TÜMOSAN MOTOR VE TRAKTÖR SANAYİ A.Ş. (TMSN), 2025’in ilk yarısında 6.65 milyar TL net kâr açıkladı. Geçen yılın aynı dönemindeki net kâr, enflasyon düzeltmesiyle 259.5 milyon TL’den 350.4 milyon TL’ye revize edilmişti; böylece yıllık bazda yaklaşık 19 katlık sıçrama dikkat çekiyor. Bu olağanüstü artışın ana kaynağı 9.16 milyar TL’lik yatırım faaliyetlerinden net gelir olurken, esas faaliyetlerde 1.05 milyar TL zarar yazılması şirketin operasyonel anlamda zorlandığına işaret ediyor. 854.5 milyon TL’lik net finansman gideri de kârlılığı aşağı çeken ikinci önemli unsur olmuş durumda.
Gelir tablosu dinamiklerine kabaca bakıldığında resim netleşiyor: 9.16 milyar TL’lik yatırım geliri, -1.05 milyar TL esas faaliyet zararı ve -0.85 milyar TL finansman giderinin toplam negatif etkisini fazlasıyla telafi etmiş görünüyor. Bu kalemlerin ardından kalan fark ile diğer kalemler/vergiler toplamda yaklaşık 0.61 milyar TL’lik negatif etki yaratmış ve net kâr 6.65 milyar TL’de oluşmuş. Basit bir düşünce deneyi yaparsak, yatırım gelirleri olmasaydı şirketin ilk yarıyılda vergi öncesi yaklaşık 1.9 milyar TL zarar yazacağı anlaşılır; bu da kârlılığın sürdürülebilirliğinde esas faaliyet performansının ne kadar belirleyici olacağını gösterir.
Bilanço tarafında özkaynaklar yıl sonuna göre 8.62 milyar TL artarak yüzde 112.8 büyümüş. Bu bilgi, kabaca yıl sonu özkaynaklarının 7.64 milyar TL, dönem sonu özkaynaklarının ise 16.26 milyar TL civarında olduğuna işaret ediyor. Böyle bir özkaynak artışı, enflasyon muhasebesi ve yatırım gelirlerinin bilanço üzerindeki etkileriyle uyumlu bir görünüm sergiliyor. Finansal borçlar 4.31 milyar TL seviyesinde ve toplam varlıklara oranı yüzde 17.6. Bu oran üzerinden geri hesaplandığında şirketin toplam varlıklarının yaklaşık 24.5 milyar TL olduğu anlaşılıyor; buna göre özkaynakların varlıklara oranı yaklaşık yüzde 66 ile oldukça güçlü. Nakit ve nakde hızlı dönebilen varlıklar (187.2 milyon TL nakit + 1.09 milyar TL kısa vadeli finansal yatırım) toplam 1.28 milyar TL. Bu tutar, finansal borcun yaklaşık yüzde 30’unu karşılayabiliyor; dolayısıyla net borç yaklaşık 3.03 milyar TL ve dönem sonu özkaynaklarına oranı yaklaşık yüzde 19 seviyesinde, yani borçluluk makul bir bantta.
İşletme sermayesi tarafında tablo iyileşiyor. Toplam 2.25 milyar TL ticari alacak ve 1.08 milyar TL ticari borç ile şirket 1.17 milyar TL net ticari alacaklı pozisyonda. Bu rakam, geçen yıl Aralık ayının enflasyon düzeltmeli bilançolarındaki 2.13 milyar TL’ye kıyasla yaklaşık 0.96 milyar TL gerilemiş durumda. Net ticari alacakların yüzde 45 civarında azalması, tahsilat disiplininin artması, satış koşullarının dengelenmesi veya tedarikçi ödeme vadelerinin yeniden ayarlanması gibi nedenlerle açıklanabilir ve nakit döngüsü açısından olumlu okunur.
