Borsa İstanbul’un en büyük ve en likit şirketlerini içeren BIST 30 endeksi, son haftalarda dikkat çekici bir toparlanma sürecine sahne oluyor. Haftalık bazda hisselerin %100’ünün pozitife dönmesi, kısa vadede oldukça güçlü bir momentuma işaret ediyor. Bu durum, borsa terminolojisinde “pozitife dönme oranı” olarak adlandırılan ve endeks içindeki hisselerin yükseliş eğiliminde olup olmadığını gösteren önemli bir göstergeyle yakından ilişkili. Basitçe söylemek gerekirse, pozitife dönme oranı, endeks bileşenlerinin yüzde kaçının belirli bir zaman diliminde artış kaydettiğini ölçer. Dolayısıyla, haftalık bazda %100 pozitife dönme oranı görmek, BIST 30’daki tüm hisselerin son bir haftada değer kazandığını ifade eder ki bu, oldukça nadir görülen bir senaryo.
Aynı tablo aylık bazda %97 ile biraz daha düşük ancak yine de son derece güçlü. Yani son bir ayda BIST 30’daki neredeyse tüm hisseler yükseliş kaydetmiş. Bu, yatırımcıların kısa vadeli güven tazelemesine ve alım iştahının artmasına zemin hazırlayan önemli bir gelişme. Günlük bazda ise oran %70’e düşüyor. Bu, piyasada gün içi dalgalanmaların devam ettiğini ancak genel olarak hisselerin çoğunluğunun pozitif seyrettiğini gösteriyor.
Fakat tabloyu daha geniş zamana yaydığımızda, manzaranın farklı bir hale büründüğünü görüyoruz. 3 aylık döneme bakıldığında pozitife dönme oranı %80’e geriliyor. Bu hâlâ iyi bir oran olmakla birlikte, kısa vadeli ralli kadar güçlü bir tablo sunmuyor. Daha da geriye gidip 6 aylık ve yılbaşından bu yana olan performansa bakıldığında ise oran %67 seviyesinde sabitleniyor. Bu, BIST 30 şirketlerinin yaklaşık üçte birinin hâlâ yıl başındaki fiyatlarının altında olduğunu veya tam anlamıyla toparlanamadığını gösteriyor. Dolayısıyla yılın ilk yarısındaki dalgalanmaların hâlâ iz bıraktığı açıkça ortada.
En çarpıcı veri ise uzun vadede karşımıza çıkıyor. Beş yıllık görünümde pozitife dönme oranı yalnızca %57 seviyesinde. Yani BIST 30’daki her iki şirketten biri son beş yılda ya eski zirvelerini görememiş ya da kalıcı bir değer artışı sağlayamamış. Bu durum, kısa vadeli alımların cazibesine rağmen uzun vadede yatırımcıların seçici davranması gerektiğini hatırlatıyor.
Tüm bu veriler ışığında BIST 30 için şunu net şekilde söyleyebiliriz: Kısa vadeli momentum yatırımcılar için gerçekten cezbedici bir ortam sunuyor. Tüm hisselerin haftalık bazda artıda olması, teknik göstergelerde de sıklıkla “al” sinyallerinin üretilmesine neden oluyor. Ancak orta ve uzun vadeli resme bakıldığında, bazı eşiklerin hâlâ tam olarak aşılmadığı görülüyor. Bu da uzun soluklu yatırımcıların hâlâ temkinli davranması gerektiğine işaret ediyor.
Özellikle son beş yıllık süreçte BIST 30’un pek çok bileşeninde eski zirvelere dönülememesi, piyasanın derin bir “değer avcılığı” alanı da barındırdığını gösteriyor. Yani belli sektörlerde ve şirketlerde hâlâ iskontolu fiyatlamalar mevcut olabilir. Ancak bunun için kısa vadeli heyecan yerine, uzun vadeli bilanço sağlığı ve makroekonomik gelişmeleri de hesaba katan bir strateji izlemek gerekiyor.
Ayrıca, pozitif momentumun hızla terse dönebildiği gelişen piyasalarda, stop-loss seviyeleri ve portföy dengesi oluşturmak da son derece kritik. Aksi halde, kısa vadeli rallilere kapılıp uzun vadede zarar hanesinin büyümesine neden olacak hamleler yapılabiliyor.
Sonuç olarak; BIST 30 hisselerinde kısa vadede gözlenen güçlü toparlanma yatırımcılara yeni fırsatlar sunuyor gibi görünse de, orta ve uzun vadede hâlâ temkinli olmak şart. Çünkü pozitife dönme oranı bize yalnızca “şu an yükselenlerin oranını” söyler; ama gelecekteki sürdürülebilirliği garanti etmez. O yüzden finansal piyasalarda her zaman olduğu gibi, burada da akılcı davranmak, riskleri gözetmek ve soğukkanlı kalmak yatırımın temel kuralı olmaya devam ediyor.
Analiz Uyarı
Eğitim amaçlı hazırlanan ve örnek verilerle desteklenen bu analiz (temel analiz, teknik analiz ve bilanço analizi), ilgili şirketin, endeksin, finansal aracın, emtianın, dövizin veya kripto paranın performansı hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Bilançolarda güncel, doğru ve düzeltilmiş veriler için KAP bildirimleri ve şirket açıklamalarını takip etmenizi öneririz. Bu çalışmanın hazırlanmasında yapay zeka ve analiz yazılımları kullanılmıştır. Bilgilerde yanlışlık olabileceği unutulmamalı. Burada yazılan bilgilere istinaden işlem yapmayınız.
