Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bankacılık sisteminin likidite yönetimini ve finansal istikrarı güçlendirmeye yönelik olarak zorunlu karşılık oranlarında kapsamlı bir güncelleme yaptı. Yeni oranlarla birlikte özellikle kur korumalı ve yurt dışı kaynaklı yükümlülükler dikkat çekiyor.
TL Mevduat ve Katılım Fonları İçin Yeni Oranlar
Yurt içi mevduatlar ve katılım fonları için uygulanan yeni zorunlu karşılık oranları şöyle:
- Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar ve 3 aya kadar vadeli hesaplar: %17
- 6 aya kadar vadeli hesaplar: %10
- 1 yıla kadar ve 1 yıldan uzun vadeli hesaplar: %10
- Kur/fiyat korumalı 6 aya kadar vadeli hesaplar: %40
- Kur/fiyat korumalı 1 yıla kadar ve daha uzun vadeli hesaplar: %22
- TÜFE, ÜFE veya TLREF’e endeksli değişken faizli hesaplar: %10
Bu oranlar, TL cinsinden mevduatlara olan ilgiyi artırmayı ve vade yapısını uzatmayı hedefliyor.
Müstakriz Fonlarında Karşılık Sıfırlandı
Bankaların borçlanma işlemleri kapsamında müstakrizlerden topladıkları fonlara yönelik zorunlu karşılık oranı %0 olarak belirlendi.
Diğer Yükümlülükler İçin Karşılıklar
Yurt dışı bankalar dahil olmak üzere diğer yükümlülüklere ilişkin oranlar ise vade bazında farklılık gösteriyor:
- 1 yıla kadar vadeli yükümlülükler: %8
- 3 yıla kadar vadeli yükümlülükler: %5,5
- 3 yıldan uzun vadeli yükümlülükler: %3
- Kalkınma ve yatırım bankalarının 1 yıldan uzun vadeli menkul kıymet ihraçları: %0
Yurt Dışından Sağlanan Fonlara Yüksek Oran
Yurt dışından sağlanan fonlar ve yurt dışı bankalar mevduatları için uygulanan zorunlu karşılık oranları şu şekilde belirlendi:
- 1 yıla kadar vadeli fonlar: %18
- 3 aya kadar vadeli yurt dışı repo ve kredi işlemleri: %14
- 1 yıla kadar vadeli yurt dışı yükümlülükler: %12
- Vadesiz ve ana ortaklığa ait yurt dışı banka mevduatları: %0
Yabancı Para Mevduatta İndirim
Yabancı para cinsinden mevduatlar için uygulanan ilave zorunlu karşılık oranı da %4’ten %2,5’e indirildi. Bu değişiklik, bankaların döviz yükümlülüklerinde bir miktar rahatlama sağlamayı hedefliyor.
TCMB’nin bu adımı, kısa vadeli kaynaklara olan bağımlılığı azaltmayı ve TL cinsinden, uzun vadeli mevduatların cazibesini artırmayı amaçlıyor. Özellikle kur korumalı hesaplara getirilen yüksek zorunlu karşılık oranı, bu ürünlerin sistemdeki ağırlığını azaltma yönünde bir sinyal olarak değerlendiriliyor. Yurt dışı kaynaklı yükümlülüklerdeki yüksek oranlar ise dış finansmana olan bağımlılığı sınırlamayı hedefleyen bir yaklaşımı yansıtıyor.
