Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) Diyarbakır’daki petrol arama ruhsat sahasında geçmişte N.V. Turkse Perenco (yeni unvanıyla Dixstone Netherlands N.V.) adına kayıtlı bazı hakların iptal edildiğini duyurdu. Karar, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Petrol Hakları Geri Alındı
Söz konusu karar, TPAO’nun 26 Mayıs 2025 tarihli başvurusu üzerine yapılan incelemeler sonucunda alındı. Diyarbakır ilindeki AR/TPO/K/L45-d pafta numaralı petrol arama ruhsatı kapsamında, N.V. Turkse Perenco’ya ait bazı hakların terkin edilmesi uygun bulundu.
Petrol Siciline Tescil Kararı
Resmi açıklamaya göre, geçmişte N.V. Turkse Perenco’nun operatörlüğünde yapılacak faaliyetlerde;
- Tüm masrafların %50’sinin TPAO tarafından karşılanması,
- Ruhsat bölümünde %50 tam ve bölünmez hisse devri talep hakkı,
- Döviz ve Türk Lirası harcamalarının N.V. Turkse Perenco tarafından karşılanması,
- Bu harcamaların %50’sinin ABD doları olarak TPAO’dan alınabilmesi,
- Hisse devri yapılana kadar üretilecek ham petrolün %50’sinin mülkiyet hakkı
gibi hakların ortadan kaldırılması kararlaştırıldı. Bu iptallerin petrol siciline işlenmesine de karar verildi.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“N.V. Turkse Perenco operatörlüğünde yapılacak her türlü petrol faaliyeti masrafının yüzde 50’sinin TPAO tarafında karşılanması mukabilinde, mezkür ruhsatın söz konusu bölümünde yüzde 50 tam ve bölünmez hissenin talebi üzerine, N.V. Turkse Perenco tarafından devir alma hakkı, yapılacak bilumum ortak petrol ameliyatı için gereken döviz ve Türk Lirası cinsinden yapılacak harcamaların N.V. Turkse Perenco tarafından karşılanması ve bunun yüzde 50’sinin ABD doları olarak TPAO’dan alma hakkı ve TPAO’ya hisse devri alma hakkının kullanılmasına kadar, üretilecek ham petrolün yüzde 50’sinin mülkiyet hakkı, hususlarının terkin edilmesi ve petrol siciline tescili için 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu’nun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bentlerine istinaden yapmış oldukları müracaatları incelenmiş ve 13 Haziran 2025 tarihli, 2025280273 sayılı Genel Müdür Oluru ile uygun görülmüştür.”
Enerji Haklarında Milli Strateji Güçleniyor
Bu karar, Türkiye’nin enerji hakları konusunda daha bağımsız bir strateji benimsemeye yöneldiğinin göstergesi olarak yorumlanabilir. Özellikle yerli kamu kuruluşu olan TPAO’nun haklarının korunması ve dış operatörlerin etkisinin sınırlandırılması, milli enerji politikaları açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Bu tür kararlar, Türkiye’nin yeraltı kaynakları üzerindeki egemenlik haklarını daha etkin kullanma arzusunun ve yerli üretimin önünü açma hedefinin somut göstergeleri arasında yer alıyor. Ayrıca yabancı yatırımcılar açısından da açık ve öngörülebilir bir hukuki altyapının önemini bir kez daha vurguluyor.
