2025 yılının ilk çeyreğinde iç ve dış ekonomik gelişmelerin yarattığı belirsizlik ortamı, Türkiye’de mevduat tercihlerinin yeniden dövize kaymasına neden oldu. Özellikle döviz kurlarındaki hareketlilik ve enflasyona karşı değer koruma arayışı, döviz mevduatlarını artırdı.
Mevduatta Dövizin Payı Arttı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, mart sonu itibarıyla yurt içi yerleşiklerin toplam mevduatı yüzde 12,2 oranında artarak 19 trilyon 711,6 milyar TL’ye yükseldi. Bu tutarın 12 trilyon 705,2 milyar TL’sini Türk lirası, 7 trilyon 6,4 milyar TL’sini ise döviz cinsi mevduatlar oluşturdu.
- TL mevduat 867,5 milyar TL arttı (%7,3), ancak enflasyon (%10,06) nedeniyle reel olarak daraldı.
- Döviz mevduatları ise 1 trilyon 274 milyar TL büyüyerek %22,2 oranında artış gösterdi.
- Döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduat içindeki payı Aralık 2024’te %32,6 iken, Mart 2025 sonunda %35,5’e çıktı.
İstanbul Mevduatın Yarısına Sahip
İstanbul, toplam mevduatın yaklaşık yarısına sahip. Mart sonu itibarıyla 8 trilyon 993,8 milyar TL’lik mevduat, bu şehirdeki mudilere ait.
- TL mevduat: 5 trilyon 745,6 milyar TL
- Döviz mevduatı: 3 trilyon 248,3 milyar TL
- İstanbul’da dövizin toplam mevduattaki payı: %36,1
- TL mevduat artışı: %6
- Döviz mevduat artışı: %26,1
En Yüksek Dolarizasyon: Aksaray
Toplam mevduatı içinde döviz oranı en yüksek il Aksaray oldu. Mart 2025 itibarıyla 56,6 milyar TL’lik mevduatın %48,8’i döviz cinsinden. Bu oran, Aksaray’ı “en dolarize il” konumunda tutuyor.
En fazla dolarizasyona sahip ilk 5 il:
- Aksaray (%48,8)
- Bingöl (%47,2)
- Elâzığ (%46,7)
- Bayburt (%46,5)
- Çankırı (%46,5)
En Fazla Mevduata Sahip İlk 10 İl
- İstanbul – 8,99 trilyon TL
- Ankara – 2,59 trilyon TL
- İzmir – 1,09 trilyon TL
- Antalya – 634,5 milyar TL
- Bursa – 513,4 milyar TL
- Kocaeli – 381,9 milyar TL
- Adana – 308,5 milyar TL
- Mersin – 277,1 milyar TL
- Muğla – 272,2 milyar TL
- Konya – 271,1 milyar TL
Bu iller, toplam yurt içi mevduatın %77,8’ini oluşturuyor.
En Az Mevduata Sahip İller
- Bayburt – 4,8 milyar TL
- Ardahan – 6,4 milyar TL
- Kilis – 7,7 milyar TL
- Hakkâri – 7,7 milyar TL
- Gümüşhane – 10,6 milyar TL
Kişi Başına Mevduat: Batı ile Doğu Arasında 6 Kat Fark
Türkiye genelinde kişi başına ortalama toplam mevduat: 230.101 TL
Kişi başına mevduatta ilk 5 il:
- İstanbul – 572.797 TL
- Ankara – 442.234 TL
- Muğla – 251.598 TL
- İzmir – 243.319 TL
- Antalya – 233.081 TL
Kişi başı en düşük mevduat:
- Şırnak – 27.172 TL
- İstanbul ile Şırnak arasındaki fark: 20 kat
Dikkat çeken detay:
Tunceli, düşük nüfus ve göç nedeniyle kişi başına 162.127 TL ile 10. sırada yer aldı.
Bölgesel Dağılımda Marmara Zirvede
- Marmara Bölgesi: Toplam yurt içi mevduatın %54,1’i
- TL: 6,79 trilyon TL
- Döviz: 3,86 trilyon TL
- İç Anadolu: 3,54 trilyon TL (%18 pay)
- Ege: 2,08 trilyon TL (%10,6 pay)
- Akdeniz: 1,66 trilyon TL (%8,4)
- Karadeniz: 857,6 milyar TL (%4,4)
- Güneydoğu: 540,4 milyar TL (%2,7)
- Doğu Anadolu: 368,5 milyar TL (%1,9)
Dövize Kaçış Sürüyor
Yılın ilk çeyreğinde dövize yönelen eğilim, ekonomik güvensizlik ve enflasyon beklentilerinin bir sonucu olarak değerlendiriliyor. TL mevduat reel olarak küçülürken, döviz hesaplarındaki hızlı artış dikkat çekiyor. Dolarizasyonun artması, ekonomideki kırılganlığın derinleştiğini ve bireylerin varlıklarını koruma refleksiyle hareket ettiğini gösteriyor.
