2024 yılı, küresel ve yerel ekonomiler açısından oldukça hareketli bir dönem olarak kayıtlara geçti. Pandemi sonrası toparlanma sürecinin etkileri, depremler, savaşların ve diplomatik gerilimlerin oluşturduğu dalgalanmalar, yeşil dönüşüm yatırımları ve teknolojik yenilikler, ekonominin ana gündem maddelerini oluşturdu. Bu yazıda 2024’te yaşanan önemli ekonomik gelişmeleri ele alacak ve 2025 için olası senaryoları tartışacağız.
2024’te Ekonomide Neler Oldu?
Küresel Büyüme ve Resesyon Endişeleri
2024’te dünya ekonomisi, özellikle gelişmiş ülkelerde zayıf büyüme oranlarıyla karşılaştı. ABD ve Avrupa’da yüksek enflasyonla mücadele kapsamında faiz artırımları devam etti, bu da yatırımları yavaşlattı. Çin, Covid sonrası toparlanma hızını kaybederken, ihracat ve inşaat sektöründeki durgunluk, küresel ticareti olumsuz etkiledi.
Enflasyon ve Faiz Politikaları
Merkez bankaları, 2024 yılında enflasyonu dizginlemek için faiz oranlarını yüksek tutmayı sürdürdü. Özellikle ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) sıkı para politikaları, gelişmekte olan ülkelerde sermaye çıkışlarına yol açtı. Türkiye gibi ekonomilerde bu durum, döviz kurlarında dalgalanmalara ve dış finansman baskılarına neden oldu.
Enerji ve Yeşil Dönüşüm
2024’te enerji piyasalarında yaşanan fiyat dalgalanmaları, küresel ekonomiyi etkiledi. Rusya-Ukrayna savaşının etkileri hala hissedilirken, Avrupa ülkeleri yenilenebilir enerji yatırımlarına hız verdi. Yeşil dönüşüm projeleri, ekonomik büyümenin yeni itici gücü olarak öne çıktı.
Dijitalleşme ve Yapay Zeka
Yapay zeka (AI) teknolojilerindeki ilerlemeler, 2024 ekonomisinin dikkat çeken başlıklarından biri oldu. ChatGPT benzeri modeller, işletmelerin verimliliğini artırırken, birçok sektörde iş gücü dönüşümüne yol açtı. Ancak bu dönüşüm, işsizlik endişelerini de beraberinde getirdi.
Türkiye Ekonomisinde 2024
Türkiye’de 2024, ekonomik dengelerin yeniden sağlanmaya çalışıldığı bir yıl oldu. Seçim sonrası belirsizliklerin azalması ve reform vaatleri, piyasaları kısmen rahatlattı. Ancak yüksek enflasyon, TL’nin değer kaybı ve dış borç yükü, ülke ekonomisinin temel sorunları olarak varlığını sürdürdü. Turizm sektöründe ise olumlu bir performans sergilendi ve döviz gelirleri arttı.
2025’te Ekonomide Bizi Neler Bekliyor?
Küresel Görünüm
2025, küresel ekonomide toparlanma sinyallerinin görülebileceği bir yıl olabilir. Ancak bu toparlanma, büyük ölçüde merkez bankalarının faiz politikalarına, Çin’in büyüme stratejilerine ve jeopolitik gerilimlerin seyrine bağlı. Özellikle ABD ve Avrupa’da enflasyon baskılarının azalması, daha düşük faiz oranlarıyla ekonomilere nefes aldırabilir.
Enerji ve İklim Krizi
2025’te yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımların hızlanması bekleniyor. Ancak fosil yakıt talebindeki artış, enerji fiyatlarında volatiliteye neden olabilir. İklim değişikliğiyle mücadelede daha sert regülasyonlar ve karbon vergileri gündeme gelebilir.
Teknoloji ve İş Gücü
Yapay zeka ve otomasyonun ekonomik etkileri, 2025’te daha belirgin hale gelecek. Eğitim ve beceri dönüşümüne yönelik politikaların yetersiz kalması, gelir eşitsizliğini artırabilir. Ancak dijital ekonominin büyümesi, yeni iş alanları yaratarak bu sorunları hafifletebilir.
Türkiye Ekonomisi
2025, Türkiye’nin ekonomik politikalarının sonuçlarının daha net görüleceği bir yıl olacak. Yapısal reformlar gerçekleştirilirse, büyüme hızlanabilir ve enflasyon kontrol altına alınabilir. Ancak dış finansman ihtiyacı, TL’nin değeri ve dış ticaret açığı gibi sorunlar, ekonomi yönetimini zorlayabilir. Ayrıca seçim sonrası siyasi istikrar, ekonomik güvenin temel belirleyicisi olacak.
Sonuç: Fırsatlar ve Riskler
2024 yılı, hem belirsizlikler hem de fırsatlarla dolu bir dönem olarak geride kaldı. 2025 ise ekonomik dengelerin yeniden kurulabileceği bir yıl olabilir. Ancak bu süreç, küresel iş birliği, doğru politikalar ve sürdürülebilir büyüme stratejilerinin benimsenmesine bağlı. Türkiye özelinde ise yapısal reformlar, finansal istikrar ve üretime dayalı bir ekonomi, 2025’in anahtarı olacak gibi görünüyor.
Yeni yılın, hem bireyler hem de toplumlar için ekonomik refah getirmesi dileğiyle!