Öte yandan, esas faaliyetlerdeki 1.05 milyar TL’lik zarar kritik bir uyarı veriyor. Maliyet baskıları, fiyatlama gücündeki zayıflama, ürün karması, üretim verimliliği ya da stok/malzeme dinamikleri gibi faktörlerden bir veya birkaçının baskın olduğunu düşündürüyor. Finansman giderlerinin 854.5 milyon TL seviyesinde oluşması, borçlanma maliyetlerinin de kârlılık üzerinde hissedilir bir yük olduğunu gösteriyor; yine de özkaynak/varlık yapısının güçlü olması bu yükü taşıyabilecek bir tampon sunuyor. Burada sürdürülebilirlik sorusu yatırım gelirleri üzerinde düğümleniyor: Bu kalem doğası gereği dalgalı ve dönemsel olabildiği için, operasyonel kârlılığın yeniden pozitife dönmesi orta-uzun vadeli hikâyenin merkezinde yer almalı.
Basit oranlar da resmi pekiştiriyor. Verilen borç/varlık oranından türetilen yaklaşık 24.5 milyar TL varlık büyüklüğü üzerinden bakınca, ilk yarı net kârının varlıklara göre kabaca yüzde 27’lik bir düzeye (yıllıklandırılmamış) denk geldiği görülüyor; bu olağan dışı yüksek oran yatırım gelirlerinin etkisiyle oluşmuş durumda ve kalıcı varsayılmamalı. Net borcun özkaynaklara oranı yaklaşık yüzde 19 seviyesinde ve temkinli bir risk profilini işaret ediyor. Nakit ve kısa vadeli finansal yatırımların borcu karşılama oranı yüzde 30 civarında; bu da kısa vadeli likidite açısından “yeterli ama konforlu değil” diye özetlenebilecek bir mesaj veriyor.
Geçen yıl ilk yarı kârının 259.5 milyon TL’den 350.4 milyon TL’ye (+90.9 milyon TL, yaklaşık +%35) düzeltilmiş olması, trend okumalarında tutarlılık açısından dikkate alınmalı. Revize edilmiş baz dahi, bu yılki 6.65 milyar TL net kâr karşısında çok küçük kalıyor; fakat tekrar vurgulamak gerekirse, bu farkın ana kaynağı yatırım faaliyetleri.
İleriye dönük değerlendirmede izlenmesi gereken ana başlıklar şunlar: brüt kârlılık ve FAVÖK’ün yeniden pozitife dönmesi, kapasite kullanımı ve üretim verimliliği, fiyatlama gücü ve ürün karması, faaliyetlerden nakit akımı ve işletme sermayesi döngüsü, finansman maliyetlerinin seyri ile kur/faiz duyarlılığı ve en önemlisi yatırım geliri kaleminin sürekliliği. Yatırım gelirlerinin normalize olduğu bir senaryoda bilanço gücü şirketi korusa da, anlatının ikna edici hale gelmesi için esas faaliyet kârlılığının kalıcı biçimde pozitife dönmesi gerekecek.
Özetle, TÜMOSAN 2025/6’da bilanço kalitesi ve özkaynak gücüyle ayrışırken, kârlılık kompozisyonu yatırım gelirleri lehine aşırı ağırlık kazanmış durumda. Bu yapı kısa vadede etkileyici sonuçlar yaratmış olsa da, orta vadeli değerleme ve risk değerlendirmesinde operasyonel toparlanma ve nakit yaratımının sürdürülebilirliği belirleyici olacaktır. Ek olarak, önümüzdeki dönem finansal raporlarda faaliyet kârlılığına yönelik iyileşme sinyalleri ile yatırım kalemlerinin dalgalanma düzeyi, hisse hikâyesinin ana katalizörleri olmaya aday görünüyor.
Analiz Uyarı
Eğitim amaçlı hazırlanan ve örnek verilerle desteklenen bu analiz (temel analiz, teknik analiz ve bilanço analizi), ilgili şirketin, endeksin, finansal aracın, emtianın, dövizin veya kripto paranın performansı hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Bilançolarda güncel, doğru ve düzeltilmiş veriler için KAP bildirimleri ve şirket açıklamalarını takip etmenizi öneririz. Bu çalışmanın hazırlanmasında yapay zeka ve analiz yazılımları kullanılmıştır. Bilgilerde yanlışlık olabileceği unutulmamalı. Burada yazılan bilgilere istinaden işlem yapmayınız.
