Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yayımladığı ekim ayı kısa vadeli dış borç istatistiklerine göre, Türkiye’nin Kısa Vadeli Dış Borç (KVDB) stoku bir önceki aya kıyasla 21 milyon dolar azalarak 165,7 milyar ABD doları seviyesine geriledi. Sınırlı düşüş, dış finansman dengesinde yatay bir görünümün sürdüğüne işaret ederken, borcun kompozisyonu ve sektörler bazındaki hareketler dikkat çekti.
Orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine bir yıl veya daha az kalan borçları gösteren kalan vadeye göre KVDB stoku ise 226,0 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. Bu kalem, önümüzdeki bir yıl içinde çevrilmesi gereken dış yükümlülüklerin büyüklüğünü göstermesi açısından yakından izleniyor.
Sektörel dağılıma bakıldığında bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stokunun yüzde 0,8 artışla 73,4 milyar ABD dolarına yükseldiği görüldü. Buna karşılık Merkez Bankası yükümlülükleri yüzde 0,4 azalarak 27,6 milyar ABD doları seviyesine indi. Bu tablo, bankacılık sisteminin kısa vadeli dış yükümlülüklerinde sınırlı bir artış yaşanırken, TCMB kaynaklı yükümlülüklerin görece azaldığını ortaya koyuyor.
Yurt içi bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler, ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 16,7 oranında azalarak 7,8 milyar ABD dolarına geriledi. Yurt dışı yerleşik bankaların Türkiye’deki mevduatı ise yüzde 0,5 düşüşle 19,4 milyar ABD doları oldu. Banka hariç yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları yüzde 0,4 artarak 21,1 milyar ABD dolarına yükselirken, TL cinsinden mevduatları yüzde 9,2’lik artışla 25,1 milyar ABD dolarına çıktı. Bu gelişme, TL mevduata olan ilginin kısa vadede arttığına işaret eden bir unsur olarak değerlendiriliyor.
Diğer sektörler kaynaklı KVDB stoku ise yüzde 0,7 oranında azalarak 64,7 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti. Dış ticaret işlemlerinden kaynaklanan ticari krediler yüzde 0,7 düşüşle 59,2 milyar ABD dolarına inerken, nakit kredi kaynaklı yükümlülükler yüzde 1,1 azalarak 5,5 milyar ABD doları oldu. Bu veriler, reel sektörün kısa vadeli dış borçlarında sınırlı bir çözülmeye işaret ediyor.
Döviz kompozisyonu incelendiğinde kısa vadeli dış borcun yüzde 34,5’inin ABD doları, yüzde 26,8’inin Euro, yüzde 23,0’ının Türk lirası ve yüzde 15,7’sinin diğer döviz cinslerinden oluştuğu görülüyor. Dolar ve Euro ağırlığının yüksekliği, küresel faiz ve kur hareketlerine duyarlılığın devam ettiğini gösteriyor.
Kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stokunda bankalar ve diğer sektörlerin kredi ve tahvil yükümlülükleri yaklaşık 65,4 milyar ABD dolarına gerilerken, yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’de yerleşik bankalardaki mevduat stoku yaklaşık 65,6 milyar ABD dolarına yükseldi. Uzmanlar, bu yapının finansal istikrar açısından dikkatle izlenmesi gerektiğini, özellikle küresel likidite koşullarındaki olası sıkılaşmaların borç çevirme maliyetlerini etkileyebileceğini belirtiyor.
