Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik öngören kapsamlı düzenleme Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemelerle birlikte emlak vergisinden araç satışlarına, geçici vergi sisteminden harç uygulamalarına kadar birçok alanda önemli değişiklik hayata geçirildi. Amaç, vergi tahsilatında etkinliği artırmak, kayıt dışılığı azaltmak ve kamu gelirlerinde daha öngörülebilir bir yapı oluşturmak olarak öne çıkıyor.
Emlak vergisine üst sınır getirildi
Yeni kanunla Emlak Vergisi Kanunu’nda önemli bir değişikliğe gidildi. Buna göre 2026 yılı için hesaplanacak bina ve arazi vergi değerleri, 2025 yılına ait vergi değerlerinin iki katından fazla olamayacak. Böylece özellikle arsa ve arazi birim değerlerinde görülen ani ve yüksek artışların önüne geçilmesi hedefleniyor. Vergi değerinin tadil edilmesi gereken durumlarda da aynı sınırlama geçerli olacak ve bu uygulama 2027, 2028 ve 2029 yıllarında da devam edecek.
Kira gelirlerinde gider indirimi netleşti
Düzenleme kapsamında, konutlar hariç kiraya verilen mal ve haklara ilişkin borç faizleri gider olarak indirilebilecek. Ayrıca konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkul için, iktisap yılından itibaren 5 yıl süreyle iktisap bedelinin yüzde 5’i gider olarak dikkate alınabilecek. Bu düzenleme, özellikle bireysel kira geliri elde eden mükellefler açısından önemli bir netlik sağlıyor.
Geçici vergi sistemi genişletildi
Geçici vergi mükellefleri için yeni bir dönem başlıyor. Kazançlar artık 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemler itibarıyla tespit edilecek. Böylece dördüncü geçici vergi dönemi sisteme dahil ediliyor. Bu uygulama, 1 Ocak 2025’ten itibaren başlayan vergilendirme dönemlerine ilişkin beyannamelerde geçerli olacak. Hazine ve Maliye yönetimi, bu adımla yıl sonu vergi tahsilatının daha dengeli hale gelmesini amaçlıyor.
Fonlarda stopaj istisnasına sınırlama
Portföyünün en az yüzde 51’i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan ancak sadece nitelikli yatırımcılara satılan ve TEFAS’ta işlem görmeyen fonlar için bir yıllık elde tutma süresine bağlı stopaj istisnası kaldırıldı. Buna karşın, halka açık nitelikteki ve şartları sağlayan diğer hisse senedi yoğun fonlarda mevcut istisna uygulaması devam edecek.
Tapu işlemlerinde ceza artırıldı
Tapu işlemlerinde beyan edilen bedelin gerçeği yansıtmadığının tespiti halinde uygulanacak cezalarda da artışa gidildi. Emlak vergisi değerinden düşük bedel üzerinden harç ödendiğinin belirlenmesi durumunda, vergi ziyaı cezası yüzde 25 yerine bir kat olarak uygulanacak. Bu düzenleme, gayrimenkul satışlarında düşük bedel beyanının caydırılmasını hedefliyor.
İkinci el araç satışlarına noter harcı
Noterlerde yapılan sıfır ve ikinci el araç satış ve devir işlemlerinde, satış bedeli üzerinden nispi noter harcı alınacak. Harç tutarı 1000 liradan az olamayacak. Ancak ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki belgesi bulunan işletmelere yapılan satış ve devir işlemleri bu harçtan muaf tutulacak. Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan değişiklikle, noterlerde uygulanan harç istisnası da kaldırılmış oldu.
Sağlık, kuyum ve ticaret belgelerine yıllık harç
Daha önce sadece ruhsat alımında harca tabi olan birçok belge için artık yıllık harç uygulaması getirildi. Özel sağlık kuruluşları, ağız ve diş sağlığı merkezleri, veteriner klinikleri, kuyum işletmeleri, ikinci el araç ve taşınmaz ticareti yapan işletmeler bu kapsamda yer alıyor. Kuyum işletmeleri için yıllık harç 30 bin lira, ikinci el araç ve taşınmaz ticareti yapan işletmeler için ise 20 bin lira olarak belirlendi. Büyükşehirlerde bu tutarlar bir kat artırımlı uygulanacak.
Havacılık ve kıymetli madenlere yüksek harç
Kıymetli maden rafinerileri için kuruluş ve faaliyet izin belgelerinde 7,5 milyon liraya varan harçlar öngörülürken, hava yolu ve genel havacılık işletmelerinin ruhsat harçları da yeniden düzenlendi. Tarifeli ve tarifesiz sefer yapan hava yolu işletmeleri için yıllık harç 2 milyon liraya kadar çıkabilecek.
BES ve prim düzenlemeleri dikkat çekiyor
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde devlet katkısı oranı yüzde 30 olarak korunurken, Cumhurbaşkanına bu oranı yüzde 50’ye kadar artırma veya sıfıra kadar indirme yetkisi verildi. Ayrıca prime esas kazanç üst sınırı, asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarıldı. Bu hüküm 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek ve özellikle yüksek gelirli çalışanların prim yükünü artıracak.
Ekonomik etkiler ne olabilir?
Uzmanlara göre düzenleme, kısa vadede bazı sektörlerde maliyet artışına yol açsa da orta ve uzun vadede vergi tabanının genişlemesine katkı sağlayabilir. Emlak vergisine getirilen üst sınır, mükellefler açısından öngörülebilirliği artırırken, araç ve tapu işlemlerindeki harç düzenlemeleri kayıt dışılıkla mücadelede önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
