Küresel piyasalarda teknoloji sektörü, klasik “büyüme hisseleri” döneminden daha tematik, daha stratejik ve daha seçici bir evreye girmiş durumda. Artık yatırımcılar yalnızca güçlü bilançolara değil; teknolojik dönüşümün nereye evrildiğine, hangi şirketlerin bu dönüşümün altyapısını kurduğuna ve hangi ülkelerin bu dalgadan en fazla fayda sağlayacağına bakıyor. Son dönemde öne çıkan başlıklar, teknoloji yatırımlarında yeni bir dönemin habercisi niteliğinde.
Küresel Teknolojide Cazip Şirketler
Mevcut konjonktürde öne çıkan bazı teknoloji şirketleri, piyasanın genel gürültüsü içinde daha iyi risk-getiri profili sunuyor. Tesla, yalnızca bir otomotiv şirketi olarak değil; batarya teknolojisi, yapay zekâ, otonom sürüş ve robotik alanlarında yaptığı yatırımlarla uzun vadeli bir teknoloji platformu olma yolunda ilerliyor. Intel ise yaşadığı zorlu dönemin ardından yeniden yapılanma süreciyle dikkat çekiyor. ABD’nin yarı iletken bağımsızlığı stratejisinde kritik bir rol üstlenen şirket, üretim tarafında yeniden söz sahibi olmayı hedefliyor. Corbiv ise daha az bilinen ancak niş teknolojilerde konumlanan yapısıyla, görece düşük ilgi görmesine rağmen potansiyel taşıyan şirketler arasında sayılıyor.
Nvidia ve AMD tarafında ise hikâye biraz daha farklı. Her iki şirket de hâlâ çok güçlü teknolojiye ve finansal performansa sahip. Ancak rekabetin kızışması, bu şirketlerin artık yalnızca birbirleriyle değil, büyük teknoloji devlerinin “kendi çipini üretme” stratejileriyle de mücadele etmesine neden oluyor. Google’ın Nvidia’ya alternatif çipler geliştirmesi bunun en somut örneklerinden biri. Bu durum, Nvidia ve AMD’nin mutlak kazanan olmaya devam etse bile, bazı yeni oyuncuların gerisinde kalma riskini de beraberinde getiriyor.
Yeni Teknoloji Teması: LLM’den VLA Modeline Geçiş
Yapay zekâ tarafında yaşanan en kritik dönüşüm, dil merkezli LLM modellerinden VLA (Vision-Language-Action) modeline doğru evrilme süreci. Yani artık yalnızca metin üreten değil; gören, işiten, çevreyi algılayan ve fiziksel dünyada harekete geçen yapay zekâdan söz ediyoruz. Bu dönüşüm, yalnızca yazılımı değil, donanım mimarisini de kökten değiştiriyor.
Bu noktada fotonik çipler öne çıkıyor. Elektrik yerine ışıkla çalışan bu çipler, klasik elektronik çiplere kıyasla çok daha düşük enerji tüketiyor ve yaklaşık 10 kata kadar daha yüksek hesaplama kapasitesi sunabiliyor. Yapay zekânın enerji ihtiyacının hızla arttığı bir dünyada, fotonik çipler adeta zorunlu bir teknolojik sıçrama olarak görülüyor.
Fotonik ve Robotik Alanda Öne Çıkan Şirketler
Fotonik çip ekosisteminde Soitec benzersiz bir konuma sahip. Şirket, fotonik çip üretiminde kullanılan özel silikon panellerin dünyadaki tek üreticisi konumunda. Bu durum, Soitec’i adeta görünmez ama vazgeçilmez bir tedarikçi haline getiriyor. Robotik tarafta ise Japonya merkezli Harmonic Drive System, robotlara “kas sistemi” olarak tanımlanan hassas hareket ve güç aktarım çözümleri sunuyor. Robotların insan benzeri hareketlere kavuşmasında bu teknoloji kritik bir rol oynuyor.
Ouster, geliştirdiği lidar ve sensör teknolojileriyle robotların “gözleri”ni üreten şirket olarak öne çıkarken, Teradyne hem test ekipmanları hem de robotik alanındaki yatırımlarıyla bu ekosistemin tamamlayıcı oyuncularından biri. Lattice Semiconductor ise programlanabilir çip çözümleriyle, yapay zekâ ve endüstriyel otomasyonun esnek donanım ihtiyacına cevap veriyor.
Zayıf Dolar Teması: Brezilya ve Arjantin Neden Öne Çıkıyor?
Küresel finansal dengelerde zayıflayan dolar, geleneksel olarak hem emtia fiyatlarını hem de gelişmekte olan ülke varlıklarını destekler. Bu ortamda emtia ihracatçısı ülkeler bir adım öne çıkıyor. Brezilya, yılbaşından bu yana yüzde 50’ye varan yükselişiyle dikkat çekerken; Arjantin ETF’i seçim öncesi 60 dolar seviyelerinden sadece iki haftada 90 dolara yükselerek güçlü bir performans sergiledi. Siyasi dönüşüm beklentileri ve yapısal reform umutları, zayıf dolar temasıyla birleşince bu ülkeler küresel fon akımlarının radarına girmiş durumda.
Çin’de Değişen Paradigma ve Alibaba
Çin, küresel ticarette ihracat kanallarının daraldığını gördü ve büyümeyi sürdürebilmek için iç tüketime yönelmek zorunda kaldı. Bu da uzun süredir uygulanan sert “kızıl kapitalizm” modelinin kısmen gevşetilmesi anlamına geliyor. Hane refahının artırılması ve iç tüketimin canlandırılması, devlet politikalarının merkezine yerleşmiş durumda.
Bu dönüşümden en çok fayda sağlayabilecek şirketlerden biri Alibaba. Perakende, yapay zekâ, bulut bilişim ve start-up ekosistemindeki güçlü konumu, Alibaba’yı Çin’in iç tüketim ve dijital dönüşüm hikâyesinin merkezine taşıyor. Uzun vadeli bakış açısıyla, iki yıl içinde 300 dolar üzeri fiyat beklentileri de bu çerçevede dillendiriliyor.
Kripto, Düzenleme ve ABD’nin Yeni Stratejisi
ABD’de gündeme gelen stabil coin düzenlemesi, yalnızca kripto piyasaları açısından değil, küresel para sistemi açısından da kritik bir adım. Amaç, ekonomiyi dijitalleştirirken doların rezerv para statüsünü korumak. Ödemelerin, ABD tahvilleriyle teminatlandırılmış stabil coinler üzerinden yapılması, ABD Hazine tahvilleri için küresel ölçekte yeni bir talep mekanizması yaratıyor.
Eğer ülkeler bu yapıyı kabul etmek istemezse, alternatif olarak “tarafsız rezerv para” söylemiyle Bitcoin’in öne sürülmesi kaçınılmaz hale geliyor. Bu model, hem stabil coinlere hem de Bitcoin’e yönelik talebi aynı anda artırabilecek bir çerçeve sunuyor.
Sonuç olarak küresel piyasalarda teknoloji, artık tek bir başlık altında değerlendirilebilecek kadar basit değil. Yapay zekâ mimarisinden fotonik çiplere, zayıf dolar temasından kripto düzenlemelerine kadar uzanan bu çok katmanlı dönüşüm, yatırımcılara hem büyük fırsatlar hem de dikkatli olunması gereken riskler sunuyor.
