Londra’da devam eden üst düzey ABD-Çin ticaret görüşmeleri, dünya piyasalarının ve ekonomistlerin ana gündem maddesi olmayı sürdürüyor. Küresel ekonominin iki devi arasındaki gerilimi azaltma amacı taşıyan bu önemli temaslar, dün başladı ve bugün yoğun bir şekilde devam ediyor. ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, görüşmelerin “iyi gittiğini” ve tüm gün süreceğini açıkladı.
Müzakere Dinamikleri ve Olası Değiş Tokuş
- Ana Odak: İhracat Kontrolleri – Görüşmelerin merkezinde, iki ülke arasındaki ticaretin önündeki engeller, özellikle de ihracat kısıtlamaları yer alıyor.
- Beklenti: Karşılıklı Adımlar – Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett’ın açıklamalarına göre, önemli bir uzlaşı zemini beliriyor:
- Çin Tarafı: Nadir toprak elementleri ihracatını artırmayı taahhüt edebilir. Bu elementler, yüksek teknoloji ürünleri ve savunma sanayii için hayati öneme sahip.
- ABD Tarafı: Buna karşılık, belirli yarı iletken türlerinin Çin’e ihracatına yönelik kontrolleri gevşetebilir. Bu, Çin’in teknoloji üretimindeki darboğazları hafifletebilir.
- Piyasa Tepkisi: Bu olası uzlaşı beklentisi, özellikle teknoloji hisselerinde yükselişi tetikledi ve küresel borsalara destek sağladı.
Piyasalarda Karışık Sinyaller ve Temkinli Bekleyiş
Görüşmelerden çıkacak olumlu bir sonuç, otomotivten havacılığa, yarı iletkenlerden savunmaya kadar geniş bir yelpazedeki sektörü etkileyen ticaret savaşı önlemlerinin hafifletilmesi anlamına gelecek. Ancak, geçen hafta ABD’nin Çin’i kritik ürün ihracatını engellemekle suçlaması, geçen ay Cenevre’de varılan ön anlaşmanın üzerine gölge düşürmüştü. Bu belirsizlik, piyasalarda temkinli bir iyimserlik hakim.
- ABD Vadeli Piyasaları (Gün Ortası): Karışık seyir devam ediyor.
- Dow Jones Vadeli: -11 puan (%0.03)
- S&P 500 Vadeli: +2.75 puan (%0.05)
- Nasdaq 100 Vadeli: +13 puan (%0.06)
- Küresel Borsalar: Çin hisse senetleri negatif, Avrupa borsaları karışık açılış yaptı.
- Dolar Endeksi: Hafif yükselişle güne başladı.
Ek Bilgi (Stratejik Önem): Nadir toprak elementleri, akıllı telefonlardan elektrikli araç motorlarına, askeri teçhizattan rüzgar türbinlerine kadar sayısız ileri teknoloji ürününün üretiminde vazgeçilmez bir rol oynuyor. Çin, bu elementlerin dünya üretiminde ve rezervlerinde baskın bir paya sahip, bu da ona önemli bir stratejik koz veriyor.
Enflasyon ve Fed: Piyasaların Diğer Ana Odak Noktası
Londra’daki görüşmeler kadar, bu hafta açıklanacak kritik ABD ekonomik verileri de piyasa katılımcılarını yakından ilgilendiriyor:
- Çarşamba: TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) – Açıklanacak enflasyon verisi, önümüzdeki hafta toplanacak ABD Merkez Bankası (Fed)‘nin faiz kararında belirleyici rol oynayacak.
- Fed Beklentileri:
- Önümüzdeki Hafta (Haziran Toplantısı): Piyasalar, Fed’in faiz oranlarını sabit tutmasını bekliyor.
- Yıl Sonu Beklentisi: Yıl sonuna kadar en az iki kez 25 baz puanlık faiz indirimi öngörülüyor.
- İlk İndirim Zamanlaması: CME FedWatch aracına göre, Eylül ayında ilk indirimin gelme olasılığı %63 seviyesinde.
Mayıs’taki Yükseliş ve Mevcut Seviyeler
ABD borsaları, Başkan Trump’ın gümrük tarifeleri konusunda daha ılımlı bir dil kullanmasının da katkısıyla Mayıs ayında güçlü bir performans sergiledi:
- S&P 500 ve Nasdaq, Kasım 2023’ten bu yana en büyük aylık kazancı elde etti.
- Ancak: Her iki endeks de sırasıyla Şubat (S&P 500) ve Aralık (Nasdaq) 2023’te gördükleri zirve seviyelerinin hala %2-%3 altında işlem görüyor. Bu da piyasalardaki “yükseliş potansiyeli hala var mı?” sorusunu akıllara getiriyor.
Yerel Piyasada Yükseliş Rüzgarı
Küresel piyasalardaki temkinli hava ve karışık seyre rağmen, Türkiye’de Borsa İstanbul (BIST) güçlü bir performans sergilemeyi sürdürüyor:
- BIST 100 Endeksi: Yaklaşık %1.5’lik yükselişle 9.600 puan seviyesinin üzerinde işlem görüyor.
- Sektörel Performans (Gün İçi):
- Öne Çıkan: Spor Endeksi (%8 civarı yükselişle lider).
- Ana Destek: Bankacılık Sektörü (%4 bandında yükselişle endeksi yukarı taşıyor).
- Gerileyenler: İletişim ve Teknoloji hisseleri gün ortası itibarıyla ekside seyrediyor.
Değerlendirme
Londra’daki ABD-Çin görüşmeleri, küresel ticaret savaşlarında önemli bir yumuşama sinyali olma potansiyeli taşıyor. Özellikle nadir toprak elementleri ve yarı iletkenler konusunda somut bir değiş tokuş sağlanması, hem ilgili sektörler hem de küresel tedarik zincirleri için büyük rahatlama anlamına gelebilir. Ancak, taraflar arasındaki derin güvensizlik ve geçmişte yaşanan anlaşma kırılmaları, piyasalardaki temkinli yaklaşımı haklı çıkarıyor.
Bu hafta, Londra’dan gelecek haberlerle birlikte ABD enflasyon verisi ve Fed’in sinyalleri, piyasa yönünü belirlemede kritik rol oynayacak. Türkiye piyasaları ise şimdilik küresel belirsizliklere rağmen yerel dinamiklerle desteklenen bir yükseliş trendini sürdürüyor. Yatırımcılar için, hem küresel gelişmeleri hem de yerel veri ve politika sinyallerini yakından takip etmek önemini koruyor.
