Ticaret Bakanlığı’nın 2024 yılı sonu itibarıyla yaptığı “Yurt Dışı Yatırım Anketi”, Türk yatırımcılarının küresel ölçekteki etkisini gözler önüne serdi.
Ankete göre, Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında gerçekleştirdiği 2 bin 317 yatırımın sermaye pozisyonu 60,1 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Yatırımcı ile yurt dışındaki iştirakleri arasındaki borç ilişkileri de dikkate alındığında, net yatırım pozisyonu 62,8 milyar dolara yükseldi.
Avrupa Açık Ara Önde
Anket verilerine göre, Türk yatırımcıların yurt dışındaki yatırımları en çok Avrupa kıtasına yöneldi. 2 bin 317 yatırımın 862’si Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde, 487’si ise “diğer Avrupa ülkeleri” olarak sınıflandırılan Birleşik Krallık, Rusya, Balkanlar, İsviçre, Norveç ve Doğu Avrupa’da konumlandı. Böylece sadece Avrupa’daki yatırım sayısı 1349’a ulaştı.
AB ülkeleri, %38,15 ile yatırım sayısı bakımından başı çekerken, toplam sermaye pozisyonunda %56,85’lik pay ve 34,2 milyar dolarlık hacimle daha da ön plana çıktı. Diğer Avrupa ülkeleri ise %22,41’lik payla 13,5 milyar dolarlık yatırım çekti.
Diğer Bölgelerde de Güçlü Varlık
Avrupa’nın ardından en çok yatırım yapılan bölgeler arasında:
- Diğer Asya Ülkeleri (Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, Güneydoğu Asya): %5,57 pay – 3,4 milyar dolar
- Kuzey Amerika (ABD, Kanada): %5,55 pay – 3,3 milyar dolar
- Kuzey Afrika (Fas, Tunus, Libya, Cezayir, Mısır): %3,51 pay – 2,1 milyar dolar
- Yakın ve Orta Doğu Asya (Gürcistan, Azerbaycan, Körfez Ülkeleri): %3,48 pay – 2,1 milyar dolar
Bu dağılım, Türk yatırımcıların sadece komşu ülkelere değil, farklı kıtalara ve gelişen pazarlara da aktif bir şekilde yöneldiğini gösteriyor.
Hollanda Zirvede
132 ülke arasında en fazla Türk yatırımı çeken ülke, açık ara farkla Hollanda oldu. 224 yatırım ve 24,3 milyar dolarlık sermaye pozisyonu ile listenin başında yer alan Hollanda’yı, Jersey (4 yatırım, 4,4 milyar dolar) ve Birleşik Krallık (118 yatırım, 3,5 milyar dolar) takip etti. ABD ise 213 yatırım ve 3,3 milyar dolarlık sermaye pozisyonu ile dikkat çeken bir diğer ülke oldu.
Sektörel Dağılım: Finans Zirvede
Türk yatırımcıların yurt dışındaki faaliyetleri ağırlıklı olarak finans sektöründe yoğunlaştı. Finans ve sigorta faaliyetleri, %65,7’lik pay ile toplam yurt dışı yatırımların büyük bölümünü oluşturdu. Bu alanda özellikle holding şirketlerinin faaliyetleri öne çıktı.
Diğer sektörlerin dağılımı ise şu şekilde oldu:
- Madencilik ve taş ocakçılığı: %7,7
- Toptan ve perakende ticaret: %4,5
- Ulaştırma ve depolama: %4,4
- Ana metal sanayi: %4,2
- Gıda, içecek ve tütün ürünleri imalatı: %2,5
- Kimya sanayisi: %1,9
- Gayrimenkul faaliyetleri: %1,5
Bu veriler, Türkiye’nin yurt dışı yatırımlarda geleneksel imalat ve ticaretin ötesine geçerek küresel finans yapısında da söz sahibi olmaya başladığını gösteriyor.
Ticaret Dengesi Pozitif
Yurt dışı yatırımlara yapılan mal ve hizmet ihracatı 2024 yılı boyunca 9,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu yatırımlardan Türkiye’ye yönelen ithalat 6,3 milyar dolar oldu. Bu durum, Türkiye’nin yatırım yaptığı ülkelerle olan ticaret dengesinin pozitif seyrettiğini gösteriyor.
Türk yatırımcılar için yurt dışı yatırımlar sadece ekonomik getiri sağlama aracı değil, aynı zamanda stratejik ve jeopolitik bir genişleme alanı haline geliyor. Avrupa’da güçlü bir konum edinilmiş olsa da Asya ve Afrika’daki artan ilgi, Türkiye’nin küresel ölçekte etkinliğini artırma stratejisinin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Finans sektöründeki yüksek yoğunluk ise Türk yatırımcıların sermaye yapısı ve küresel ekonomik sistem içindeki pozisyonunu yeniden şekillendirdiğini açıkça ortaya koyuyor.
Bu gelişmeler, Türkiye’nin küresel ölçekte yatırımcı ülke konumunu pekiştirdiğini ve önümüzdeki yıllarda bu eğilimin daha da derinleşeceğini işaret ediyor.
