Bütçe Sınırı, Borçsuzluk ve Harcama Bildirimi Şartı
Cumhurbaşkanı Kararı ile Halk Bankası tarafından esnaf ve sanatkârlara kullandırılan hazine faiz destekli kredi uygulamasında önemli değişikliklere gidildi. Resmi Gazete’de yayımlanan karar, kamu kaynaklarının daha kontrollü kullanılmasını ve kredilerin amacına uygun şekilde yönlendirilmesini hedefliyor.
Yeni düzenlemeye göre, hazine faiz desteği kapsamında yapılacak ödemeler artık üst sınırlandırmaya tabi olacak. Faiz desteği ödemeleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilgili yıl bütçesine bu amaçla konulan ödenekle sınırlı tutulacak. Böylece, yıl içinde verilecek faiz desteklerinin toplamı bütçede ayrılan kaynağın dışına çıkamayacak. Bakanlık, her yılın ocak ayından itibaren geçerli olacak ödenek tutarını bankaya yazılı olarak bildirecek ve bu tutar aşılacak şekilde herhangi bir faiz desteği hesaplanamayacak ya da talep edilemeyecek. Banka da uygulama sürecinde ödenek limitinin aşılmaması için gerekli tedbirleri almakla yükümlü olacak.
Kararın dikkat çeken bir diğer yönü ise krediye erişimde mali disiplin şartının güçlendirilmesi oldu. Buna göre, hazine faiz destekli kredilerden yararlanmak isteyen esnaf ve sanatkârların vergi dairelerine vadesi geçmiş borcunun ve sosyal güvenlik prim borcunun bulunmaması gerekecek. Bu düzenleme, kamu alacaklarının tahsilini teşvik ederken, kredilerin mali yapısı sağlıklı olan işletmelere yönelmesini amaçlıyor.
Öte yandan 2027 yılı için getirilen özel bir uygulama da söz konusu. Esnaf ve sanatkârlar, 1 Ocak–31 Aralık 2027 tarihleri arasında kullanacakları kredilerde, kredi tutarının en az yüzde 33’ünün hangi harcamalarda kullanılacağını önceden bildirmek zorunda olacak. Bu şartla birlikte, kredilerin yatırım ve işletme ihtiyaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığının daha yakından izlenmesi planlanıyor.
Uzmanlara göre düzenleme, bir yandan esnaf ve sanatkâra yönelik kredi mekanizmasını sürdürürken diğer yandan bütçe disiplini ve şeffaflık açısından yeni bir çerçeve oluşturuyor. Harcama bildirimi zorunluluğu, ilerleyen dönemde kredilerin sektörel dağılımı ve ekonomik etkilerinin daha net analiz edilmesine de imkân sağlayabilir. Ancak borçsuzluk şartının özellikle küçük ölçekli ve finansal sıkıntı yaşayan esnaf açısından krediye erişimi zorlaştırabileceği, bu nedenle uygulamanın sonuçlarının yakından izlenmesi gerektiği değerlendiriliyor.
