Son günlerde kripto para piyasasında dikkat çeken bir gelişme yaşandı: BitMEX kurucusu Arthur Hayes, Zcash (ZEC) yatırımcılarına varlıklarını borsalardan çekip Zcash’in “shield” (gizlilik) özelliğini kullanarak saklamaları yönünde açık bir çağrıda bulundu. Hayes’in bu çıkışı, ZEC’in yaşadığı sert fiyat dalgalanmalarıyla birleşince, gizlilik odaklı kripto paraları ve merkeziyetsizliğin temel felsefesini yeniden gündemin merkezine taşıdı.
Zcash, hafta sonu 723 dolara kadar yükseldikten sonra hızla 504 dolara geriledi ve toparlanma çabasına rağmen 450 dolar civarına inerek yalnızca üç gün içinde değerinin %37’sini kaybetti. Bu oynaklık, RSI göstergesinin aşırı alım bölgesine işaret etmesiyle birlikte analistlerin beklediği düzeltme riskini doğruladı. Ancak Hayes’in müdahalesi, fiyat hareketlerinden bağımsız olarak daha derin bir felsefi tartışmayı başlattı.
Hayes, X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı çağrıda, borsalarda tutulan ZEC’lerin gizlilik özelliğini yitirdiğini vurguladı. Zcash, kullanıcıların işlemlerini izlenebilir “şeffaf” (t-adres) veya gizli “z-adres” şeklinde gerçekleştirmesine olanak tanıyor. Ancak merkezi borsaların büyük çoğunluğu yalnızca şeffaf adresleri desteklediği için, yatırımcılar varlıklarını borsada tuttuğu sürece, gizlilik odaklı bir coinin temel avantajından vazgeçmiş oluyorlar. Hayes’in “shield edin” çağrısı, tam da bu noktaya, yani varlıkların zincir üstü gizliliğinin borsa gözetiminde kaybolmasına dikkat çekiyor.
Bu çağrının arkasındaki motivasyon sadece teknik bir eleştiri değil, aynı zamanda kullanıcı güvenliği ve finansal özgürlük ilkesine dayanıyor. Hayes, yatırımcıların kendi anahtarlarına sahip olmasının (“not your keys, not your coin” felsefesi) sadece gizliliği korumakla kalmadığını, aynı zamanda regülatif risklere ve olası borsa iflaslarına karşı da bir sigorta görevi gördüğünü belirtti. Özellikle son yıllarda yaşanan borsa çöküşleri ve artan regülasyon baskısı düşünüldüğünde, bu yaklaşım kripto topluluğu içinde her zamankinden daha fazla yankı buluyor.
Hayes’in açıklaması, piyasadaki gizlilik coin’lerinin karışık performans gösterdiği bir döneme denk geldi. Zcash, 7,4 milyar dolarlık piyasa değeriyle haftalık bazda %5 artıda kalsa da, rakibi Monero (XMR) da 7 milyar dolarlık değeriyle yükselişini sürdürüyor. Öte yandan Dash (DASH), Decred (DCR) ve ZKsync (ZK) gibi diğer gizlilik projelerinde son yedi günde %13 ile %42 arasında düşüşler gözlendi. Bu durum, piyasanın gizlilik odaklı projelere olan ilgisinin seçici ve ayrışık olduğunu gösteriyor.
Arthur Hayes’in Zcash yatırımcılarına yönelik çağrısı, kripto para ekosistemindeki merkeziyetsizlik, gizlilik ve bireysel egemenlik tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Bu, sadece bir alım-satım tavsiyesi değil, aynı zamanda kripto paranın başlangıçtaki vaatlerine sadık kalma ve kullanıcıların varlıkları üzerindeki tam kontrolü geri alma yönünde bir manifestodur. Yatırımcıların kendi anahtarlarına sahip çıkma eğilimi arttıkça, merkezi borsaların gizlilik sunma zorunluluğu da bir sonraki büyük tartışma konusu olabilir.
