Borsa dünyasında yatırımcıların tercih ettiği birçok strateji bulunur. Bunlardan biri de son yıllarda hem akademik araştırmalarla desteklenen hem de profesyonel yatırımcılar tarafından sıklıkla kullanılan momentum yatırım stratejisidir. Momentum yatırımının temelinde, geçmişte güçlü performans gösteren varlıkların yakın gelecekte de benzer şekilde performans göstermeye devam edeceği, zayıf performans gösterenlerin ise düşüş trendini sürdüreceği varsayımı bulunur.
Bu strateji ilk bakışta basit görünse de arkasında güçlü istatistiksel temeller, davranışsal finans açıklamaları ve piyasa psikolojisi vardır. Gelin, momentum yatırımını tüm yönleriyle inceleyelim.
Momentum Yatırımı Nedir?
Momentum yatırımı, fiyatı yükseliş trendinde olan hisse senetlerinin alınması, düşüş trendinde olanların ise satılması ilkesine dayanır. Yani yatırımcılar, “düşükten al yüksekten sat” yerine “yükselirken al, düşerken sat” yaklaşımını benimser.
Bu strateji özellikle son 3–12 ay içinde güçlü performans gösteren hisseleri belirleyip bu hisselerde pozisyon açmayı içerir. Tarihsel verilere göre, bu tür hisseler kısa ve orta vadede yükselmeye devam etme eğilimi gösterir.
Momentum Stratejisinin Dayandığı Teorik Temeller
Momentumun neden çalıştığı üzerine yıllar içinde pek çok teori ortaya atılmıştır. En çok kabul gören iki ana yaklaşım bulunur:
1. Davranışsal Finans Teorisi
Yatırımcılar piyasada çoğu zaman rasyonel davranmaz. FOMO (kaçırma korkusu), aşırı güven, sürü psikolojisi, panik satışı gibi psikolojik faktörler fiyatların belli bir yönde ivme kazanmasına neden olabilir. Bu nedenle yatırımcıların karar alma süreçleri momentum etkisini güçlendirir.
2. Piyasa Verimsizliği
Finans teorisine göre tüm bilgiler fiyatlara anında yansısa momentum mümkün olmazdı. Fakat gerçek hayatta bilgiler farklı hızlarda sindirilir. Örneğin bir şirketin beklenenden iyi bilançosu açıklandığında yatırımcıların bir kısmı hemen alıma yönelirken, bir kısmı bilgiye geç tepki verir. Bu da yükseliş hareketinin sürekliliğini sağlar.
Momentum Yatırımında Kullanılan Temel Göstergeler
Momentum stratejisini uygularken teknik analiz göstergelerinden yararlanılır. En yaygınları şunlardır:
✔ RSI (Göreceli Güç Endeksi)
RSI yüksekse güçlü alım baskısı, düşükse güçlü satış baskısı anlamına gelebilir. Momentum yatırımcıları 50 üzeri RSI değerini genelde pozitif kabul eder.
✔ MACD Göstergesi
MACD’nin sinyal çizgisini yukarı kesmesi veya histogramdaki güçlenme momentumu destekleyen sinyallerdendir.
✔ Hareketli Ortalamalar ve Golden Cross
Kısa vadeli hareketli ortalamanın (örneğin 50 günlük) uzun vadeli ortalamayı (örneğin 200 günlük) yukarı kesmesi, güçlü momentum sinyali olarak değerlendirilir.
✔ 52 Haftanın Zirvesi (New High Strategy)
Birçok profesyonel yatırımcı, 52 haftanın en yüksek seviyesine gelen hisselerde momentum potansiyelinin sürdüğünü savunur.
Momentum Yatırımı Nasıl Yapılır? Adım Adım Uygulama
Momentum stratejisini uygularken belirli bir sistematik süreç izlenir. Bu süreç şöyle özetlenebilir:
1. Zaman Aralığının Belirlenmesi
Momentum, çoğunlukla 3, 6, 9 veya 12 aylık performansa göre ölçülür. Örneğin son 6 ayda getirisi en yüksek olan hisseler momentum grubuna alınır.
