Finansal piyasalarda düşük riskli ve istikrarlı getiri arayan yatırımcıların sıkça başvurduğu yöntemlerden biri basis trade stratejisidir. Özellikle vadeli işlemler, emtia ve kripto para piyasalarında yaygın olarak kullanılan bu yaklaşım, fiyat farklarından yararlanmayı amaçlar.
Basis Trade Nedir?
Basis trade, bir varlığın spot (nakit) fiyatı ile vadeli işlem fiyatı arasındaki farktan (basis) yararlanmayı hedefleyen bir arbitraj stratejisidir.
Basis = Vadeli Fiyat – Spot Fiyat
Amaç, bu farkın vade sonunda daralacağı veya kapanacağı varsayımıyla pozisyon almaktır.
Basis Türleri
- Pozitif Basis (Contango)
Vadeli fiyat, spot fiyattan yüksektir. - Negatif Basis (Backwardation)
Vadeli fiyat, spot fiyattan düşüktür.
Bu iki yapı, uygulanacak stratejinin yönünü belirler.
Basis Trade Stratejisi Nasıl Çalışır?
1. Klasik Basis Trade (Contango)
- Spot piyasadan varlık satın alınır
- Aynı varlık için vadeli piyasada short (satış) açılır
- Vade sonunda fiyatlar yakınsar
- Getiri, vadeli fiyat ile spot fiyat arasındaki farktır
Genellikle düşük volatilite ve yüksek likidite ortamlarında tercih edilir.
2. Ters Basis Trade (Backwardation)
- Spot piyasada varlık satılır
- Vadeli piyasada long (alış) pozisyon açılır
- Fiyat farkı kapanınca kâr elde edilir
Daha nadir görülür ancak emtia piyasalarında etkilidir.
Kripto Piyasalarda Basis Trade
Son yıllarda Bitcoin ve Ethereum vadeli işlemleri, basis trade için en popüler alanlardan biri haline gelmiştir.
Kripto Örneği
- BTC Spot: 40.000 $
- BTC 3 Ay Vadeli: 42.000 $
- Basis: 2.000 $
Yatırımcı:
- Spot BTC alır
- Vadeli BTC short açar
- Vade sonunda yaklaşık %5 risksiz getiri hedefler
Ancak fonlama oranları, likidasyon riski ve borsa riski mutlaka hesaba katılmalıdır.
Basis Trade Uygulama Adımları
Adım Adım
- Spot ve vadeli fiyat farkını analiz et
- Likiditesi yüksek piyasaları seç
- Komisyon ve fonlama maliyetlerini hesapla
- Aynı anda hedge edilmiş pozisyon aç
- Vade sonuna kadar pozisyonu koru
Avantajları
- Piyasa yönünden bağımsız getiri
- Görece düşük risk
- Profesyonel portföylerde istikrar unsuru
Riskler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Likidasyon riski (özellikle kriptoda)
- Fonlama oranlarının değişmesi
- Vergi ve komisyon maliyetleri
- Borsa veya karşı taraf riski
Önemli: Basis trade “tamamen risksiz” değildir; disiplinli risk yönetimi şarttır.
Ek Notlar ve Profesyonel İpuçları
- Kurumsal yatırımcılar basis trade’i genellikle kaldıraçsız veya düşük kaldıraçla yapar
- Uzun vadede istikrarlı ama sınırlı getiri sunar
- Özellikle faizlerin yüksek olduğu dönemlerde basis daha cazip hale gelir
Basis trade, piyasa yönü tahminine gerek duymadan fiyat farklarından faydalanmayı amaçlayan, profesyonel yatırımcıların sıkça kullandığı güçlü bir stratejidir. Doğru piyasa, doğru maliyet hesabı ve sağlam risk yönetimi ile portföylere istikrar kazandırabilir.
