Geçtiğimiz yıl rekor seviyelere çıkan kakao fiyatları, bu yıl sert bir dönüş yaparak 1960’tan bu yana en büyük yıllık düşüşe hazırlanıyor. Ancak emtia piyasalarındaki bu dramatik gerileme, tüketicinin market raflarında gördüğü çikolata fiyatlarına kısa vadede bir rahatlama olarak yansımıyor. Uzmanlara göre, kakaodaki ucuzlamanın çikolataya yansıması için en erken 2026’nın ikinci yarısını beklemek gerekecek.
Dünya kakao arzının yüzde 50’den fazlasını karşılayan Fildişi Sahili ve Gana’da geçen yıl yaşanan kötü hava koşulları ve bitki hastalıkları, fiyatların ton başına 13 bin dolarla tarihi zirveye çıkmasına neden olmuştu. Arz endişeleriyle birlikte spekülatif alımların da etkisiyle yaşanan bu yükseliş, kakao piyasasında benzeri görülmemiş bir dalgalanma yarattı. Bu yıl ise hasat beklentilerinin iyileşmesi ve küresel talebin zayıflamasıyla fiyatlar yaklaşık yüzde 50 oranında geriledi. Bu düşüş, sektör kayıtlarının tutulmaya başlandığı son 60 yılın en sert gerilemesi olarak tarihe geçmeye aday.
Buna rağmen çikolata fiyatlarının hâlâ yüksek seyretmesinin arkasında yapısal nedenler bulunuyor. Marex Group’tan Jonathan Parkman, çikolata üreticilerinin hâlen “yüksek ve acı verici” seviyelerden alınmış kakao stoklarını kullandığını vurguluyor. Yani bugünkü daha düşük fiyatlar, üretim maliyetlerine henüz yansımış değil. Bunun somut örneklerinden biri de Almanya’nın köklü şekerleme üreticisi Lambertz. Şirket, fiyatların zirvede olduğu dönemde yaptığı alımlar sayesinde elindeki kakao stoklarının 2026 ortasına kadar yeteceğini belirtiyor.
Öte yandan kriz döneminde üreticiler yalnızca fiyat artışına gitmedi. Reçetelerde yapılan değişiklikler, gramaj ayarlamaları ve alternatif hammaddelere yönelim, maliyet baskısını dengelemek için kalıcı adımlar haline geldi. Sektör temsilcileri, bu değişikliklerin geri alınmasının kolay olmadığını ve bu nedenle perakende fiyatlarında hızlı bir indirim beklenmemesi gerektiğini dile getiriyor.
Et, kahve ve diğer temel gıda ürünlerinde yaşanan fiyat artışlarıyla bütçesi zaten zorlanan tüketiciler için çikolata, bir süre daha “pahalı bir keyif” olmaya devam edecek gibi görünüyor. Piyasa uzmanları, kakao fiyatlarındaki düşüşün kalıcı olması ve yeni mahsulün düşük maliyetle tedarik zincirine girmesi halinde ancak 2026’nın ikinci yarısından itibaren raf fiyatlarında sınırlı da olsa bir gevşeme görülebileceğini ifade ediyor.
