Son aylarda Türkiye’de hisse senedi piyasasında dikkat çeken bir yatırımcı çıkışı yaşanıyor. Yatırımcı sayısı 1.6 milyon azalarak 6.6 milyona gerilerken, bu düşüşün yaklaşık %80’i 40 yaş altındaki bireylerden kaynaklandı. Bu trend, pandemi sonrası hızlı artış gösteren borsa yatırımcısı sayısında önemli bir kırılmaya işaret ediyor.
Gençler Borsadan Uzaklaşıyor
Nisan 2023-Nisan 2024 döneminde borsadan çıkan 1.6 milyon yatırımcının büyük kısmı genç yaş gruplarından oluştu. En fazla çıkış;
- 25-29 yaş grubunda 341 bin kişi,
- 20-24 yaş grubunda ise 337 bin kişi ile gerçekleşti.
Bu yaş gruplarının borsadan uzaklaşmasında, yüksek enflasyon ortamında reel getiri sağlayamayan hisse senetleri ve alternatif yatırım araçlarının cazibesi etkili oldu. Özellikle Bitcoin gibi dijital varlıklardaki artış, esnek ve dijital yatırım araçlarına daha yatkın olan genç yatırımcıları borsadan uzaklaştırmış olabilir.
Tek Artış 75 Yaş Üstünde
Dikkat çekici bir diğer gelişme ise yatırımcı sayısı artan tek grubun 75 yaş üstü bireyler olması. Bu yaş grubunun ortalama portföy büyüklüğü 863 bin TL ile en yüksek seviyede. 70-74 yaş grubu ise ortalama 720 bin TL’lik portföy büyüklüğüne sahip. Öte yandan 15-19 yaş grubunda kişi başına düşen portföy büyüklüğü sadece 36 bin TL.
Bu durum, tecrübeli ve uzun vadeli yatırım perspektifine sahip bireylerin piyasalarda kalmaya devam ettiğini gösteriyor. Aynı zamanda yaşlı yatırımcıların risk algısının gençlere göre daha düşük olduğunu ve daha istikrarlı yatırım stratejileri benimsediklerini düşündürüyor.
Borsa Neden Cazibesini Yitirdi?
Son iki yılda yatırımcının hisse senetlerinden elde ettiği getiri, bırakın enflasyon karşısında değer korumayı, nominal bazda bile zarar ettirdi. Üstelik sabit getirili enstrümanlar (mevduat gibi) %50’nin üzerinde risksiz getiri sunarken, borsada kalmanın fırsat maliyeti oldukça arttı.
Diğer yandan;
- Jeopolitik risklerdeki artış,
- Şirket karlarının enflasyon muhasebesi sonrası düşmesi,
- Yabancı yatırımcının çıkışı ve halka arzlara olan ilginin azalması gibi faktörler borsa performansını olumsuz etkiledi.
Uluslararası Gelişmeler ve Belirsizlikler
Küresel piyasalarda da karışık sinyaller geliyor. ABD Başkanı Trump’ın geçici olarak gümrük vergisi politikasını yumuşatması ve Ukrayna-Rusya savaşı ile ilgili barış söylemleri kısa süreli iyimserlik yaratmıştı. Ancak son günlerde ABD Dışişleri Bakanı’nın Suriye’de olası bir iç savaşa dair açıklamaları, İsrail’in İran nükleer tesislerine yönelik iddia edilen saldırı hazırlıkları gibi haberler yatırımcıları yeniden tedirgin etti.
Petrol ve altın fiyatlarında yükseliş yaşanırken, hisse senetleri üzerinde yeniden satış baskısı oluştu.
Borsada Yeni Dönem mi Başladı?
Pandemi sonrası yaşanan yatırımcı artışı yerini yavaş yavaş bir geri çekilmeye bıraktı. Faizlerin yükselmesi, alternatif yatırımların cazibesi ve artan küresel belirsizlikler yatırımcı profilinde ciddi bir değişime yol açıyor. Borsa İstanbul’da gençlerin hızla azaldığı, yaşlıların ise ağırlığının arttığı bu yeni dönemde, piyasanın yeniden cazibe kazanabilmesi için hem iç hem dış dinamiklerde iyileşmeye ihtiyaç var.
