Çoğu yatırımcının piyasada beklentilerin altında kalmasının nedeni yalnızca şanssızlık ya da doğru hisseyi seçememek değildir. Aslında bunun arkasında psikoloji, disiplin eksikliği ve bilgiye erişim sorunları gibi çok daha temel faktörler vardır. Piyasalar doğası gereği belirsizliklerle doludur ve bu belirsizlikleri doğru yönetemeyen yatırımcılar çoğu zaman kendi potansiyellerinin altında performans gösterir.
İlk ve en önemli sebep, yatırımcıların büyük kısmının kısa vadeli düşünme eğilimidir. Hızlı kazanç elde etme arzusu, sabırsızlıkla birleştiğinde uzun vadeli potansiyeli yüksek yatırımların göz ardı edilmesine yol açar. Birçok yatırımcı bir hissenin ya da varlığın değerinin zaman içinde artabileceğini bilse de birkaç haftalık ya da aylık dalgalanmalarda sabrını kaybeder ve erken satış yapar. Bu da beklenen büyük getirilerin gerçekleşmesini engeller.
Bir diğer neden ise duyguların aşırı etkisidir. İnsan doğası gereği kayıptan kaçınmaya daha fazla önem verir. Bu nedenle yatırımcılar piyasada düşüş gördüklerinde paniğe kapılarak satış yapar, yükseliş gördüklerinde ise aceleyle alım yapar. Böylece genellikle düşükten alıp yüksekten satmak yerine tam tersini yaparak zarara uğrarlar. Yatırım psikolojisini yönetememek, piyasada başarının önündeki en büyük engellerden biridir.
Bilgi eksikliği de beklentilerin altında kalınmasında önemli bir etkendir. Çoğu yatırımcı finansal rapor okumayı, şirket değerlemeyi ya da makroekonomik verileri analiz etmeyi bilmeden yatırım yapar. Bunun yerine sosyal medyadan ya da kulaktan dolma tavsiyelerden hareket eder. Bu da doğru olmayan bilgilerle yanlış kararlar verilmesine yol açar. Ayrıca, yatırımcıların önemli bir kısmı kendi risk iştahını ve sermaye yapısını tanımadan piyasaya girer. Oysa her yatırımcının alabileceği risk farklıdır ve buna uygun strateji geliştirmemek büyük kayıplara neden olabilir.
Disiplin eksikliği de önemli bir sorun alanıdır. Başarılı yatırımcıların çoğu bir strateji belirler ve ona sıkı sıkıya bağlı kalır. Çoğunluk ise anlık gelişmelere göre karar değiştirir, planlarını uygular gibi görünür ama piyasadaki ilk sert dalgalanmada sabrı tükenir. Stratejisine sadık kalmayan yatırımcının uzun vadede başarıya ulaşması zordur.
Son olarak, piyasa beklentilerinin altında kalmanın bir nedeni de aşırı iyimserliktir. Yatırımcılar genellikle sadece kazanç ihtimallerine odaklanır, riskleri ise yeterince hesaba katmaz. Olası senaryoları değerlendirmeden tek taraflı düşünmek, en küçük olumsuz gelişmede hayal kırıklığına uğramalarına yol açar.
Tüm bu faktörler bir araya geldiğinde çoğu yatırımcı piyasada beklediği başarıyı yakalayamaz. Aslında temel problem, bilgiye dayalı sabırlı ve disiplinli bir yaklaşım geliştirilmemesidir. Yatırımda kalıcı başarı, duyguların kontrolü, sağlam analizler ve uzun vadeli bakış açısıyla mümkündür. Aksi halde, beklentiler ile gerçekleşen sonuçlar arasındaki fark kaçınılmaz olur.
