ABD Senatosu, Rusya’ya yönelik baskıyı artırmayı amaçlayan yeni bir yasa tasarısı hazırladı.
Tasarıda, Rusya’dan enerji ithal eden ülkelere yüzde 500’den az olmamak üzere ek gümrük vergisi uygulanması öngörülüyor. Türkiye ve Avrupa Birliği ülkeleri, bu düzenlemeden doğrudan etkilenebilecek ülkeler arasında yer alıyor.
Yeni Yaptırımlar: Yalnızca Rusya’ya Değil, Onun Enerji Müşterilerine de
Tasarı, Güney Carolina Senatörü Cumhuriyetçi Lindsey Graham ile Connecticut Senatörü Demokrat Richard Blumenthal tarafından ortak olarak sunuldu. Her iki isim de tasarının yalnızca Rusya’yı değil, aynı zamanda Rus enerjisini “bilerek” satın alan ülkeleri de kapsadığını vurguluyor.
Senato’da güçlü bir destek bulan tasarıya 100 senatörden 81’i imza verdi. Graham yaptığı açıklamada, “Yasamız Rusya’yı izole edecek. Bu zulümleri destekleyen ülkelere sert gümrük vergileri uygulayarak onu bir ticaret adasına çevireceğiz,” dedi.
Vergi Oranı: Yüzde 500 ve Üzeri
Tasarı metnine göre, Rusya menşeli petrol, doğal gaz, uranyum, petrol ürünleri veya petrokimya ürünlerini tedarik eden, satan veya satın alan ülkelere en az yüzde 500 gümrük vergisi uygulanması öngörülüyor. Bu, pratikte Rusya ile enerji ticareti yapan ülkelere ekonomik baskı uygulanması anlamına geliyor.
Türkiye Zor Durumda: Enerji Bağımlılığı Hedefte
Türkiye, enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü Rusya’dan sağlıyor. Özellikle Mavi Akım ve TürkAkım boru hatları üzerinden Türkiye’ye doğrudan doğal gaz akışı sağlanıyor. TürkAkım projesi, her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteli iki hattan oluşuyor ve bu hatlardan biri Türkiye’nin tüketimi için, diğeri ise Avrupa’ya ihracat için kullanılıyor.
Rus gazı Avrupa’ya da büyük oranda Türkiye üzerinden ulaştırılıyor. Hâlihazırda Türkiye’de bir doğal gaz merkezi kurulması yönünde çalışmalar devam ediyor. Bu nedenle, olası yaptırımlar sadece Türkiye’yi değil, Türkiye üzerinden Avrupa’ya gaz sağlayan sistemi de etkileyebilir.
Avrupa’nın Tepkisi: İki Ucu Keskin Kılıç
AB, tasarıya temkinli yaklaşıyor. Brüksel’de, tasarı bir yandan Kremlin’e karşı ciddi bir baskı aracı olarak memnuniyetle karşılansa da, diğer yandan transatlantik ilişkileri riske atabilecek tehlikeli bir adım olarak görülüyor.
Avrupa’nın enerji bağımlılığı ve bazı ülkelerin hâlâ Rus gazı tüketiyor olması nedeniyle bu verginin uygulanması, ihracata dayalı sektörlerde ciddi zararlara yol açabilir.
Trump’ın Rolü: Kimi Kurtaracağına Kendisi Karar Verecek
Donald Trump’ın yeniden başkan olması durumunda tasarının uygulanma biçimi büyük ölçüde onun kararlarına bağlı olacak. Tek seferlik muafiyetlerin Trump’ın takdirine bırakılması, ABD dış politikasında belirsizlik yaratabilir. Trump’ın geçmişte Putin’e yönelik olumlu açıklamaları ve son dönemdeki çelişkili çıkışları da bu konuda endişeleri artırıyor.
Bu Yasa Uygulanabilir mi?
Yüzde 500’lük bir vergi teorik olarak uygulanabilir olsa da, lojistik ve siyasi açıdan ciddi sorunlar barındırıyor. Türkiye, Hindistan ve bazı AB ülkeleri gibi Amerika’nın stratejik ortaklarının da dolaylı şekilde hedef alınması, hem siyasi ilişkileri hem de enerji piyasasını sarsabilir.
Bu tasarı yasalaşırsa, küresel enerji ticaretinde büyük bir kırılma yaşanabilir ve özellikle Türkiye gibi geçiş ülkeleri zor bir denge siyaseti yürütmek zorunda kalabilir.
