Temmuz 2025’te Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından yapılan anket sonuçları, Türkiye’de enflasyon beklentilerine dair dikkat çekici bir dönüşümü ortaya koyuyor. 26 ilde 2 bini aşkın katılımcıyla gerçekleştirilen bu kapsamlı çalışma, toplumda enflasyonun geleceğine yönelik algıların yavaş da olsa olumluya döndüğüne işaret ediyor.
Anketin temel sorusu, “Bir yıl sonra enflasyon sizce kaç olur?” oldu. Bu basit ama belirleyici soruya verilen yanıtlar, ekonomi yönetimi ve piyasalar açısından önemli sinyaller barındırıyor. Ortaya çıkan tablo, Türkiye’de enflasyona ilişkin beklentilerin yüksek seyrini korusa da düşüş yönünde bir eğilimin başladığını gösteriyor.
Temmuz ayında açıklanan verilere göre, ortalama enflasyon beklentisi yüzde 58,5 ile önceki aya göre 0,8 puanlık bir gerileme yaşadı. Bu, küçük gibi görünse de psikolojik algı açısından anlamlı bir düşüş. Özellikle mevcut enflasyonun yüzde 35,1 olduğu düşünüldüğünde, beklentilerin hala oldukça yüksek olduğu ancak insanların geleceğe biraz daha umutla baktığı görülüyor. Anket sonuçlarına göre katılımcıların yüzde 30’u, enflasyonun bir yıl sonra bugünkü seviyeden daha düşük olacağına inanıyor. Bu oran geçen aya göre 2,6 puanlık bir artış göstermiş durumda.
Toplumun farklı kesimlerinde beklentiler değişkenlik gösteriyor. Kadınlar, erkeklere kıyasla daha yüksek enflasyon bekliyor. Kadınların ortalama beklentisi yüzde 61,2 iken, erkeklerin beklentisi yüzde 56,8 olarak ölçülmüş. Bu fark, kadınların ekonomik dalgalanmalara karşı daha temkinli ya da daha korumacı bir yaklaşım içinde olduklarını gösterebilir.
Yaş gruplarına bakıldığında, en yüksek enflasyon beklentisinin 25-34 yaş grubunda, yüzde 61,9 ile ortaya çıkması dikkat çekici. Gençlerin ekonomik kırılganlıkları daha yoğun hissetmeleri, iş güvencesinden yoksun olmaları ve gelecek endişelerinin daha baskın olması bu sonucu doğurmuş olabilir. Buna karşın 45-54 yaş grubunda beklenti yüzde 56 ile en düşük seviyede. Öğrencilerde ise ortalama beklenti yüzde 51,9 ile daha düşük seyrediyor. Bu durum, öğrencilerin ekonomik gelişmeleri daha iyimser değerlendirme eğiliminde olduğunu düşündürebilir.
Çalışma durumuna göre beklentilere bakıldığında ise en karamsar kesimin işsizler ve özel sektör çalışanları olduğu görülüyor. Özel sektörde çalışanların ortalama beklentisi yüzde 66 ile en yüksek düzeyde. İşsizler ve iş arayanlarda bu oran yüzde 64,3. Her iki grubun da ekonomik istikrarsızlıktan doğrudan etkilenmesi, bu yüksek beklentilerin arkasındaki temel neden olabilir. Öte yandan günlük çalışanlarda beklenti ciddi bir düşüş göstermiş. Bu grupta beklenti bir ayda 14,1 puan azalarak yüzde 53,1’e inmiş. Bu, gündelik çalışan kesimin ekonomik beklentilerde hızlı değişim gösterebildiğini ortaya koyuyor.
Betam’ın elde ettiği sonuçlar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yayımladığı Piyasa Katılımcıları Anketi ile büyük ölçüde örtüşüyor. Nisan-Haziran döneminde iki anket arasında fark 1,1 ila 6,2 puan arasında değişmiş. Bu paralellik, Betam’ın araştırmasının güvenilirliğini artırırken, kamuoyunun beklentilerinin profesyonel aktörlerle yakınlaşmaya başladığını da gösteriyor.
Enflasyon beklentilerindeki bu sınırlı ama anlamlı düşüş, Türkiye ekonomisinin normalleşme sinyalleri verdiğini düşündürüyor. Ancak beklentilerin halen oldukça yüksek seyretmesi, para politikasında sıkı duruşun korunmasının ve yapısal reformların kararlılıkla sürdürülmesinin önemini koruduğunu ortaya koyuyor. Toplumda temkinli bir iyimserlik oluşmuş olsa da bu iyimserliğin kalıcı hale gelmesi, sadece söylemlerle değil, somut ekonomik başarılarla mümkün olacaktır.
Sonuç olarak, Betam’ın anketi bizlere Türkiye’de enflasyon algısının kırılgan ancak olumlu yönde hareket ettiğini gösteriyor. Bu kırılgan iyimserlik, doğru yönetilirse toplumsal güvenin yeniden inşasına zemin hazırlayabilir. Ancak tersine dönerse, kırılan beklentilerin onarılması uzun zaman alabilir. Bu nedenle önümüzdeki aylarda açıklanacak ekonomik veriler ve uygulanan politikalar, bu psikolojik dönüşümün kalıcılığı açısından belirleyici olacaktır.
