Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 2020–2024 yılları arasında dijital ödeme sistemleri üzerinden yapılan işlemleri mercek altına aldı. Yapılan analizlerde, 4.095 mükellefe ait toplam 37 milyar TL’lik kayıtdışı hasılat tespit edildi.
Vergi Kaydı Olmadan 67 Milyon TL Gelir
GİB’in detaylı analizlerine göre, birçok kişinin yüksek hacimli işlemler gerçekleştirmesine rağmen vergi kaydı bulunmadığı ortaya çıktı. Örneğin, 2024 yılı içerisinde vergi mükellefiyeti olmayan bir kişinin, sanal POS sistemleri üzerinden 2.284 işlem yaptığı ve 67 milyon TL gelir elde ettiği belirlendi. Bu kişinin internet üzerinden bilgisayar sarf malzemeleri sattığı ve hakkında yasal işlem başlatıldığı bildirildi.
Öncelik Gönüllü Uyumda, Sonrası Yaptırımlar
GİB, vergiye uyumu artırmak amacıyla öncelikle “gönüllü uyum ve izaha davet” mekanizmasını devreye aldı. Bu kapsamda mükellefler bilgilendirilerek, beyannamelerini düzeltmeleri için teşvik ediliyor. Bu çağrıya olumlu yanıt verenler daha düşük oranlı cezai işlemlerle karşılaşıyor. Ancak çağrılara yanıt vermeyen ve gelirini gizlemeye devam edenler için vergi incelemesi ve yaptırımlar kaçınılmaz olacak.
İlk aşamada, bu sürece e-ticaret gelirini beyan etmeyen 561 mükellef dahil edildi.
Bakan Şimşek: Teknoloji ile Kayıt Dışı Mücadele Güçleniyor
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, teknolojinin vergi denetim süreçlerinde etkin biçimde kullanıldığını belirterek şunları söyledi:
“Sadece sahada değil, teknolojiyi de devreye alarak kayıt dışı ekonomiyle mücadele ediyoruz. Sanal POS ve dijital ödeme sistemleri üzerinden gelir elde eden herkes, vergisini ödemekle yükümlüdür. Önceliğimiz gönüllü uyumdur; ancak bu sürece dahil olmayanlar için cezai mekanizmalar kararlılıkla uygulanacaktır.”
Bu gelişme, Türkiye’de dijitalleşen ekonominin vergi sistemine entegrasyonu açısından önemli bir adım olarak değerlendirilebilir. Özellikle sanal POS ve benzeri dijital ödeme altyapılarının artan kullanımı, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede veri odaklı denetimlerin önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
Vergi adaletinin sağlanması ve haksız rekabetin önlenmesi için, dijital platformlar üzerinden gelir elde eden tüm birey ve kurumların vergi yükümlülüklerini yerine getirmesi büyük önem taşıyor.
