Rusya’da yasa yapıcılar, Bitcoin ve Ethereum başta olmak üzere kripto paraların ülkede hiçbir koşulda resmi ya da fiili bir ödeme aracı olarak kabul edilmeyeceğini bir kez daha net şekilde ortaya koydu. Devlet Duması Finansal Piyasalar Komitesi Başkanı Anatoly Aksakov’un açıklamaları, Moskova’nın kriptoya bakışında uzun süredir koruduğu temkinli ve sınırlayıcı çizginin devam edeceğini gösteriyor. Aksakov’un Rus haber ajansı TASS’a yaptığı değerlendirmede vurguladığı üzere, Rusya’da tüm ödemelerin yalnızca ruble ile yapılması gerektiği yönündeki ilke değişmeyecek.
Aksakov, kripto varlıkların ülkede “asla para haline gelmeyeceğini” belirterek, Bitcoin ve benzeri dijital varlıkların yalnızca birer yatırım enstrümanı olarak değerlendirileceğini ifade etti. Bu yaklaşımın, Rusya Merkez Bankası’nın yıllardır savunduğu tutumla tamamen uyumlu olduğu ve milletvekilleri tarafından da desteklendiği belirtiliyor. Açıklamalar, Rusya’nın kripto sektörüne ilişkin kapsamlı bir yasal çerçeve hazırlığında olduğu bir dönemde gelmesi açısından da önem taşıyor.
Rusya Merkez Bankası’nın kripto paralara karşı mesafeli duruşu yeni değil. Banka Başkanı Elvira Nabiullina, geçmiş yıllarda kripto işlemlerinden borsalara ve hatta Bitcoin madenciliğine kadar uzanan geniş kapsamlı yasak çağrılarıyla gündeme gelmişti. Nitekim 2020 yılında kabul edilen düzenlemeyle kripto paraların Rusya’da ödeme aracı olarak kullanılması resmen yasaklanmıştı. Bu yasak, dijital varlıkların mal ve hizmet alışverişinde kullanılmasının önünü tamamen kapatırken, bireysel yatırım faaliyetlerine ise sınırlı da olsa alan bırakmıştı.
Buna karşılık Maliye Bakanlığı, uzun süredir daha pragmatik bir yaklaşımı savunuyor. Bakanlık, kripto sektörünün tümden yasaklanmasının yerine düzenlenmesi, denetim altına alınması ve vergilendirilmesi gerektiğini dile getiriyor. Merkez Bankası ile Maliye Bakanlığı arasındaki bu görüş ayrılığı, yıllar boyunca sonuçsuz kalan yasa taslaklarına ve ertelenen düzenlemelere yol açtı. Son açıklamalar ise yasama kanadının, ödeme sistemi söz konusu olduğunda Merkez Bankası çizgisine daha yakın durduğunu gösteriyor.
Öte yandan Rus yetkililerin kriptoya bakışı tamamen kapalı değil. Son dönemde yapılan açıklamalar, kripto varlıkların yatırım aracı olarak tutulmasına ve özellikle sınır ötesi ticarette dolaylı biçimde kullanılmasına daha esnek yaklaşıldığına işaret ediyor. Aksakov’un daha önce Rus şirketlerinin kripto kullanarak milyarlarca dolarlık uluslararası ticaret gerçekleştirdiğini söylemesi, bu alandaki fiili uygulamalara göz yumulduğunu ortaya koymuştu. Batı yaptırımları nedeniyle geleneksel finans kanallarına erişimi zorlaşan Rus şirketleri için kripto, bu noktada alternatif bir araç olarak öne çıkıyor.
Ancak yetkililer, bu esnekliğin iç piyasadaki günlük ödemelere yansımayacağını özellikle vurguluyor. Rusya, parasal egemenliğini koruma ve rubleyi tek yasal ödeme aracı olarak muhafaza etme konusunda taviz vermeye niyetli görünmüyor. Dijital ruble projeleri ve merkez bankası dijital para çalışmaları da bu stratejinin bir parçası olarak değerlendiriliyor. Bu çerçevede Moskova’nın hedefi, yenilikçi finansal teknolojileri kontrollü biçimde kullanırken, para politikası üzerindeki kontrolü kripto paralara bırakmamak.
Sonuç olarak Rusya, kripto paraları tamamen yasaklamadan fakat onları klasik anlamda “para” statüsünden kesin biçimde uzak tutarak kendine özgü bir denge kurmaya çalışıyor. Bitcoin ve Ethereum gibi varlıklar yatırım portföylerinde yer bulabilirken, markette, maaş ödemesinde ya da ticari işlemlerde ruble dışına çıkılması ise kesin bir çizgiyle reddediliyor. Bu yaklaşım, küresel ölçekte kriptoya yönelik farklı regülasyon modelleri arasında Rusya’yı daha katı ve devlet merkezli bir konuma yerleştiriyor.
