmesi mümkündür. Ekonomik büyümenin sosyal adaletle, fiyat istikrarının istihdamla ve dış dengenin iç talep yönetimiyle birlikte ele alınması, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir kalkınma yolunu mümkün kılar.
