Tüm Oto Kiralama ve Mobilite Kuruluşları Derneği (TOKKDER) ile NielsenIQ iş birliğiyle hazırlanan 2024 yılı birinci çeyrek “Operasyonel Kiralama Sektör Raporu”na göre, hibrit ve elektrikli araçların operasyonel kiralama pazarındaki yükselişi devam ediyor. Söz konusu araçların pazar payı yüzde 10,4’e ulaşarak önemli bir eşiği aşmış oldu.
Araç Parkında Kompozisyon Değişiyor
Rapora göre sektör, yılın ilk çeyreğinde geçen yılın sonuna göre yüzde 3,8 oranında daraldı. Araç sayısı 242 bine gerilerken, sektörün aktif büyüklüğü 292 milyar TL olarak gerçekleşti.
Araç parkının dağılımı şu şekilde:
- Benzinli araçlar: %60,7
- Dizel araçlar: %28,8
- Hibrit ve elektrikli araçlar: %10,4
Bu dağılım, Türkiye’deki yeşil dönüşüm eğilimlerinin araç kiralama pazarına da yansıdığını gösteriyor.
En Çok Tercih Edilen Markalar ve Sınıflar
Türkiye operasyonel araç kiralama sektöründe en çok tercih edilen markalar:
- Renault – %18,7
- Fiat – %16,2
- Toyota – %9,4
- Volkswagen – %9
- Ford – %8,4
Araç sınıfları açısından ise:
- Kompakt sınıf: %47
- Küçük sınıf: %31
- Üst-orta sınıf: %10,1
- Hafif ticari araçlar: %7,1
Sedan gövde tipi hâlâ sektörde lider (%44,3), onu hatchback (%25,3) ve SUV (%21,6) izliyor.
Otomatik Vitesli Araçlar Ön Planda
Sektörde otomatik vitesli araçlar toplam parkın %81,9’unu oluştururken, manuel vitesli araçların oranı %18,1’de kaldı. Bu durum, kullanıcı konforuna verilen önemin giderek arttığını ortaya koyuyor.
Vergi Katkısı ve Finansman Zorlukları
Sektörün sadece ilk çeyrekte ödediği vergi toplamı 11 milyar TL’ye ulaştı. Ancak sektör, yüksek kredi faizleri ve finansmana erişim zorlukları nedeniyle daralma eğiliminde. 2018 yılında 328 bin olan araç sayısı, bu yılın ilk çeyreğinde 242 bine kadar geriledi.
TOKKDER Başkanı Kağan Yaşa’nın açıklamasına göre, artan maliyetler ve mevzuattaki sınırlamalar sektörü baskı altında tutuyor. Yaşa, özellikle kiralama gider sınırının artırılması ve GPS zorunluluğu gibi düzenlemelerin gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.
“Sahiplik Yerine Kullanım” Trendi Yükseliyor
Yaşa, özellikle büyük şehirler dışında ve KOBİ’ler düzeyinde operasyonel kiralama farkındalığının hâlâ düşük olduğunu ifade etti. Sektörün müşteri sayısı da 2021’de 28.300 iken 2025 tahminiyle 20.900’e kadar gerilemiş durumda.
Yaşa, “Sahiplik yerine kullanım” anlayışının önümüzdeki yıllarda hız kazanacağını, kiralama ve araç paylaşımı modellerinin daha yaygın hale geleceğini belirtti.
Sektör Dönüşümün Eşiğinde
Elektrikli ve hibrit araçlara yönelim, sadece çevresel nedenlerle değil; aynı zamanda operasyonel verimlilik arayışıyla da artıyor. Yüksek enflasyon ve faiz oranlarının baskısı sürse de, teknolojik dönüşümün etkisiyle kiralama sektörünün 2025 ve sonrasında tekrar büyüme rotasına girmesi olası.
Politika yapıcıların sektörü destekleyecek adımlar atması, hem ekonomik katkının sürdürülmesi hem de sürdürülebilir ulaşım hedeflerinin gerçekleştirilmesi açısından kritik önem taşıyor.
