AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan “Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığına sunuldu. Teklifte, ekonomiye ilişkin birçok önemli düzenleme yer alıyor.
Cumhurbaşkanına Yeni Yetkiler
Türk parasının değerini korumaya yönelik düzenlemede Cumhurbaşkanına önemli yetkiler tanınıyor. Buna göre:
- Kambiyo işlemleri, değerli maden ve taş ticareti, bu maddelerden mamul eşyaların ithalat ve ihracatı gibi konularda düzenleme yapma ve kısıtlama yetkisi Cumhurbaşkanına ait olacak.
- Bu kapsamda izinsiz işlem yapılması halinde rayiç bedelin yarısı ile iki katı arasında idari para cezası verilecek.
- Suç teşebbüs aşamasında kalırsa ceza yarıya indirilecek.
Yetkisiz Faaliyetlere Cezalar
Faaliyet izni ya da yetki belgesi olmadan yapılan işlemler için:
- 50 bin TL – 250 bin TL arasında para cezası
- Bir ay süreyle faaliyetin durdurulması
- Tekerrür durumunda ceza üst sınırdan uygulanacak.
- İşyeri sadece yetki alınması gereken konularda açıldıysa, faaliyetler tamamen durdurulacak.
İdari Para Cezalarında Gecikme Faizi
Verilecek idari para cezaları, tahsil süresi boyunca Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca gecikme faizi ile birlikte alınacak.
Döviz ve Kıymetli Maden Ticareti Düzenlemeleri
Yeni düzenlemeyle ticari amaçlı döviz alım satımı ile kıymetli maden faaliyetlerine yönelik kapsamlı izin ve ücret tarifeleri getiriliyor:
- İlgili şirketler, faaliyet türlerine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan izin almak zorunda olacak.
- Pay devri ücretleri, devralınacak orana göre ayrı ayrı alınacak.
- Yakın akraba, miras veya mahkeme kararı kaynaklı devirlerde ücret alınmayacak.
- Ücretler her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak ve Cumhurbaşkanı bu ücretleri %50 azaltıp 2 katına çıkarabilecek.
GİB Personeline Fazla Mesai Düzenlemesi
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) taşra teşkilatlarında görevli personele yönelik:
- Fazla çalışma göstergesi 160’tan 300’e çıkarılıyor.
- Fazla mesai süresi ayda 50 saat, kapsam dahilindeki personel oranı ise %40’a yükseltiliyor.
KDV ve ÖTV Düzenlemeleri
KDV İstisnaları:
- Mazbut vakıf taşınmazlarının devri KDV’den muaf tutulacak.
ÖTV Düzenlemeleri:
- Akaryakıt ve doğalgaz gibi ürünlerin ithalinde alınan ÖTV, KDV matrahına dahil edilecek.
- Milli savunma ve iç güvenlik için alınan bazı yerli katkı oranı yüksek araçlar ÖTV’den muaf olacak.
- Bazı hibrit ve fosil yakıtlı araçlarda ÖTV oranları yeniden düzenleniyor (%80 – %220).
- Arazi tipi kamyonetlerde ÖTV oranı %50 olacak.
Serbest Bölgeler ve OSB’ler
- Serbest bölgelerde üretilen malların diğer serbest bölgelere satışından elde edilen gelirler de vergiden muaf tutulacak. (1 Ocak 2026’dan itibaren)
- OSB’lerin vergi muafiyeti genişletiliyor ancak banka ve sigorta işlemleri bu kapsamda olmayacak.
AR-GE, Tasarım ve Teknoloji Teşvikleri
Ücret Vergisi İstisnası:
- AR-GE ve tasarım personelinin asgari ücretin 40 katına kadar olan kazancı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin büyük kısmı terkin edilecek:
- %95: Doktora veya ilgili alanda yüksek lisans
- %90: Yüksek lisans veya ilgili lisans
- %80: Diğer personel
Damga Vergisi Muafiyeti:
- Bu kapsamdaki belgeler için damga vergisi muafiyeti uygulanacak.
Kamu dışı araştırma altyapılarındaki personele de aynı istisnalar sağlanacak.
Yatırım Teşvikleri
İndirimli Kurumlar Vergisi:
- İndirimli kurumlar vergisi en fazla 10 yıl ve %60 oranında uygulanabilecek.
- Kullanılmayan vergi avantajları sonraki dönemlere taşınamayacak.
- Cumhurbaşkanı, yatırım alanlarına ve illere göre katkı oranını %50’ye kadar belirleyebilecek.
- Proje bazlı yatırımlar için teşvik oranı ve süresi Cumhurbaşkanı kararıyla artırılabilecek.
Enerji Piyasası Düzenlemeleri
- LPG dağıtıcıları, sadece son kullanıcıya veya bayiye satış yapabilecek, diğer dağıtıcıya satış yapamayacak.
Yürürlük Tarihleri
Çoğu düzenleme, kanunun yayımı sonrasındaki ay başında yürürlüğe girecek. Serbest bölgelerle ilgili vergi muafiyeti ise 1 Ocak 2026 itibarıyla geçerli olacak.
Kanun teklifi, hem döviz ve kıymetli maden piyasalarında düzenlemeyi hem de teknoloji, üretim, yatırım ve vergi teşviklerini hedefleyen geniş kapsamlı bir paketi içeriyor. Cumhurbaşkanlığına verilen geniş yetkiler ise dikkat çeken en önemli maddelerden biri olarak öne çıkıyor.
