GSS Affı, Bilişim Suçları ve Denetimli Serbestliğe Yeni Ayar
Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) milletvekillerinin imzasıyla hazırlanan ve kamuoyunda 11. Yargı Paketi olarak bilinen Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunuldu. Teklif, sağlık sigortası prim borçlarından bilişim suçlarına, yol kesme cezalarından denetimli serbestlik uygulamalarına kadar geniş bir yelpazede önemli düzenlemeler içeriyor.
Genel Sağlık Sigortası (GSS) Prim Borçlarına Af
Paketin dikkat çeken maddelerinden biri, milyonlarca vatandaşı ilgilendiren GSS prim borçlarına af düzenlemesi oldu. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenen geçici hükümle, 1 Ocak 2016 tarihinden önceki döneme ait ödenmemiş genel sağlık sigortası (GSS) primleri ile bu primlere ait gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Ancak, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar bu dönemlere ait ödenmiş olan primler, ne iade edilecek ne de mahsup edilebilecek. Bu adım, özellikle uzun süredir birikmiş borç yükü altındaki vatandaşlar için önemli bir mali rahatlama sağlamayı amaçlıyor.
İnternet Yayınları ve Bilişim Suçlarına Yeni Düzenlemeler
Teklif, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da Anayasa Mahkemesi kararları doğrultusunda kapsamlı değişiklikler getiriyor. Amaç, kişilik haklarının internet ortamında daha etkin ve hızlı korunmasını sağlamak.
Hızlı Erişim Engeli ve İçerik Kaldırma Kararları
Yeni düzenlemeye göre, yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişiler, içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi talebiyle doğrudan sulh ceza hâkimliklerine başvurabilecek.
- İlk Bakışta İhlal: Sulh ceza hâkimlikleri, ihlalin ilk bakışta açıkça anlaşıldığı durumlarda, başvuruyu 24 saat içinde karara bağlayarak içeriğin çıkarılmasına veya erişimin engellenmesine hükmedebilecek. Başvuranın talebi üzerine, hâkimlik kişinin adının ilgili internet adresleriyle ilişkilendirilmemesine de karar verebilecek. Bu kararlarda, bildirim yapılacak arama motorları da belirtilecek.
- Kapsam ve Uygulama: Hâkimlik kararları, kural olarak yalnızca ihlalin bulunduğu yayınla sınırlı olacak ve internetin tamamına erişim engellenemeyecek. Ancak, içeriğin çıkarılması veya URL bazlı engellemenin yetersiz kalması durumunda ve bu durumun gerekçesi açıklanırsa, sitelerin tümüne erişim engeli kararı verilebilecek. Kararlar, Erişim Sağlayıcıları Birliği aracılığıyla en geç 4 saat içinde uygulanmak zorunda.
- İdari Yaptırımlar: Hâkimlik kararlarını yerine getirmeyen erişim, içerik ve yer sağlayıcıların sorumluları, 1000 günden 5000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılabilecek.
Yurt Dışı Kaynaklı Sosyal Ağ Sağlayıcılarına Yaptırım
Günlük erişimi 10 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları için yeni ve sert yaptırımlar öngörülüyor. İçerik çıkarma kararlarını uygulamayan sağlayıcılara, yeniden bildirim yapılarak süre verilecek. Buna rağmen 24 saat içinde gereği yerine getirilmezse, sağlayıcının internet trafiği bant genişliği önce %50, 30 gün içinde de içerik kaldırılmazsa %90’a kadar daraltılabilecek.
Elektronik Haberleşmede Kimlik Doğrulama ve Kontrol
Elektronik Haberleşme Kanunu’nda yapılan köklü değişikliklerle, özellikle dolandırıcılık ve suç amaçlı kullanımların önüne geçilmesi hedefleniyor.
- Abonelik Kayıtlarında Sıkılaştırma: İşletmeciler, artık elektronik kimlik doğrulama özelliği olmayan kimlik belgeleriyle abonelik kaydı yapamayacak. Abonelikler, yüz veya parmak izi biyometrik verileri ya da kimliği doğrulayıcı şifre kullanılarak doğrulanacak.
- Yabancı Abonelikleri: Yabancı uyruklu kişilerin aboneliklerinde kimlik doğrulama, Göç İdaresi Başkanlığı üzerinden yapılacak. Diplomatik personel ve belirli statüdeki yabancılar bu uygulamadan muaf tutulacak. Ayrıca, yabancı abonelere kayıtlarını güncelleme zorunluluğu getiriliyor; aksi halde hatları kapatılacak.
- Periyodik Kontroller: İşletmeciler, 3 ayda bir abonelerin aktifliğini kontrol edecek; kontrol edilemeyen veya aktif olmadığı belirlenen hatlar şebekeden çıkarılacak.
- Suçta Kullanılan Hatlara Anında Müdahale: Nitelikli hırsızlık, dolandırıcılık gibi suçlarda kullanılan hatların bağlantısı, hâkim kararıyla veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcı talimatıyla anında kesilebilecek.
Ceza Hukukunda Yeni Düzenlemeler
Yol Kesenlere Hapis Cezası
Teklifle, trafikte yol kesenlere verilecek cezanın alt sınırı yükseltiliyor ve 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Bu düzenleme, trafikteki şiddet ve kural ihlallerinin önüne geçilmesi amacını taşıyor.
Denetimli Serbestlikte Eşitlik Ayarı
Kamuoyunda “Kovid-19 düzenlemesi” olarak bilinen ve eşitsizliğe yol açtığı yönünde eleştirilen denetimli serbestlik uygulamasına eşitlik getirilmesi amaçlanıyor. Yeni düzenlemeyle, 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenmiş suçlar nedeniyle hükümlü olacakların da bu uygulamadan yararlanabilmesi sağlanacak. Buna göre, hükümlüler 3 yıl daha erken kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılabilecek ve açık ceza infaz kurumunda da 3 yıl daha erken denetimli serbestliğe ayrılabilme imkanı elde edecek. Bu adım, daha önceki düzenlemeden yararlanamayan belirli bir suç grubundaki hükümlülere de benzer koşulları sağlayarak ceza infaz sisteminde eşitlik sağlamayı hedefliyor.
