Finansal piyasalarda volatilite (fiyat dalgalanmaları), yatırımcılar için hem risk hem de fırsat anlamına gelir. Özellikle belirsizlik dönemlerinde, varlık fiyatlarının yönünü tahmin etmek zorlaşır. İşte bu noktada straddle stratejisi, yatırımcıların yön belirlemeden volatiliteden kâr etmesini sağlayan bir opsiyon stratejisi olarak öne çıkar. Bu derste, straddle’ın tanımı, çeşitleri, nasıl çalıştığı, avantajları ve riskleri detaylıca ele alınacaktır.
Straddle Nedir?
Straddle, aynı dayanak varlık, aynı kullanım fiyatı (strike price) ve aynı vadeye sahip bir call (alım) ve put (satım) opsiyonunun eş zamanlı olarak alınması veya satılmasıdır. İki temel türü vardır:
- Long Straddle: Call ve put opsiyonlarının alınması. Yatırımcı, yüksek volatilite bekler ancak yön tahmini yapmaz.
- Short Straddle: Call ve put opsiyonlarının satılması. Yatırımcı, düşük volatilite ve fiyat istikrarı bekler.
Bu makalede, volatilite odaklı bir strateji olan long straddle üzerinde durulacaktır.
Straddle Nasıl Çalışır?
- Mekanizma:
- Örneğin, X hissesi 100 TL’den işlem görüyor olsun.
- Yatırımcı, 100 TL strike fiyatlı bir call (premium: 5 TL) ve bir put (premium: 5 TL) alır.
- Toplam maliyet: 10 TL (her iki opsiyonun primi).
- Kâr Senaryoları:
- Hisse 110 TL’ye çıkarsa: Call 10 TL kâr, put değersiz. Net kâr = 10 TL (110 – 100 – 10).
- Hisse 90 TL’ye düşerse: Put 10 TL kâr, call değersiz. Net kâr = 10 TL (100 – 90 – 10).
- Zarar Senaryosu:
- Hisse 100 TL’de kalırsa: Her iki opsiyon değersiz. Zarar = 10 TL.
- Break-Even Noktaları:
- Yukarı yön: Strike + Toplam Prim = 100 + 10 = 110 TL.
- Aşağı yön: Strike – Toplam Prim = 100 – 10 = 90 TL.
Long Straddle: Risk ve Getiri Profili
- Maksimum Risk: Yalnızca ödenen prim (10 TL).
- Potansiyel Getiri: Yukarı yön sınırsız (hisse sınırsız yükselebilir), aşağı yön ise hisse sıfıra kadar düşebileceğinden teoride 100 TL’ye kadar.
- Zamanın Etkisi (Theta): Opsiyonlar zamanla değer kaybeder. Bu nedenle, straddle kısa vadeli volatilite beklentilerinde kullanılır.
Straddle Neden ve Ne Zaman Kullanılır?
- Belirsizlik Dönemleri: Şirket kâr açıklamaları, FED faiz kararları, seçimler gibi öngörülemeyen olaylar öncesi.
- Volatilite Artış Beklentisi: İşlem hacmi düşük ancak haber akışı yoğun hisselerde.
- Teknik Analiz: Destek/direnç seviyelerinin kırılma ihtimali yüksekse.
Avantajlar ve Dezavantajlar
| Avantajlar | Dezavantajlar |
|---|---|
| Yön tahmini gerektirmez. | Yüksek prim maliyeti. |
| Sınırsız kâr potansiyeli (call tarafı). | Volatilite zamanlaması kritik. |
| Risk sınırlı. | Zaman değer kaybı (theta) hızlı etki eder. |
Straddle vs. Strangle: Temel Fark
- Strangle: Call ve put’lar farklı strike fiyatlardan (genelde out-of-the-money) alınır. Prim daha düşüktür, ancak kâr için daha büyük fiyat hareketi gerekir.
- Straddle: Aynı strike fiyat kullanılır. Daha pahalıdır, ancak kâr eşiği daha düşüktür.
Risk Yönetimi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Vade Seçimi: Kısa vadeli opsiyonlar (1-2 ay) tercih edilir.
- İşlem Maliyetleri: Komisyon ve spreadler stratejiyi etkileyebilir.
- Çıkış Stratejisi:
- Hedeflenen kâr oranına ulaşınca pozisyon kapatılmalı.
- Beklenen hareket gerçekleşmezse erken çıkış yapılabilir.
Gerçek Hayat Örneği: Tesla ve Kâr Açıklaması
- Senaryo: Tesla hissesi 800 TL, kâr açıklaması öncesi.
- Straddle: 800 TL strike’lı call (30 TL) ve put (30 TL) alınıyor. Toplam maliyet: 60 TL.
- Sonuçlar:
- Hisse 900 TL’ye çıkarsa: Call 100 TL, put değersiz. Net kâr = 40 TL.
- Hisse 700 TL’ye düşerse: Put 100 TL, call değersiz. Net kâr = 40 TL.
- Hisse 800 TL’de kalırsa: Zarar = 60 TL.
Vega ve Gamma’nın Rolü
- Vega: Straddle, implike volatilite (IV) artışından pozitif etkilenir. IV yükselirse opsiyon primleri artar.
- Gamma: Fiyat hareketleri hızlandıkça kâr potansiyeli yükselir.
Değerlendirme
Straddle, öngörülemeyen piyasalarda etkili bir araçtır, ancak yüksek maliyet ve zaman riski nedeniyle dikkatli kullanılmalıdır. Başarı için doğru zamanlama, volatilite analizi ve risk yönetimi şarttır. Yatırımcılar, bu stratejiyi uygulamadan önce opsiyonların dinamiklerini iyi anlamalı ve demo hesaplarla test etmelidir.
Çekince
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
