Ticaret Bakanlığı, tıbbi cihaz sektöründe yerli üretimin rekabet gücünü yakından ilgilendiren önemli bir adım attı. Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğle birlikte, Çin Halk Cumhuriyeti menşeli anjiyografi kateterleri ile PTCA balon kateterlerine yönelik resmi damping soruşturması başlatıldı. Sürecin, yerli üretici Alvimedica’nın başvurusu ve sektörde faaliyet gösteren Simeks ile Alfa Tıp’ın talebi doğrultusunda yürürlüğe girdiği bildirildi.
Soruşturma kapsamına alınan ürünler, GTİP 9018.39.00.00.29 numarası altında yer alan ve özellikle kalp-damar hastalıklarının tanı ve tedavisinde yaygın olarak kullanılan anjiyografi kateterleri ile PTCA balon kateterleri olarak tanımlandı. Bu ürünler, hem kamu hastaneleri hem de özel sağlık kuruluşları için hayati öneme sahip olması nedeniyle stratejik bir konumda bulunuyor.
Bakanlık tarafından yapılan ön incelemelerde, Çin’de söz konusu ürünlere ilişkin sağlıklı iç piyasa verilerine ulaşılamadığı belirtildi. Bu nedenle normal değer hesaplamasında “oluşturulmuş maliyet yöntemi” kullanıldı. Çin’den yapılan ithalatın CIF bazlı ağırlıklı ortalama fiyatları esas alınarak gerçekleştirilen değerlendirmede, damping marjının ihmal edilemeyecek seviyede olduğu tespit edildi. Bu durum, ithal ürünlerin maliyetinin altında ya da piyasa dengelerini bozacak düzeyde fiyatlarla Türkiye pazarına sunulduğuna işaret etti.
İncelemeler, 1 Ocak 2022 ile 30 Haziran 2025 arasını kapsayan dönemde Çin kaynaklı ithalatın hem miktar hem de pazar payı bakımından belirgin şekilde arttığını ortaya koydu. Daha da önemlisi, ithal ürünlerin birim fiyatlarının özellikle 2024 yılında ve 1 Temmuz 2024–30 Haziran 2025 döneminde yerli üreticinin satış fiyatlarının altına indiği belirlendi. Bu tablo, yerli firmalar üzerinde ciddi bir fiyat baskısı oluştuğunu ve rekabet koşullarının bozulduğunu gösterdi.
Soruşturma dosyasında yer alan veriler, ithalat artışının yalnızca fiyatlarla sınırlı kalmadığını, yerli üretim dalının genel performansını da olumsuz etkilediğini ortaya koydu. Üretim miktarı, yurt içi satışlar, kârlılık, stok seviyesi, istihdam, kapasite kullanım oranı ve pazar payı gibi temel göstergelerde bozulmalar yaşandığı tespit edildi. Bu durum, dampingli ithalat ile yerli üretim dalı arasındaki zarar ilişkisinin ilk bakışta güçlü olduğunu düşündürdü.
İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu, sunulan bilgi ve belgelerin soruşturma açılması için yeterli olduğu sonucuna vararak resmi sürecin başlatılmasına karar verdi. Tebliğin yayımlandığı tarih itibarıyla yürürlüğe giren soruşturma, Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek. Süreç sonunda damping uygulamasının kesinleşmesi halinde, ilgili ürünlere yönelik ek mali yükümlülükler veya önlemler gündeme gelebilecek.
Uzmanlara göre bu adım, yalnızca Alvimedica özelinde değil, genel olarak Türkiye’de tıbbi cihaz üretiminin korunması açısından da önem taşıyor. Küresel pazarda artan fiyat rekabeti ve düşük maliyetli ithalatın, stratejik sağlık ürünlerinde yerli üretimi baskı altına almasının uzun vadede arz güvenliği riskleri yaratabileceği vurgulanıyor. Bu nedenle soruşturmanın sonucu, hem sektör hem de sağlık politikaları açısından yakından izleniyor.
