Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayımladı. Rapora göre, yıllık enflasyon enerji ve temel mal gruplarında artış gösterirken, gıda ve bazı hizmet kalemlerinde yavaşlama dikkat çekti. Aylık bazda fiyat artışında en fazla öne çıkan gruplar ise enerji ve temel mallar oldu.
Enerjide Fiyat Artışı Elektrik Kaleminden Kaynaklandı
Nisan ayında enerji fiyatları yüzde 4,32 artış kaydetti. Bu artışta, mesken tarifelerine yapılan zam sonrası elektrik fiyatlarındaki yüzde 20,80’lik yükseliş belirleyici oldu. Uluslararası ham petrol fiyatlarının düşmesi, Türk lirasındaki değer kaybıyla dengelenerek akaryakıt fiyatlarının yüzde 0,36 gerilemesini sağladı.
Temel Mal Grubunda Kur Etkisi Hissedildi
Türk lirasındaki değer kaybı, özellikle dayanıklı tüketim malları üzerinde etkili oldu. Otomobil fiyatlarında yüzde 4,68, mobilyada yüzde 4,42 oranında artış kaydedildi. Temel mallarda genel fiyat artışı yüzde 3,74 olurken, grup yıllık enflasyonu yüzde 20,28’e yükseldi.
Gıda Fiyatlarındaki Artış Hız Kesti
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatlar yüzde 2,01 arttı. Ancak bu gruptaki yıllık enflasyon 1,03 puan gerileyerek yüzde 36,09 oldu. Özellikle sebze fiyatlarındaki yüzde 17,32’lik düşüş, gıda enflasyonundaki yavaşlamada belirleyici oldu. Buna karşın taze meyve, kırmızı et ve yumurta fiyatlarındaki yükseliş dikkat çekti.
Hizmet Sektöründe Bayram Etkisiyle Artış
Hizmet grubunda aylık fiyat artışı yüzde 3,00 olarak gerçekleşti. Bayram dönemi etkisiyle ulaştırma hizmetlerinde yüzde 5,75’lik artış kaydedildi. Karayolu şehirlerarası yolcu taşımacılığı yüzde 13,22, havayolu ise yüzde 42,10 oranında yükseldi. Lokanta-otel grubu fiyatlarında da kırmızı et ve döviz kuru etkili oldu.
Giyim ve Ayakkabıda Sezon Geçişi Etkisi
Son beş aydır düşüşte olan giyim ve ayakkabı fiyatları, sezon geçişinin etkisiyle yüzde 6,57 oranında arttı. Bu artış, son yıllardaki nisan ayı ortalamasının üzerinde gerçekleşti.
Üretici Fiyatlarında Yavaşlama
Yurt içi üretici fiyatları nisan ayında yüzde 2,76 artarken, yıllık üretici enflasyonu yüzde 22,50’ye geriledi. Bu düşüşte yüksek baz etkili oldu. En fazla fiyat artışı; motorlu kara taşıtları, tütün ürünleri, metal cevherleri ve kâğıt ürünlerinde görüldü.
Enflasyonun Ana Eğilimi Yükseldi
Mevsimsellikten arındırılmış veriler, B ve C endekslerinin aylık artışlarının güçlendiğini ortaya koyarken, yıllık artış oranlarının gerilediği görüldü. Üç aylık ortalamalara bakıldığında ise enflasyon eğilimi yataya yakın bir seyir izledi.
Özet Değerlendirme
Nisan ayı raporu, kısa vadede enerji ve temel malların enflasyon üzerindeki baskısını artırdığını, gıda ve hizmetlerde ise bazı geçici yavaşlamalar olduğunu gösteriyor. Türk lirasındaki değer kaybı ve mevsimsel geçişler, fiyat gelişmeleri üzerinde belirleyici olmaya devam ediyor.
TCMB’nin bu raporu, yılın ikinci çeyreğine girerken enflasyonla mücadelede dikkatle izlenecek göstergeleri işaret ediyor. Özellikle kur oynaklığı ve enerji fiyatları, önümüzdeki aylarda tüketici fiyatları üzerinde baskı unsuru olmaya devam edebilir.