2. Güçlü Performans Gösteren Hisselerin Seçilmesi
Belirlenen zaman diliminde endeksin üzerinde performans gösteren hisseler listeye alınır. Bu işlem genelde yüzdelik sıralama ile yapılır:
- En iyi performans gösteren %10 – alış
- En kötü performans gösteren %10 – satış veya uzak durma
3. Alım-Satım Kurallarının Belirlenmesi
Her momentum sisteminin net kuralları olmalıdır:
- Hangi seviyede pozisyon açılacak?
- Hangi sinyalde stop-loss uygulanacak?
- Hangi seviyede kar alınacak?
Bu kurallar olmadan momentum stratejisinin başarı şansı düşer.
4. Risk Yönetimi
Momentum yatırımı kazançlı olabildiği kadar riskli de olabilir. Bu nedenle:
- Stop-loss zorunlu uygulanmalı
- Portföyün tek bir hisseye aşırı yüklenmemesi sağlanmalı
- Gerekirse vadeli işlemlerle hedge yapılmalıdır
Momentum Stratejisinin Avantajları
Momentum yatırımının hem bireysel hem profesyonel yatırımcılar tarafından tercih edilmesinin önemli nedenleri vardır:
✔ Basit ve Etkili Bir Yaklaşım
Stratejinin kuralları nettir ve kolay uygulanabilir. Karmaşık matematik modellerine ihtiyaç duyulmaz.
✔ Getiri Potansiyeli Yüksektir
Dünya genelinde yapılan akademik araştırmalar momentum stratejilerinin uzun vadede endeksin üzerinde performans gösterdiğini ortaya koymuştur.
✔ Trend Takibi Kolaylaşır
Momentum, yatırımcıya piyasanın rüzgârıyla hareket etme imkânı sunar. Yükselen trendde pozisyon almak çoğu zaman riski azaltır.
Momentum Stratejisinin Dezavantajları
Avantajları olduğu kadar risk barındıran yönleri de vardır:
✘ Ters Yöne Yakalanma Riski
Momentum çok güçlü bir trend üzerinde etkiliyken, trend kırıldığında sert düşüşler yaşanabilir.
✘ Volatilite Artınca Performans Düşer
Belirsiz piyasa koşullarında momentum sinyalleri sık sık yanıltıcı olabilir.
✘ Kârları Kovalamak Psikolojik Olarak Zordur
“Zaten çok yükselmiş, daha ne kadar gider?” düşüncesi yatırımcıyı psikolojik olarak zorlayabilir.
Momentum Yatırımının En İyi Çalıştığı Piyasa Koşulları
Momentum stratejisi özellikle şu piyasa koşullarında daha başarılı olur:
- Trendin güçlü olduğu dönemler
- Volatilitenin düşük olduğu periyotlar
- Likiditenin yüksek olduğu hisse senetlerinde
- Makroekonomik belirsizliğin düşük olduğu zamanlarda
Bu koşullar momentumun sürekliliğini destekler.
Momentum Yatırımı Kimlere Uygundur?
Momentum stratejisi şu yatırımcı profili için idealdir:
- Teknik analiz kullanmayı sevenler
- Kısa ve orta vadeli pozisyon açanlar
- Net kurallara dayalı sistematik işlem yapmayı tercih edenler
- Trend takip ederek yatırım yapanlar
Özellikle disiplinli ve risk yönetimini ciddiye alan yatırımcılar için son derece geçerli bir yöntemdir.
Değerlendirme: Momentum Yatırımı Doğru Uygulandığında Güçlü Bir Stratejidir
Borsada momentum yatırımı, fiyat hareketlerinin devam etme eğilimine dayanan, akademik olarak kanıtlanmış bir stratejidir. Disiplinli yaklaşıldığında yatırımcılara yüksek getiri potansiyeli sunabilir. Ancak trend kırılması halinde risklerin arttığı göz önünde bulundurulmalıdır.
Doğru indikatör seçimi, portföy yönetimi, stop-loss kurallarına uyum gibi unsurlar momentum yatırımının başarısında belirleyici rol oynar.
